8 phút thần kỳ của phi công Hoàng Tam Hùng trong trận “Điện Biên Phủ trên không”

Hoàng Tam Hùng trong ký ức người thân

Trung úy Hoàng Tam Hùng là con cả trong gia đình có 8 anh chị em. Ba mẹ đều là người sinh ra và lớn lên ở Bình Trị Thiên, sớm đi theo cách mạng. Cha anh là ông Hoàng Anh, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ. Năm 1958, khi ông Hoàng Anh làm Bộ trưởng Bộ Tài chính cả gia đình chuyển về Hà Nội sinh sống.

Năm 1969, anh về nước và được biên chế vào đội hình chiến đấu của Trung đoàn Không quân tiêm kích 927 (Sư đoàn 371 - Quân chủng Phòng không - Không quân).

Ban đầu anh là phi công Mig-17, nhưng sau đó do yêu cầu nhiệm vụ anh tiếp tục được chuyển loại sang máy bay Mig-21. Tháng 12 năm 1972, anh được biên chế vào đội phi công bay ngày của Trung đoàn không quân tiêm kích 927”.

Khi tìm hiểu về những chiến công của liệt sỹ phi công Hoàng Tam Hùng ngoài những thông tin sự kiện trong cuốn Lịch sử Trung đoàn không quân tiêm kích 927, tôi còn được phía gia đình cung cấp một số tài liệu liên quan như bài báo Giây phút thần kỳ trên cao của tác giả Hà Bình Nhưỡng đăng trên trang 2 Báo Quân đội Nhân dân số ra ngày 13/1/1973, bài Thông tin về trận đánh ngày 28/12/1972 do tác giả Nam Liên dịch từ cuốn hồi ký của các cựu phi công Mỹ từng tham gia chiến dịch Lai-nơ-bếch-kơ 2 (Linebacker II).

8 phút bắn rơi 2 máy bay địch

Hơn 1 phút sau, biên đội Kiền - Hùng phát hiện địch ở bên trái 45 độ, cự ly 10 km, chúng bay thành hai tốp ở hai độ cao khác nhau. Tiếp đó, biên đội lại phát hiện tiếp một tốp 4 chiếc phía trước ở cự ly 8km. Biên đội xin phép đánh tốp phía trước.

Ngay lúc đó, số 1 Lê Văn Kiền và số 2 Hoàng Tam Hùng tăng tốc đuổi theo tốp máy bay địch phía trước. Khoảng cách thu lại rất nhanh. Số 1 bám chiếc máy bay phía trái đội hình địch, nhắc số 2 cảnh giới rồi lao về phía địch.

Chưa kịp phóng tên lửa thì chiếc máy địch đã đột ngột chúi xuống, khiến cho máy bay của Lê Văn Kiền vọt qua trên lưng nó. Không kịp bám chiếc khác, số 1 lệnh cho số 2 vào công kích rồi vòng lại phía sau làm nhiệm vụ cảnh giới cho số 2. Rất nhanh, Hoàng Tam Hùng vượt lên bám được một chiếc và đưa nó vào vòng ngắm. Quả tên lửa từ máy bay Hùng phóng ra nổ trúng mục tiêu.

Chiếc máy bay địch bốc cháy rơi xuống, đó là loại máy bay trinh sát RA-5C. Theo thông tin trong cuốn hồi ký của các cựu phi công Mỹ thì đây là máy bay RA-5C thuộc phi đội trinh sát 13 do Thượng úy A.H.Agnel và Trung úy MF.Halfey điều khiển. Thượng úy Agnel nhảy dù sống sót, còn Trung úy Halfey bị chết tại trận.

Thấy đồng bọn bị tấn công, những tốp F-4 bay phía trái vòng quay lại. Lúc này địch đông hơn nhiều và biên đội cũng không còn bám được nhau. Cả hai lao vào quần nhau với những chiếc F-4 trên bầu trời Thị xã Phủ Lý. Hoàng Tam Hùng đã bám được một chiếc F-4. Lúc này, trong cáp nghe vang lên tiếng từ sở chỉ huy yêu cầu thoát li về đầu sân bay Nội Bài hạ cánh, nhưng Hùng đang mải bám theo chiếc F-4 và cố đưa nó vào vòng ngắm nên anh không trả lời. Chiếc F-4 trước mặt đã nằm gọn trong vòng ngắm, anh ấn nút phóng quả tên lửa còn lại. Chiếc F-4 chững lại, rơi xuống kéo theo một quầng lửa. Hùng hô rất to: “Cháy rồi”! Chính vào thời điểm đó, một quả tên lửa địch từ chiếc F-4 bay phía sau đã nổ trúng máy bay Hùng. Anh không kịp nhảy dù nên đã anh dũng hy sinh. Lúc đó là 11 giờ 28 phút.

Như vậy, sau 8 phút từ lúc cất cánh, với 2 quả tên lửa, phi công Hoàng Tam Hùng đã bắn rơi 2 máy bay địch trong trận đánh cuối cùng của anh. Góp phần làm nên chiến thắng Điện Biên Phủ trên bầu trời Hà Nội 40 năm trước.