Xung đột Nhật - Trung có thể biến thành đại chiến thế giới?

Một nghiên cứu gần đây về lịch sử cho phép chúng ta nghĩ đến những tranh chấp của Nhật Bản và Trung Quốc gần đây trên những hòn đảo nhỏ ở biển Hoa Đông có một sự tương đồng rất lớn với bối cảnh quốc tế ngay trước khi bắt đầu Thế chiến thứ nhất cách đây 99 năm.

Trong thời gian qua, Nhật Bản và Trung Quốc đã chơi trò mèo vờn chuột trên các mặt trận. Mỗi bên đều hi vọng bên kia sẽ lờ đi trước khi có một sự bùng phát hỗn loạn diễn ra. Điều này có sự tương đồng với khoảng thời gian tháng 8/1914 khi mà cả hai bên cùng đổ dầu vào lửa bằng cách tỏ ra nổi giận, đe dọa, gây áp lực chủ yếu cho các chính thể đảng phái ở trong nước.

Họ không phải hoàn toàn nghiêm túc trong việc đưa ra các mục tiêu, thách thức thực sự để chống lại những nguy cơ mà chỉ một chút tính toán sai lầm, một cơ hội chính trị hay các sự kiện chính trị (như vụ ám sát ở Sarajevo) có thể đặt mọi thứ vào xung đột một cách không ngờ đến và không ai mong muốn.

Xung đột Nhật - Trung có thể biến thành đại chiến thế giới? - ảnh 1
Quần đảo Senkaku/Điếu Ngư

Những tiềm năng cho cuộc xung đột mới cũng tương đồng như vậy, cho dù bắt đầu từ Trung Quốc hay Nhật Bản thì sự mâu thuẫn sẽ trở thành một vụ nổ mang hiệu ứng domino và lan rộng ra lớn hơn nhiều và dẫn đến cuộc đối đầu giữa Trung Quốc và Mỹ. Ngoài ra, nó sẽ không tránh khỏi liên quan đến các nước trong khu vực Bắc Thái Bình Dương, bao gồm Nga, Việt Nam, hai miền Triều Tiên, Việt Nam và Australia, cũng có thể sẽ có thêm Ấn Độ.

Không thể tính toán được chính xác lúc nào sự xung đột đó sẽ đến, nhưng nó sẽ là thảm họa đối với hàng triệu người. Những người sống sót sẽ không hiểu được vì sao nó đã leo thang một cách nhanh chóng và đột ngột trở thành chiến tranh như vậy ở hai đất nước mà hậu quả của những vấn đề đáng chỉ trích sẽ đe dọa đến sự tồn vong của quốc gia.  

Không ai dám khẳng định quốc gia nào đang “có” chủ quyền trên quần đảo Senkaku/Điếu Ngư. Đối với họ, quần đảo này có rất ít giá trị kinh tế, tuy nhiên quốc gia nào tuyên bố chủ quyền có thể đòi hỏi quyền khai thác biển liền kề đối với các tài nguyên khoáng sản và dầu khí.

Chủ quyền còn phụ thuộc vào điểm bắt đầu của múi giờ, và Trung Quốc có lợi thế hơn Nhật Bản trong việc này. Chính nó là một trong những lý do tại sao Nhật Bản phải thương lượng. Trung Quốc có quyền sở hữu thực tế và kiểm soát cho đến cuối thế kỷ 19, khi mà sự thức tỉnh và bành trướng của Nhật Bản đã chiếm cứ vùng biển đảo này trong một thời gian khi Trung Quốc bị suy yếu thế trong cuộc đối đầu, buộc nước này phải thỏa hiệp với các cường quốc phương Tây và Nhật Bản.

Trung Quốc tuyên bố rằng những phản đối mạnh mẽ vào thời điểm đó, và chắc chắn, giống với những tuyến bố của họ vào cuối Thế chiến thứ hai. Trong một giai đoạn, cả 2 nước đã nhất trí kìm nén các tuyên bố của mình nhằm tránh đi đến một cuộc chiến, tuy nhiên, chưa bao giờ họ từ bỏ việc này.

Mỹ đã ngầm công nhận những tuyên bố của Nhật Bản và sẵn sàng đi đến chiến tranh để bảo vệ điều này. Tuy nhiên, lý do cơ bản nhất mà Mỹ không giải quyết vấn đề theo các quy định của các điều ước quốc tế. Và sự ngầm công nhận này sẽ khiến Mỹ “há miệng mắc quai” và buộc Mỹ phải đồng ý nếu như Nga yêu cầu được thừa nhận những tuyên bố lãnh thổ trước đây ở Sakhalin và quần đảo Kuril, bao gồm cả những hòn đảo mà người Nhật từ chối không bao giờ chuyển nhượng.

Giống như các tranh chấp của Trung Quốc trên các hòn đảo khác với Việt Nam, Nga, Philippines, Brunei, Indonesia và Malaysia, những tranh chấp sẽ vẫn còn tiếp tục bởi những tuyên bố về triển vọng dầu khí và khoáng sản cũng như các đặc khu kinh tế. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, hiện trạng hòa bình trở nên trầm trọng hơn bởi chủ nghĩa dân tộc gia tăng ở Trung Quốc cũng như Nhật Bản. Tính hiếu thắng tham chiến của Trung Quốc đang ngày càng mạnh mẽ lên bởi sự giận dữ chưa được giải quyết từ sự xâm lược của Nhật Bản đối với Trung Quốc trong những năm 1930 và 1940, và nỗi sợ hãi của Nhật Bản rằng sự căng thẳng gia tăng là một phần của chiến lược Mỹ “bao vây” Trung Quốc.

Tương tự như vậy, một số chính trị gia ở Nhật Bản đã tìm đến lời xin lỗi cho Nhật Bản của 70 năm trước đây và sự hối tiếc vì đã chưa bao giờ xin lỗi. Một số người khao khát muốn nhìn thấy Nhật Bản đóng vai trò mạnh mẽ hơn trên thế giới và các vấn đề khu vực, trong đó họ công nhận mối đe dọa tiềm ẩn đối với nền hòa bình từ Trung Quốc và Việt Nam. Rằng Nhật bản hiện đang cố gắng để kích thích nền kinh tế đang suy thoái, một phần là do gia tăng chi tiêu quân sự chứ không phải là những khoản viện trợ ra bên ngoài.

Bản thân Trung Quốc có nhiều cái đầu nóng nảy khi sử dụng các tranh chấp như là biểu tượng của những tranh luận về quyền - nghĩa vụ của mình, không muốn bị áp lực từ phía Mỹ và khái niệm vai trò mới của nước này trên thế giới. 

Minh Anh

Khoảnh khắc lính dù Nga bắn hạ UAV 'khủng' của Ukraine

Một lính dù Nga đã tìm được cách dùng súng ngắn bắn hạ thành công một máy bay không người lái (UAV) mang chất nổ của Ukraine.

Video Nga công phá 2 hệ thống tên lửa Mỹ ở tây nam Ukraine

Bộ Quốc phòng Nga vừa công bố đoạn video quay cảnh quân đội nước này tấn công, phá hủy 2 hệ thống tên lửa đất đối không Patriot do Mỹ chế tạo ở vùng Odessa, tây nam Ukraine.

Dàn tên lửa hiện đại của Nga trở thành ‘khắc tinh’ của F-16 ở Ukraine

Dàn tiêm kích F-16 mà các nước NATO hứa chuyển cho Ukraine sẽ bị các tên lửa hiện đại của Nga săn lùng, và tiêu diệt giống như cuộc tấn công đã phá hủy 5 chiếc Su-27 gần đây.

Nga hé lộ phiên bản xuất khẩu của hệ thống phòng không tầm ngắn Komar

Hệ thống tên lửa phòng không tầm ngắn Komar của Nga cung cấp khả năng phòng thủ tầm ngắn cho tàu chiến nhỏ và tàu hỗ trợ có lượng giãn nước lên tới 50 tấn.

Nga lần đầu ra mắt xuồng không người lái tại triển lãm quốc phòng

Nga vừa ra mắt xuồng không người lái “Vizir”, “Orkan”, “BEK-1000” tại Triển lãm Quốc phòng Hàng hải quốc tế FLEET-2024.

Video UAV Nga phóng lưới 'tóm gọn' UAV của Ukraine

Quân đội Nga đã triển khai loại máy bay không người lái (UAV) mang tên Setkomet có khả năng phóng lưới để "bắt" các UAV của Ukraine.

FPV Nga truy đuổi, hạ gục xe tăng Mỹ viện trợ cho Ukraine trong đêm

Một binh sĩ điều khiển máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) của Nga kể lại vụ truy đuổi, tấn công phá hủy xe tăng Abrams do Mỹ viện trợ cho Ukraine vào ban đêm.

Nữ hành khách người Việt khỏa thân ở sân bay Philippines vì bị phạt quá hạn visa

Một nữ hành khách người Việt đã bất ngờ khỏa thân tại sân bay Ninoy Aquino (Philippines) sau khi được yêu cầu trả thêm phí quá hạn visa.

Video lữ đoàn biệt kích Ukraine vô hiệu hóa xe tăng ‘mai rùa’ Nga bằng UAV

Chỉ với những chiếc UAV cảm tử, Lữ đoàn biệt kích biệt lập số 71 Ukraine đã khiến xe tăng ‘mai rùa’ của Nga hư hại nặng.

Video Ukraine phóng tên lửa nước ngoài, phá hủy S-400 của Nga ở Donetsk

Quân đội Ukraine đã phóng tên lửa đạn đạo ATACMS, phá hủy hệ thống phòng không S-400 Triumf của Nga ở khu vực Donetsk.

Đang cập nhật dữ liệu !