"Vùng phòng không" của Trung Quốc đã biến thành “trò hề”

Bắc Kinh biết trước rằng các đối thủ sẽ ngay lập tức phản đối “Vùng phòng không” trên biển Hoa Đông mà nước này tuyên bố thiết lập hôm 23/11.

Người Mỹ đã “ra tay” trước.

Chỉ vài ngày sau khi Trung Quốc thông báo thiết lập và công bố bản đồ “Vùng phòng không” trên biển Hoa Đông, 2 chiếc máy bay ném bom B-52 của Mỹ đã xuất hiện tại khu vực này và bay lòng vòng trong khoảng 2 tiếng.

Ngày 26/11, máy bay ném bom B-52 của Mỹ tiến vào "Vùng phòng không" mà không báo trước cho Trung Quốc.

Sáng ngày 23/11, Bộ Quốc phòng Trung Quốc đưa ra thông báo về việc thiết lập Vùng phòng không trên biển Hoa Đông và công bố bản đồ của khu vực này. “Vùng phòng không” của Trung Quốc trùng với các vùng phòng không mà 3 đồng minh của Mỹ gồm Nhật Bản, Hàn Quốc và Đài Loan đã thiết lập từ trước đó.

Vùng phòng không có hiệu lực từ 10 giờ ngày 23/11 theo giờ địa phương và Bộ Quốc phòng Trung Quốc cảnh báo các máy bay đi vào ‘vùng phòng không’ này phải tuân thủ quy định của nước này, nếu không sẽ phải đối mặt với những "biện pháp phòng thủ khẩn cấp" của Bắc Kinh

Nhưng các máy bay ném bom của Mỹ đã phớt lờ cảnh báo của Bắc Kinh. Và phản ứng công khai của quân đội Trung Quốc là gì? Sự im lặng.

Sau đó, Hàn Quốc cho biết cũng đã điều một chiến đấu cơ tới khu vực khác của “Vùng phòng không” do Trung Quốc lập mở rộng tới không phận của chính Hàn Quốc. Lần này, Hàn Quốc cũng không hề báo trước và Bắc Kinh cũng không có phản ứng gì ngay sau đó.

Nhật Bản cũng cho biết đã điều động các máy bay quân sự ra không quận Senkaku/Điếu Ngư mà không “thèm” báo trước cho Trung Quốc. Trong những tháng gần đây, mối quan hệ Nhật – Trung “hục hặc” vì tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông, khu vực nằm trong “Vùng phòng không” mà Trung Quốc thiết lập.

Cuối cùng, đến ngày 28/11, Trung Quốc mới thể hiện phản ứng. Bắc Kinh tuyên bố đã điều các chiến đấu cơ và một chiếc máy bay cảnh báo sớm tới “Vùng phòng không” để tuần tra. Tuy nhiên, cũng trong ngày hôm đó, phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc tỏ ra khá thận trọng. Ông này khẳng định sẽ là “không chính xác” nếu cho rằng quân đội Trung Quốc sẽ bắn hạ bất kỳ máy bay nào bay vào “Vùng phòng không”

“Các biện pháp cụ thể sẽ được quyết định dựa vào tình huống cụ thể và qui mô của mối đe dọa vào thời điểm đó”, Đại tá Yang Yujun nói. (Bất kỳ quốc gia nào cũng có thể tự tạo “Vùng phòng không” của mình, vùng này không có giá trị pháp lý gì và khác với chủ quyền quốc gia trên không được thế giới công nhận hay vùng cấm bay).

Nhưng vào thời điểm đó trên mạng xã hội Weibo, giới dân tộc chủ nghĩa Trung Quốc mỉa mai động thái lập “Vùng phòng không” của chính phủ nước này, rằng Bắc Kinh cứ cố “bám vào” cái cớ đe dọa quân sự từ các quốc gia không sợ Trung Quốc và sau đó làm ra vẻ như các nước này đã rút lui.

“Khi máy bay Mỹ tới thì các nhân vật trong quân đội của chúng ta đang ở đâu? Rồi họ sẽ giải quyết mớ lộn xộn này như thế nào?”, Wu Zuolai, một nhà văn, nhà bình luận trên mạng, đặt câu hỏi.

Các nhà bình luận khác có giọng điệu chừng mực hơn nhưng thông điệp chính cũng không khác mấy. Tất cả đều nhận định đây là “cú hớ” đáng xấu hổ của “người khổng lồ châu Á” muốn khẳng định chủ quyền của mình ở biển Hoa Đông và giải quyết các cuộc tranh chấp chủ quyền khác nhau theo hướng có lợi cho nước này.

Ngày 28/11, tờ Hoàn Cầu có bài xã luận với tiêu đề “Không phải lo lắng trước sự xuất hiện của B-52” nhưng bài viết có giọng điệu khá thận trọng và thừa nhận: “Chúng ta đã không phản ứng kịp thời và phù hợp; điều đó có thể sẽ làm ảnh hưởng tới hình ảnh của các lực lượng vũ trang của chúng ta”.

Máy bay FA-18 Hornets của Hải quân Mỹ đậu trên tàu sân bay USS George Washington trong một cuộc tập trận chung Mỹ - Nhật gần đảo Okinawa hôm 28/11.

Chắc chắn các “tác giả” của “Vùng phòng không” của Trung Quốc đã biết trước khả năng các quốc gia khác sẽ phớt lờ yêu cầu gửi lịch trình bay cho Bắc Kinh. (Trên thực tế, các phi công Trung Quốc cũng đã phớt lờ Vùng phòng không mà Nhật Bản thiết lập tại không phận quần đảo Senkaku/Điếu Ngư). Vậy, tại sao Bắc Kinh sẵn sàng chấp nhận khả năng bị giới dân tộc chủ nghĩa ở trong nước phản đối kịch liệt vì quân đội nước này sẽ không phản ứng “cứng rắn” như mong đợi của họ?

Đây có thể là một lí do: Trong vài năm qua, Trung Quốc “bận rộn” với việc xây dựng sơ đồ về chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ để hợp pháp hóa các tuyên bố chủ quyền của nước này. Tại Biển Đông, khi đang tranh chấp chủ quyền với một số quốc gia Đông Nam Á, Bắc Kinh đã xây dựng cái gọi là “Bản đồ đường 9 đoạn” phủ gần như toàn bộ diện tích vùng biển này.

Trung Quốc cũng đã tăng cường điều động tàu hải quân tới các vùng có tranh chấp ở Hoa Đông và Biển Đông.

Ngày 29/11, con tàu sân bay đầu tiên và duy nhất tính đến nay của nước này đã rời cảng để thực hiện chuyến đi đầu tiên ra Biển Đông. Một ngày trước đó, Bộ Quốc phòng Trung Quốc thông báo sẽ tiến hành các chuyến bay tuần tra tại “Vùng phòng không”.

Có lẽ, tương lai của khu vực Đông Bắc Á sẽ là vùng trời “nhộn nhịp” máy bay chiến đấu và các vùng biển “dày đặc” tàu quân sự.