Vụ “Điều ước thứ 7”: "Có thể VTV không làm liều"

Sự kiện này nhìn nhận một cách đầy đủ, dù VTV đúng hay một số tờ báo đúng cũng là một vụ khủng hoảng truyền thông. Vậy tại sao lại có cuộc khủng hoảng truyền thông này?

Để làm rõ câu chuyện khủng hoảng truyền thông trong vụ việc "Cặp vợ chồng hát rong lên sân khấu Sao Mai" mà chương trình "Điều ước thứ 7" của VTV mới phát sóng hôm 10/1 vừa qua, PV Infonet đã có cuộc trao đổi nhanh với Blogger Truyền thông Xã hội Nguyễn Ngọc Long về vấn đề này.

Câu chuyện xúc động lòng người về "cử nhân học viện âm nhạc" chấp nhận "kiếp hát rong" với một cô gái khiếm thị bỗng nhiên bị dư luận nghi ngờ "có thể trở thành câu chuyện không có thật". Anh có suy nghĩ gì?

Chắc chắn công chúng sẽ phản ứng và nói rằng họ bị lừa, bị lợi dụng cảm xúc, mất niềm tin vào cuộc sống v.v... Còn cá nhân tôi, khi thấy rộ lên thông tin "về một câu chuyện không có thật" tôi mới kiếm clip Điều ước thứ 7 (ĐƯT 7) để xem. Và ngạc nhiên là tôi vẫn xúc động như thường.

Nhiều người đã xúc động động không cầm được nước mắt sau khi xem chương trình Điều ước thứ 7 số 43 (ngày 10/1/2015) của VTV. Câu chuyện về tình yêu của chàng thanh niên Nhật Thanh (Thanh Hóa), tốt nghiệp Học viện Âm nhạc dành cho cô gái khiếm thị đi hát rong Nguyễn Như Đào (Nghệ An) đã có sức lay động ghê gớm.

Trong khi cảm giác thán phục, cảm thương đang đang lên đến đỉnh điểm thì thì báo điện tử VietNamNet lại đăng tải thông tin chi tiết ngoài đời thực về chàng trai Nhật Thanh hoàn toàn trái ngược so với những gì VTV đã phát sóng. Theo nội dung trên báo VietNamNet, thì Nguyễn Nhật Thanh tên thật trong giấy tờ là Nguyễn Bá Thanh, SN 1991, hiện đang ở tại thôn 8, xã Quảng Đại, huyện Quảng Xương (Thanh Hóa).

Theo thông tin của Vietnamnet, bố của Thanh là ông Nguyễn Bá Nhữ (52 tuổi) cho biết, thường ngày Thanh vẫn cùng ông ra biển kiếm tiền để nuôi bà nội 80 tuổi, cùng vợ và... 2 con nhỏ! Vợ Thanh là chị Tr.T.H (quê Quảng Xương). Gia đình có hoàn cảnh khá khó khăn, đến năm học lớp 10, Thanh nghỉ học để đi làm kiếm tiền”.

Nếu nói về công và tội, thì cái công của ekip là đã hiện thực hoá được một điều ước của hai "vợ chồng" cô gái mù, giúp cô vợ được "nhìn thấy" chồng đứng trên sân khấu lớn, giúp cho khán giả có nhiều cảm xúc và tin vào những điều tốt đẹp trong cuộc sống.

Như vậy là "công" của VTV lớn lắm chứ. Nếu đây là một bộ phim, thì họ đã thành công từ đầu đến cuối. Tiếc rằng đây lại là một show thực tế, nên cái "tội" ở đây là có thể bị cáo buộc "đánh lừa khán giả".

Nhìn từ góc độ công chúng, câu chuyện này sẽ ảnh hưởng đến họ ra sao?

Tôi nghĩ tuỳ người. Cá nhân tôi chẳng thấy ảnh hưởng gì. Vì từ trước đến nay tôi vẫn "cảnh giác" với mọi thông tin trên báo chí. Tôi cũng chưa xúc động tới mức mất đi 30 phút gọi điện chia sẻ với vợ chồng Đào, không mất 30 tiếng về quê thăm viếng, cũng chẳng mất 30 triệu cho vợ chồng con cái họ. Tức là về vật chất, những thứ cân đong đo đếm được thì không mất.

Còn bảo là bị "ăn mày cảm xúc" thì tôi thấy buồn cười. Thực sự tôi thi thoảng coi "Như chưa hề có cuộc chia ly" và gần đây là "Điều ước thứ 7" để mong chờ những khoảnh khắc khiến mình... phải khóc. Đó là một cách nuôi dưỡng cảm xúc tốt và thấy rằng mình vẫn "rất con người".

Nhưng nếu VTV làm sai thì họ phải chịu trách nhiệm, còn việc khán giả "chưa thấy ảnh hưởng gì" (như tôi) chỉ nên coi là một tình tiết giảm nhẹ thôi. Nếu ai khó tính, họ nói rằng VTV lừa dối họ thì cũng mệt!

Hình ảnh gây xúc động phát trên VTV chương trình điều ước thứ 7

Rất nhiều nghi vấn đặt ra, chính đạo diễn từng chia sẻ câu chuyện này đã một lần "gác lại" chương trình này. Anh có thấy gì bất thường?

Không. Vì tôi nắm rõ uẩn khúc bên trong. Cụ thể thế nào thì cứ để VTV lên tiếng. Có điều họ không làm liều, chỉ là tai nạn thôi.

Có thể nói, nếu câu chuyện xúc động là “không chính xác” thì có thể sẽ là cuộc khủng hoảng truyền thông. Anh đánh giá cuộc khủng hoảng truyền thông này như thế nào?

Nếu đứng độc lập, chương trình này là một sự cố ở mức trung bình. Nhưng đặt vào bối cảnh chung là thời gian qua VTV bị xử phạt nhiều, hình ảnh đang có "vấn đề", bị soi, bị ghét qua vụ Công Phượng và Gắp xương cho thầy nên sự cố của ĐƯT7 có thể leo thang lên mức cao hơn. Hơn nữa, người ta có thể liên hệ lại với câu chuyện của Lượm trên Người Xây Tổ Ấm để quy kết rằng VTV thiếu trách nhiệm khi để lỗi không xác minh lặp đi lặp lại nhiều lần.

Về mặt lý, chương trình bị "kết tội" cao nhất cũng chỉ ở mức thiếu cẩn trọng khi xác minh thông tin. Còn về mặt tình, chương trình hơi "mệt mỏi".

Phải chăng chính cơ quan báo chí hiện nay, nhiều khi vẫn chưa tính đến nguy cơ khủng hoảng truyền thông?

Tôi nghĩ là như vậy. Vì khủng hoảng truyền thông là một khái niệm khá mới, để hiểu đúng và đủ về nó không đơn giản. Nhất là một cơ quan truyền thông, họ sẽ mất cảnh giác hơn một doanh nghiệp kinh doanh thuần tuý.

Anh có ý kiến gì để giúp các cơ quan báo chí nói chung đối mặt với khủng hoảng truyền thông tương tự?

Nguyên tắc không thay đổi đó là phải diễn tập mọi tình huống có thể xảy ra. Nếu được nên có phòng ban và nhân sự chuyên trách về mảng này. Có mối quan hệ tốt với các cơ quan truyền thông khác để có sự hỗ trợ sẵn sàng trong sự cố. VTV làm điều này hơi yếu vì họ... tự thân đã mạnh quá rồi. Cuối cùng, hãy nhờ các đơn vị chuyên nghiệp xử lý khi khủng hoảng xảy ra để biến nó thành cơ hội chiếm thêm lòng tin yêu của khán giả và để chương trình được biết đến nhiều hơn một cách tích cực.

Xin cảm ơn anh!

Hồng Chuyên (thưc hiện)