Vì sao Tổng thống Trump đổi ý, muốn Mỹ tái gia nhập TPP?

Việc ông Trump xem xét gia nhập một thỏa thuận mà ông đã từng chỉ trích mạnh mẽ bằng những ngôn từ nặng nề khiến ngay cả những cố vấn thân cận nhất của ông cũng phải ngạc nhiên. Tuyên bố này cũng được đưa ra sau khi chính quyền của ông đối mặt với sức ép từ phía các nghị sĩ đảng Cộng hòa, nông dân và các doanh nghiệp khi họ quan ngại rằng rào cản thuế quan mà ông vừa thiết lập sẽ khiến họ tổn thất kinh tế nặng nề.

Tổng thống Trump đang xem xét khả năng để Mỹ tái gia nhập TPP.

Ông Larry Kudlow, cố vấn kinh tế hàng đầu của ông Trump nói với báo New York Times rằng việc xem xét tái gia nhập thỏa thuận TPP của ông Trump là có phần tự phát. “Tuyên bố này chỉ vừa mới được đưa ra”, ông Kudlow nói. “Chúng tôi sẽ bắt đầu thành lập một đội ngũ, nhưng chúng tôi vẫn chưa làm gì cả”.

Quyết định rút khỏi hiệp ước TPP của ông Trump cũng như việc ông hứa sẽ xóa bỏ Thỏa thuận Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) là những hứa hẹn mà ông đưa ra khi còn tranh cử Tổng thống, khi ông nói rằng các hoạt động thương mại không minh bạch đã khiến nhiều người lao động ở Mỹ không có việc làm.

Tuy nhiên trong thời gian gần đây, Tổng thống Mỹ đã chịu sức ép từ nhiều phía, khi các nghị sĩ Mỹ nói rằng nông dân và các doanh nghiệp tại bang của họ sẽ chịu thiệt bởi chính sách thương mại của ông Trump bởi họ xuất khẩu nhiều sản phẩm của họ ra nước ngoài.

Đến tối ngày 12/4, ông Trump viết trên trang Twitter cá nhân của mình rằng ông sẽ xem xét tái gia nhập thỏa thuận TPP nếu nó “tốt hơn đáng kể” so với thỏa thuận mà cựu Tổng thống Barack Obama từng ký kết. “Chúng ta đã có nhiều thỏa thuận song phương với 6 trong số 11 quốc gia trong TPP và đang nỗ lực để đạt được một thỏa thuận với Nhật Bản, đất nước lớn nhất trong hiệp ước này”, ông viết.

Việc Mỹ xem xét quay trở lại với TPP được thảo luận trong một cuộc họp tại Nhà Trắng, khi Thượng nghị sĩ bang Nam Dakota John Thune đề xuất ý tưởng này, khi ông tin rằng TPP là cách hữu hiệu nhất để gây sức ép lên Trung Quốc. Ông Trump đã từng chỉ trích Trung Quốc có những hoạt động thương mại không minh bạch, và yêu cầu ông Ludlow và cố vấn Robert Lighthizer xem xét khả năng quay trở lại thỏa thuận này.

Nếu Mỹ tái gia nhập TPP, nhiều doanh nghiệp của Mỹ có thể sẽ được lợi, và không chỉ có vậy, nó sẽ là công cụ để buộc Trung Quốc tiến hành những sự thay đổi về kinh tế mà Mỹ và nhiều nước khác mong muốn. Nhiều nhà kinh tế cho rằng cách tốt nhất để đối phó với một Trung Quốc đang phát triển với tốc độ nhanh chóng và gây sức ép để họ mở cửa thị trường của mình hơn nữa là những thỏa thuận đa phương như TPP, qua đó các thành viên đều bị ràng buộc bởi những điều kiện trong thỏa thuận.

Tuy nhiên việc tái gia nhập TPP sẽ là một nhiệm vụ rất phức tạp, khi các nước còn lại trong TPP, trong đó có Nhật Bản, đã đàm phán và nhất trí thỏa thuận đa phương mới mà không cần sự hiện diện của Mỹ. Bản thân ông Trump vẫn mong muốn những điều kiện có lợi cho Mỹ trước khi trở lại thỏa thuận này.