Vì sao Tổng thống Mỹ Donald Trump "lạnh nhạt" với Trung Quốc?

Sau khi chính thức nhậm chức hôm 20/1, tân Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bận rộn tổ chức các cuộc họp và điện đàm với giới lãnh đạo thế giới. Tuy nhiên, đường dây liên lạc giữa phòng Bầu Dục và Trung Nam Hải vẫn yên lặng, tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) bình luận.

Thậm chí, ông Donald Trump còn phá vỡ một quy tắc truyền thống mà các Tổng thống Mỹ tiền nhiệm vẫn làm là đích thân gửi lời chúc mừng Năm mới tới nhà lãnh đạo Trung Quốc. Thay vào đó, quyền Ngoại trưởng Mỹ Thomas Shannon cho đăng một thông cáo báo chí chúc mừng Năm mới dài 91 từ lên trang web Bộ Ngoại giao Mỹ thay mặt cho ông Trump. Tuy nhiên, cô con gái của tân Tổng thống là Ivanka Trump cũng đã tới tham dự một buổi lễ tại đại sứ quán Trung Quốc hôm 1/2. 

Sau khi chính thức nhậm chức, Tân Tổng thống Mỹ Donald Trump chưa tiến hành điện đàm với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình.

Điều này đã phần nào thể hiện sự đối lập rõ ràng giữa phương thức tiếp cận ngoại giao đối với Trung Quốc giữa tân Tổng thống Trump và cựu Tổng thống Barack Obama. 

Cụ thể, kể từ năm 2010, cứ mỗi dịp Năm mới, ông Obama không chỉ gửi một bức thư viết tay mà còn dựng một đoạn video chúc mừng gửi tới nhà lãnh đạo và nhân dân Trung Quốc. Truyền thống gửi lời chúc Năm mới tới chính phủ Mỹ cũng được các nhà lãnh đạo Trung Quốc thực hiện từ năm 1976 dưới thời cựu Tổng thống Gerald Ford.

Trong khi đó, kể từ khi nhậm chức, ông Trump đã điện đàm với nhiều nhà lãnh đạo thế giới như Australia, Canada, Nga, Nhật Bản, Đức, Pháp, Israel, Ấn Độ, Mexico, các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất, Ả Rập Saudi và Hàn Quốc. Thậm chí, ông Trump còn gặp mặt trực tiếp Thủ tướng Anh Theresa May. 

Hoạt động trao đổi gần nhất giữa ông Trump và nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình là một tấm thiệp chúc mừng Giáng sinh. Chia sẻ trong bài phỏng vấn với tờ The Wall Street Journal hôm 13/1, ông Trump cho hay ông đã nhận được một tấm thiệp chúc mừng "rất đẹp" từ nhà lãnh đạo Trung Quốc. Còn trước đó, ông Trump và ông Tập đã tiến hành điện đàm hồi giữa tháng 11/2016 sau khi ông Trump thắng cử trong cuộc đua vào Nhà Trắng. 

Ông Shi Yinhong, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ tại Đại học Renmin ở Bắc Kinh nhận định ông Trump đã tỏ rõ sự "lạnh nhạt" với nhà lãnh đạo Trung Quốc khi tiến hành điện đàm với nhiều nhà lãnh đạo thế giới trừ Trung Quốc. 

"Thái độ cô lập của ông Trump với ông Tập cho thấy tân Tổng thống Mỹ muốn thể hiện vị thế cao hơn của mình trong giới lãnh đạo thế giới", ông Shi chia sẻ. 

Cũng theo ông Shi, thái độ lạnh nhạt của tân Tổng thống Trump là dấu hiệu không mấy tốt đẹp cho mối quan hệ Mỹ - Trung trong tương lai. Song theo ông Shi, nhiều khả năng ông Trump sẽ liên lạc với giới lãnh đạo Trung Quốc sau khi những tranh cãi xung quanh chính sách cấm nhập cư của tân Tổng thống Mỹ lắng dịu. 

Trong khi đó, ngay từ trong chiến dịch tranh cử vào Nhà Trắng, ông Trump đã bày tỏ mong muốn nâng mức thuế đối với các mặt hàng Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ. Nguyên nhân xuất phát từ sự mất cân bằng trong cán cân thương mại giữa hai nước. Kể từ năm 2007 đến nay, Trung Quốc là nền kinh tế có kim ngạch xuất khẩu sang Mỹ lớn nhất. Cụ thể,  vào năm 2015 tổng giá trị hàng hóa Trung Quốc xuất sang Mỹ đạt giá trị 482 tỷ USD, nhiều hơn bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới.

Hiện tại, các mặt hàng Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ bị đánh thuế 3%. Tuy nhiên, nếu Mỹ tăng mức thuế này lên 30%, kim ngạch nhập khẩu từ Trung Quốc sẽ giảm 25,1%, tương đương 96,6 tỷ USD. Nếu mức thuế tăng lên 45%, Mỹ sẽ mất một khối lượng hàng hóa có tổng giá trị 149 tỷ USD từ Trung Quốc.