Vì sao quan chức Trung Quốc liên tục tự sát vì dính đến tham nhũng?

Vào năm 2016, rất nhiều quan chức Trung Quốc có dính líu đến tham nhũng đã chọn cách tự sát khi lâm vào bước đường cùng.

Ông Liu Xiaohua, Phó Bí thư tỉnh ủy Quảng Đông và từng giữ chức Bí thư Thành ủy thành phố Trạm Giang của Quảng Đông đã treo cổ tự tử tại nhà riêng ở tỉnh Quảng Châu vào tháng 6/2016. Trước đó vài tiếng, bà Xiao Bibo, Chủ nhiệm Cục bảo vệ thông tin mật của thành phố Thâm Quyến (Trung Quốc) cũng đã nhảy cầu tự kết thúc mạng sống của mình.

Ông Liu Xiaohua đã tự sát tại nhà riêng khi đang bị điều tra tham nhũng.

Năm 2014, số quan chức tự sát do bị nghi có liên quan đến các hoạt động tham nhũng cũng khá cao. Ông Li Wufeng, giám đốc Văn phòng Thông tin Quốc gia Trung Quốc, đã tự sát bằng cách nhảy từ cửa sổ văn phòng xuống đất. Sau đó, ông Zhao Jilai, một quan chức tỉnh Chiết Giang cũng chọn cách này để tự tử. Trước khi chết ông Zhao còn để lại một bức thư tuyệt mệnh nói rằng ông sẽ “rời bỏ thế giới này” và mong được Đảng tha thứ.

Số quan chức Trung Quốc tự sát trong những năm gần đây đã tăng mạnh. Theo Nhật báo Quang Minh của Trung Quốc, trong thời kỳ từ năm 2003 đến 2012, khi ông Hồ Cẩm Đào giữ chức Chủ tịch nước, ít nhất đã có 68 người tự tử. Sang đến thời của Chủ tịch Tập Cận Bình, chỉ tính riêng trong hai năm đầu, số quan chức tự sát đã lên đến 77 người. Phần lớn trong số này chọn cách nhảy lầu tự tử tại nhà riêng hoặc ở văn phòng cơ quan.

Sự gia tăng số quan chức bị nghi nhúng chàm và tự tử diễn ra trong bối cảnh ông Tập đẩy mạnh chiến dịch phòng chống tham nhũng “đả hổ diệt ruồi”, nay đã quét qua mọi tầng lớp chính phủ cũng như quân đội và các công ty nhà nước. Đã có rất nhiều cái tên nổi bật bị phát hiện nhúng chàm, bị khai trừ khỏi Đảng Cộng sản và bị đưa ra tòa xét xử, trong đó bao gồm Bạc Hy Lai, Chu Vĩnh Khang v.v… cho thấy tình trạng tham nhũng tràn lan đang tồn tại trong nội bộ chính phủ Trung Quốc.

Những quan chức bị phát hiện có hành vi tham nhũng ở Trung Quốc không những phải đối mặt với án tù lâu năm hoặc thậm chí là bị tử hình, mà gia đình của họ cũng bị tịch thu tài sản và tước đi nhiều quyền lợi khác. Con cháu của quan chức bị tội thậm chí còn buộc phải chuyển trường hoặc phải rời bỏ công việc tại các công ty danh tiếng. Vì lý do này, các chuyên gia tin rằng số quan chức Trung Quốc chọn cách tự tử ngày càng tăng, vì đây là cách duy nhất để bảo vệ gia đình mình.

Ông Yuan Yulai, một luật sư tỉnh Chiết Giang (Trung Quốc) nói rằng việc các quan chức Trung Quốc tự sát trước khi bị các điều tra viên thẩm vấn, là điều dễ hiểu.

“Là những con người cứng rắn và hay chèn ép người dân, chính họ lại rất sợ những hình thức đối xử nghiêm khắc mà các cấp trên của họ thi hành”, ông Yuan nói.

Các vụ việc tham nhũng trong nội bộ chính quyền Trung Quốc đều do Ủy ban Điều tra Kỷ luật Trung ương (CCDI) xử lý. Các quan chức bị cáo buộc thường bị biệt giam để điều tra trước khi được bàn giao cho các cơ quan công tố. Công tố viên sau đó hỗ trợ công tác điều tra và ban hành cáo trạng.

Tuy nhiên, “song quy” là một cơ chế nghiêm trị kỷ luật nội bộ, vì vậy chúng thường được bí mật thực hiện. Không có một luật lệ cụ thể nào quy định về thời gian tối đa để tiến hành “song quy”.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã mạnh tay trừng trị quan tham ngay từ khi lên nắm quyền vào năm 2013.

Các quan chức tự tử khi đang bị điều tra tham nhũng cũng bị truyền thông Trung Quốc chỉ trích thậm tệ, tuy nhiên có vẻ như đối với người thân của họ thì đây là một hành động cần thiết.

Một trong những điều được nêu trong Luật Hình sự Trung Quốc nói rằng: “Trong trường hợp nghi phạm đã chết, cơ quan tư pháp phải ngừng quá trình điều tra trách nhiệm đối với người này, khóa tài liệu điều tra và hủy bỏ tiến trình xét xử”.

Điều đó có nghĩa là cái chết của những người này sẽ chấm dứt các cáo buộc tham nhũng đối với họ, bảo vệ những người xung quanh và gia đình vẫn được sở hữu tài sản, cho dù chúng có nguồn gốc bất chính. Thật vậy, một số quan chức Trung Quốc bị nghi dính chàm đã nói trong thư tuyệt mệnh của mình rằng họ muốn chính quyền “tha thứ cho gia đình” của họ.

Trong khi đó, chính phủ Trung Quốc cho biết chiến dịch phòng chống tham nhũng mà họ đang thực hiện vẫn đang diễn ra một cách thành công. Trong một bức thư hồi đáp với báo Hindustan Times, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết: “Sự liêm chính của các quan chức, sự trong sạch của chính phủ là điều mà Đảng Cộng sản luôn luôn giữ gìn, và đây cũng là điều mà người dân muốn thấy ở chính phủ Trung Quốc”.

“Kể từ sau Đại hội Đảng lần thứ 18, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã áp dụng những bộ luật mới, củng cố bộ máy nhà nước và trừng trị những kẻ đã tham nhũng. Những nỗ lực này đã được toàn thành viên trong đảng và người dân ủng hộ nhiệt liệt”, bộ này nói.