Vì sao ông Kim Jong-un sẽ không tới Nhật Bản vào mùa hè tới?

Các chính trị gia Nhật Bản đang bàn luận về khả năng Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un sẽ tham dự Thế vận hội Tokyo vào tháng 7/2021, nhưng cơ hội xảy ra là rất nhỏ.

Vào ngày 16/11, tờ Mainichi Shimbun đăng bài viết mang tựa đề “Liệu ông Kim Jong-un sẽ tới thăm Nhật Bản vào mùa hè tới?” Tờ Mainichi Shimbun còn dẫn lại những tuyên bố của Thủ tướng Yoshihide Suga được cho ám chỉ tới khả năng ông Kim sẽ tới thăm Nhật Bản.

Cụ thể, trong cuộc họp chính phủ vào ngày 5/11, ông Suga đã nhận được câu hỏi về việc liệu ông có ý định gặp gỡ Chủ tịch Kim Jong-un nếu như nhà lãnh đạo Triều Tiên tới thăm Nhật Bản nhân dịp Thế vận hội Tokyo. Trả lời câu hỏi, ông Suga nói đây sẽ là “một cơ hội tốt”. Ông Suga còn nhấn mạnh mong muốn được gặp ông Kim “mà không đưa ra bất cứ điều kiện nào” nào trong việc giải quyết vấn đề Triều Tiên bắt cóc công dân Nhật Bản.

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un được cho nhiều khả năng sẽ không tới thăm Nhật Bản vì hai nước vẫn bất đồng vấn đề công dân bị bắt cóc. (Ảnh: Yonhap)

“Tôi sẽ không lãng phí bất cứ cơ hội nào dù là nhỏ tới mức nào”, ông Suga nói.

Tuyên bố của ông Suga làm dấy lên câu hỏi về khả năng ông Kim được mời tới tham dự Thế vận hội Tokyo.

Hy vọng về việc ông Kim tới thăm Nhật Bản càng có cơ sở sau khi ông Park Jie-won, Giám đốc Cơ quan Tình báo quốc gia Hàn Quốc gặp Thủ tướng Suga hôm 10/11 nhân chuyến thăm tới Nhật Bản.

Một số hãng tin Hàn Quốc cho hay, ông Park đã nói với ông Suga về kế hoạch của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in liên quan tới việc mời ông Kim tới Thế vận hội Tokyo để tiến hành hội nghị thượng đỉnh ba bên với Mỹ – Nhật – Hàn.

Tuy nhiên, chính phủ Nhật Bản từ chối thông tin tiếp nhận lời đề xuất chính thức từ phía Hàn Quốc, song tin đồn vẫn tiếp tục được lan rộng.

Thậm chí, trong cuộc phỏng vấn trực tiếp với đài truyền hình BS Fuji vào ngày 13/11, Tổng Thư ký đảng Dân chủ tự do (LDP) cầm quyền Toshihiro Nikai, một thân tín của ông Suga, còn nhấn mạnh, “Tôi nghĩ đây là ý tưởng cực hay về việc dùng Thế vận hội Tokyo để tìm cách tháo bỏ thế bế tắc ngoại giao”.

Song phần lớn người dân Nhật Bản cho rằng, khả năng ông Kim thực hiện chuyến thăm tới Nhật Bản là vô cùng nhỏ. Bởi trong các kỳ Thế vận hội trước, Triều Tiên chỉ cử các quan chức cấp cao như ông Kim Yong-nam, quan chức được mệnh danh là người đứng thứ 2 của Triều Tiên và giữ chức Chủ tịch Đoàn Chủ tịch Hội nghị Nhân dân Tối cao (Quốc hội) Triều Tiên, tới Thế vận hội mùa Hè Bắc Kinh vào năm 2008. Ngoài ra, bà Kim Yo-jong, em gái của Chủ tịch Kim Jong-un và đang giữ chức Phó trưởng ban thứ nhất của Ban Mặt trận Thống nhất thuộc Ủy ban Trung ương đảng Lao động Triều Tiên, từng làm người dẫn đầu phái đoàn cấp cao tới lễ khai mạc Thế vận hội mùa Đông 2018 diễn ra ở thành phố Pyeongchang, Hàn Quốc.

Tờ Mainichi Shimbun còn nhận định, ngoài Trung Quốc và Nga, ông Kim cũng chỉ đích thân tới vào quốc gia khác để nhóm họp. Điển hình, ông Kim từng tới Singapore vào tháng 6/2018 và Việt Nam vào tháng 2/2019 để tham gia 2 hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều với Tổng thống Mỹ Donald Trump để bàn về vấn đề giải trừ hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên.

Đáng nói, Triều Tiên từng hai lần tiến hành hội nghị thượng đỉnh với Nhật Bản vào năm 2002 và 2004. Nhưng hai sự kiện này đều diễn ra ở thủ đô Bình Nhưỡng của Triều Tiên.

“Khó có khả năng Triều Tiên sẽ để ông Kim tới thăm Nhật Bản”, một nguồn tin trong Bộ Ngoại giao Nhật Bản nhấn mạnh, Triều Tiên vẫn luôn lo ngại về sự an toàn của nhà lãnh đạo.

Tờ Mainichi Shimbun cũng đưa ra một nhận định khác là khả năng Thủ tướng Suga sẽ không mời ông Kim tới Thế vận hội Tokyo, bởi dư luận Nhật Bản đang có cái nhìn thiếu thiện cảm với Triều Tiên.

“Suốt một thời gian dài không có một sự đột phá nào được ghi nhận liên quan tới vấn đề bắt cóc công dân và Triều Tiên vẫn có những hành động mang tính khiêu khích như liên tiếp phóng thử tên lửa đạn đạo. Do đó, việc mời ông Kim có thể châm ngòi chỉ trích hướng về phía chính quyền của Thủ tướng Suga. Ngay cả khi ông Suga có thể dàn xếp một cuộc gặp, việc không đạt được thêm tiến bộ nào trong tiến trình đàm phán công dân bị bắt cóc cũng sẽ là cú đánh mạnh vào chính quyền của ông Suga”, tờ Mainichi Shimbun viết.

Nói cách khác, theo Mainichi Shimbun, khó có khả năng ông Kim sẽ tới thăm Nhật Bản.

Triều Tiên bắt cóc công dân Nhật Bản từ cuối những năm 1970 đến đầu những năm 1980 để dạy tiếng Nhật cho gián điệp nước này. Việc này bị bại lộ khi cựu nữ điệp viên Triều Tiên Kim Hyun-hui, người thực hiện vụ đánh bom trên không vào một máy bay chở khách của Hàn Quốc vào năm 1987, tiết lộ đã được học tiếng Nhật ở Triều Tiên từ một người Nhật bị bắt cóc.

Tại hội nghị thượng đỉnh Nhật - Triều vào ngày 17/9/2002, nhà lãnh đạo Triều Tiên bấy giờ là ông Kim Jong-il đã thừa nhận và xin lỗi về các vụ bắt cóc công dân Nhật Bản. Theo đó, Bắc Triều Tiên đã trao trả 5 trong số 13 nạn nhân bị bắt cóc cho phía Nhật Bản và báo cáo 8 người còn lại đã chết. Song phía Tokyo khẳng định tổng cộng 17 công dân Nhật Bản đã bị Triều Tiên bắt cóc chứ không phải 13 người như phía Bình Nhưỡng tuyên bố.