Vì sao NATO nên vui sướng khi Thổ Nhĩ Kỳ mua tên lửa Nga?

Vào ngày 3/5, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã đến thành phố Sochi (Nga) để gặp gỡ Tổng thống Nga Vladimir Putin. Tại đây nguyên thủ hai nước đã có cuộc trao đổi về nhiều vấn đề khác nhau, trong đó bao gồm việc Thổ Nhĩ Kỳ nhiều khả năng sẽ mua về hệ thống tên lửa phòng không hiện đại S-400 của Nga.

Hệ thống tên lửa phòng không S-400 của Nga tại Syria.

Về kết quả của cuộc hội đàm, truyền thông phương Tây tỏ ra lo ngại trước khả năng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ mua tên lửa, qua đó củng cố quan hệ giữa hai bên. Một bài báo của tạp chí The Economist viết: “Việc tìm kiếm tiếng nói chung về vấn đề Syria là chủ đề chính trong cuộc trò chuyện ngày 3/5 giữa ông Erdogan và ông Putin, nhưng hai bên còn nhắc đến một thỏa thuận sẽ khiến các đồng minh NATO quan ngại sâu sắc. Đó là việc hai bên đã đạt được thỏa thuận cơ bản để Nga bán hệ thống S-400 cho Thổ Nhĩ Kỳ”.

“Trong bối cảnh căng thẳng giữa NATO và Nga ở mức cao nhất kể từ sau Chiến tranh Lạnh, thỏa thuận này nếu chính thức được ký kết sẽ được coi là một sự mất mặt đối với NATO. Nó cũng cho thấy rằng ông Erdogan đang hài lòng khi Thổ Nhĩ Kỳ sẽ trở thành một thành viên tách rời của NATO”, tạp chí này nói thêm. Một số hãng tin khác cũng có quan điểm tương tự.

Trong khi đó, theo giáo sư Mesut Hakki Casin của Đại học Ozyegin ở Istanbul (Thổ Nhĩ Kỳ), NATO nên “vui sướng, không nên kích động” trước thỏa thuận này, bởi Thổ Nhĩ Kỳ sẽ có một loại vũ khí cực kỳ hiện đại trong tay.

“Thay vì lo lắng, NATO nên vui sướng khi sự phát triển của quốc phòng Thổ Nhĩ Kỳ cũng gián tiếp kéo theo sự đảm bảo an ninh của toàn khối quân sự”, ông Casin nói. Chuyên gia này cũng nhấn mạnh rằng Thổ Nhĩ Kỳ là một quốc gia có chủ quyền và họ có thể mua bất kỳ loại khí tài nào họ muốn.

“Từ thập niên 1950, Nga đã đạt được nhiều thành công trong việc chế tạo các tổ hợp tên lửa đánh chặn tầm thấp, tầm trung và tầm cao. S-400 là một hệ thống tên lửa tối tân, và việc Thổ Nhĩ Kỳ có nó trong tay sẽ mang lại nhiều lợi ích cho đất nước trong bối cảnh cuộc chiến chống IS vẫn chưa kết thúc”, ông Casin giải thích.

Chuyên gia người Thổ Nhĩ Kỳ cũng nhấn mạnh rằng nếu Thổ Nhĩ Kỳ bị tấn công khủng bố, Điều 5 của Hiệp ước NATO nhằm nhận sự trợ giúp quân sự của các nước thành viên sẽ không được áp dụng và họ sẽ phải tự bảo vệ mình.  Hệ thống S-400 sẽ không được dùng để chống lại NATO mà nó sẽ ngăn chặn bất kỳ hiểm họa nào mà Thổ Nhĩ Kỳ có thể sẽ đối mặt.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (trái) cùng Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gặp gỡ tại Sochi (Nga).

Thỏa thuận này cũng sẽ củng cố quan hệ giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ. “Từ năm 1991 đến nay, Thổ Nhĩ Kỳ và Nga hợp tác với nhau dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau. An ninh khu vực Biển Đen đều phụ thuộc vào hai quốc gia này. Quan hệ Nga - Thổ cùng những nỗ lực của hai Tổng thống Erdogan và Putin đang đóng vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ an ninh phía Đông Địa Trung Hải và giải quyết vấn đề Syria”, ông Casin nói.

Ông Erdogan Karakus, Trung tướng quân đội Thổ Nhĩ Kỳ đã nghỉ hưu cho biết nước này đang cố gắng bảo vệ mình và không muốn phụ thuộc vào NATO. Ông cũng nói rằng việc Thổ Nhĩ Kỳ không có hệ thống phòng thủ tầm cao là điều đáng lo ngại.

Ông Karakus tin rằng Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang có lựa chọn mua S-400 từ Nga hoặc tên lửa Patriot của Mỹ, hoặc họ cũng có thể sẽ mua cả hai loại tên lửa này. NATO đang muốn bán 12 tên lửa Patriot cho Thổ Nhĩ Kỳ và không muốn đánh mất khách hàng của mình. Ông tin rằng đây là nguyên nhân vì sao khối quân sự phản đối sự hiện diện của S-400 và sẽ tìm cách chào bán Patriot.