Vì đâu Quân đội Philippines bị ‘ám ảnh’ bởi bi kịch rơi máy bay?

Theo thông tin từ Quân đội Philippines, vào khoảng 11h30 ngày 4/7 theo giờ địa phương, một chiếc máy bay vận tải quân sự C-130 chở 96 quân nhân đã bị rơi tại đảo Jolo thuộc tỉnh Sulu, miền Nam nước này.

Lực lượng Quân đội Philippines tại hiện trường rơi máy bay ngày 4/7. Nguồn: Xinhua.

Theo Reuters, tính đến nay, vụ tai nạn đã khiến ít nhất 50 người thiệt mạng, bao gồm 47 binh sĩ trên máy bay và 3 thường dân trên mặt đất. 49 binh sĩ khác trên máy bay đã được giải cứu, và vụ tai nạn cũng khiến 4 thường dân trên mặt đất bị thương. Hiện tại, nguyên nhân vụ tai nạn vẫn đang được điều tra.

Chiếc máy bay gặp nạn được mua từ Mỹ, và đây không phải là lần đầu tiên "máy bay second hand" mà Philippines mua từ Mỹ gặp sự cố hàng không.

Máy bay chệch khỏi đường băng là nguyên nhân của vụ tai nạn?

Tham mưu trưởng Lực lượng vũ trang Philippines Tướng Cirilito Sobejana nói rằng, chiếc máy bay đã chệch khỏi đường băng trước khi gặp nạn và cố gắng “khởi động lại động cơ nhưng không thành công”, đây có thể là nguyên nhân của vụ tai nạn. Trong một cuộc phỏng vấn với hãng tin AP, một quan chức Không quân yêu cầu giấu tên cho biết, đường băng ở sân bay Jolo ngắn hơn hầu hết các đường băng khác ở Philippines, điều này khiến phi công khó điều chỉnh hơn khi máy bay chệch khỏi địa điểm hạ cánh.

Người phát ngôn quân đội Philippines Edgard Arevalo cho biết, ông không thấy bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy máy bay bị tấn công.

Trong một cuộc phỏng vấn với trang tin ABS-CBN của Philippines, Người phát ngôn của Lực lượng vũ trang Philippines thông báo, hiện chưa tìm ra nguyên nhân chính xác của vụ tai nạn, nhưng với việc hộp đen của chiếc máy bay vận tải C-130 gặp nạn đã được tìm thấy hôm 5/7 sẽ giúp các nhà điều tra nghe được cuộc trò chuyện của các phi công và phi hành đoàn trước khi máy bay gặp nạn.

ABC đưa tin, có tới 50 người trên tàu là tân binh từ Sư đoàn bộ binh số 4 của Lục quân Philippines, lực lượng này vừa hoàn thành khóa huấn luyện bộ binh cơ bản và đang chuẩn bị cùng các cựu binh khác trên máy bay tới tỉnh Sulu để tham gia các chiến dịch chống lực lượng nổi dậy ở miền Nam.

Hiện trường cứu hộ sau tai nạn. Nguồn: Xinhua.

Nhiều máy bay bị rơi ở Philippines được mua từ Mỹ

Vụ rơi máy bay vận tải C-130 được coi là vụ rơi máy bay quân sự nghiêm trọng nhất ở Philippines trong nhiều thập kỷ gần đây, mẫu máy bay này được mua từ Mỹ.

Theo trang web C-130.net, máy bay vận tải C-130 có số đuôi 5125, là mẫu máy bay chủ lực của các lực lượng vũ trang trên thế giới, bay lần đầu tiên vào năm 1988. Máy bay vận tải C-130 bị rơi chỉ mới đến Philippines trong thời gian gần đây.

Trang web chính thức của Đại sứ quán Mỹ tại Philippines cho biết Chính phủ Mỹ đã chuyển giao hai máy bay vận tải C-130 cho Philippines trong năm nay, đây là hai chiếc đã “nghỉ hưu” của Washington. Một trong số đó đã bị rơi lần này. Máy bay này là "máy bay đã qua sử dụng" được Philippines mua từ quân đội Mỹ với danh nghĩa "hỗ trợ hợp tác an ninh".

Nó chính thức được chuyển giao cho Không quân Philippines vào tháng 2/2021 để cung cấp sự hỗ trợ mạnh mẽ cho các nhiệm vụ không vận hạng nặng. Chiếc còn lại dự kiến sẽ được chuyển giao trong năm nay và cả hai sẽ có giá tổng cộng 1,6 tỉ peso (khoảng gần 4 triệu USD).

Vào ngày 23/6, một chiếc trực thăng Black Hawk đã bị rơi ở Philippines, 6 người trên máy bay đã thiệt mạng. Sau sự cố, toàn bộ phi đội trực thăng này đã được dừng bay, chiếc trực thăng Black Hawk bị rơi cũng được mua từ Mỹ.

Ngoài ra, CNN cũng đưa tin chiếc trực thăng UH-1D gặp nạn ở Philippines năm 2017 cũng là "máy bay cũ" của Mỹ, được tân trang lại và bán cho Philippines. Theo báo cáo, quá trình mua hàng của Philippines gây ra tranh cãi, các quan chức Philippines được cho là đã mua máy bay từ một nhà cung cấp của Mỹ vào năm 2013 với giá 1,2 tỷ peso, dù biết rằng máy bay bị lỗi.

Vụ tai nạn hàng không đẫm máu nhất trong lịch sử của Philippines xảy ra vào năm 2000 và các máy bay liên quan cũng được mua từ Mỹ. Tờ Guardian của Anh đưa tin, ngày 19/4/2000, một chiếc máy bay chở khách Boeing 737-200 đã bị rơi gần sân bay quốc tế Davao, Philippines, khiến 131 hành khách trên máy bay thiệt mạng.

Theo trang web Hàng không Dân dụng Quốc tế, Boeing 737-200 là mẫu 737 nguy hiểm nhất của Boeing. Công ty Boeing của Mỹ đã giới thiệu máy bay Boeing 737-200, một mô hình mở rộng thân máy bay của mẫu Boeing 737-100 vào năm 1967, để đáp ứng nhu cầu của thị trường Mỹ, cho đến khi thế hệ máy bay chở khách Boeing 737 mới ra đời vào năm 1988 thì mẫu 737-200 đã ngừng sản xuất. Tờ Hindustan Times cho rằng, chiếc Boeing 737-200 trở nên “khét tiếng” trong những năm gần đây vì liên quan đến nhiều vụ tai nạn hàng không.

Máy bay trực thăng đã bị rơi trong lúc chở hàng tiếp tế. Nguồn: Xinhua.

Máy bay quân sự của Philippines thường xuyên gặp nạn

Theo hãng tin AP, lực lượng máy bay quân sự của Philippines có một quá khứ bi thảm về các vụ rơi máy bay. Ngay từ năm 1971, một máy bay quân sự ở Philippines đã rơi trên cánh đồng lúa ở phía bắc Manila, khiến 40 quân nhân thiệt mạng.

Sau đó, theo số liệu thống kê từ trang web rappler, trong 10 năm trở lại đây, gần như mỗi năm Phiippines lại xảy ra một vụ rơi máy bay quân sự. Điển hình như, tháng 9 năm 2020, một vụ tai nạn máy bay trực thăng đã xảy ra ở thành phố Lantawan, tỉnh Basilan, miền nam Philippines, nguyên nhân có thể do thời tiết khắc nghiệt. Một điển hình khác là vụ rơi máy bay trinh sát tấn công hạng nhẹ OV-10 của Philippines vào năm 2010, lỗi động cơ là nguyên nhân của vụ tai nạn.

Từ đầu năm 2021 đến nay, các vụ rơi máy bay quân sự ở Philippines cũng thường xuyên xảy ra. Đài SBS Australia đưa tin, Thượng nghị sĩ Philippines Richard Gordon cho biết, vụ rơi máy bay vận tải C-130 đã là vụ tai nạn máy bay quân sự thứ tư ở Philippines gây thương vong hàng loạt trong năm nay.

Vào tháng 1 năm nay, một máy bay trực thăng quân sự  trực thăng UH-1 "Huey"  đã bị rơi ở tỉnh Bukidnon, miền nam nước này, làm 7 người trên máy bay thiệt mạng.

Tháng 4/2021, một máy bay trực thăng McDonnell Douglas MD 500 Defender đã bị rơi ở vùng biển gần tỉnh Bohol ở miền Trung của Philippines làm một phi công thiệt mạng và 3 người trên máy bay bị thương. Tháng 6, một máy bay trực thăng quân sự Black Hawk đã bị rơi ở tỉnh Tarlac, miền bắc Philippines, khiến cả 6 người trên máy bay thiệt mạng.

Tại sao nhiều vụ rơi máy bay quân sự ở Philippines? Hiện tại, không có kết luận nào có thể được rút ra. Theo báo cáo của CNN, người phát ngôn quân đội Philippines Edgard Arevalo nói rằng quân đội đã làm mọi cách để đảm bảo rằng vụ rơi máy bay quân sự không xảy ra nữa, nhưng tai nạn vẫn xảy ra. Điều mà quân đội có thể làm lúc này là chuẩn bị tốt hơn nữa để đảm bảo an toàn cho chuyến bay.

Số người thiệt mạng trong vụ rơi máy bay ở Philippines tiếp tục tăng

Reuters dẫn thông tin từ Tướng Cirilito Sobejana, Tổng tham mưu trưởng quân đội Philippines cho hay, số người thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay quân sự trên đảo Jolo, tỉnh Sulu đã lên tới 50 người.

Đức Trí (lược dịch)