Ukraine, Syria ngập tràn vũ khí bị cấm trong chiến tranh

HRW đã tiến hành phân tích hàng loạt bằng chứng liên quan tới các cuộc tấn công bằng loại vũ khí gây cháy “vô cùng tàn độc” bao gồm chất phốt pho trắng, đã được sử dụng trong năm nay trong cuộc nội chiến tại Syria và chiến dịch quân sự tại miền đông Ukraine. 

Theo bản báo cáo của HRW được công bố hôm 12/11, những nạn nhân bị vũ khí gây cháy tấn công thường bị bỏng độ cao, và hứng chịu những tổn thương lâu dài về cả thể xác lẫn tinh thần. Những vũ khí tàn độc này có thể khiến nạn nhân bị bỏng nặng phần da và thậm chí gây tổn thương cho cơ quan hô hấp. 

Nhân viên y tế cứu chữa cho một nạn nhân sau vụ tấn công tại khu vực ngoại ô phía tâyUorm al-Kubra tại Aleppo hôm 26/8/2013.

“Loại vũ khí này tạo ra những vết bỏng nghiêm trọng và gây biến dạng đối với những người may mắn sống sót, đã được sử dụng tại các thị trấn trên lãnh thổ Syria và Ukraine”, Bonnie Docherty, trưởng nhóm công bố báo cáo của HRW cho biết. 

HRW còn trích dẫn hai cuộc tấn công “đặc biệt nghiêm trọng” tại Ukraine bao gồm tại Ilovaisk, thị trấn cách Donetsk 30 km và tại ngôi làng nhỏ thuộc miền nam Donetsk , Luganskoe. Đây là 2 khu vực mà các nhà nghiên cứu đã phát hiện việc sử dụng các quả rocket Grad gây bỏng cho người dân. 

Trong khi đó, người dân địa phương cho hay: “những loại vũ khí này khi rơi xuống khu vực thị trấn miền tây bắc Ukraine thường ở dạng pháo hoa. Chúng đã xuất hiện trong 3 đêm và thiêu rụi nhà cửa của họ”. Tuy nhiên, HRW không thể đưa ra kết luận bên tham chiến nào tại miền đông Ukraine phải chịu trách nhiệm trước những cuộc tấn công này. 

Bản báo cáo của HRW còn nhấn mạnh rocket đầu đạn chùm cũng đã được sử dụng trong giai đoạn thực thi thỏa thuận ngừng bắn tại Donetsk và Lugansk. Theo đó, loại  rocket này đã được phóng từ thành phố Donetsk hồi đầu tháng 10 và thuộc khu vực do quân đội chính phủ Ukraine kiểm soát mà khả năng nhằm vào các vị trí của “quân ly khai”. 

Ngoài ra, HRW cho biết họ còn nắm trong tay bằng chứng về việc sử dụng các máy phóng rocket đa nòng (Uragan và Smerch) trong nhiều đợt pháo kích. Những quả đạn chùm được phóng từ máy phóng đa nòng đã được tìm thấy gần các siêu thị và tòa nhà dân sinh tại Donetsk, cũng như một số ngôi làng thuộc Donetsk và Lugansk. Theo HRW, nhân viên nguời Thụy Sĩ Laurent DuPasquier (38 tuổi) thuộc tổ chức Chữ Thập Đỏ cũng là một trong những nạn nhân thiệt mạng sau các đợt tấn công tại Donetsk. 

Trả lời RIA Novosti, nhà nghiên cứu cấp cao Mark Hiznay tại HRW cho biết tổ chức đã sẵn sàng chuyển các tài liệu trên tới Liên Hợp Quốc và những tổ chức quốc tế quan tâm tới vấn đề này. 

Đạn chùm được HRW xác định là một trong những loại vũ khí được sử dụng phổ biến trong cuộc chiến tại miền đông Ukraine.

Liên quan tới bản báo về tình hình Syria trong 2 năm qua, HRW đã ghi nhận ít nhất 57 vụ tấn công bằng vũ khí gây cháy nhằm vào các trường học. HRW còn dẫn lời một bác sĩ Anh tình nguyện tới làm việc tại Bệnh viện Altarib đúng thời điểm xảy ra cuộc tấn công hôm 26/8/2013, tại khu vực phía bắc Aleppo. 

“Các thi thể được chất lên một chiếc xe tải nằm bên ngoài sân bệnh viện. Phần lớn các thi thể là nữ sinh nhưng những vết bỏng quá nặng đã khiến họ bị biến dạng tới mức không thể nhận diện. Khó có thể chắc chắc các nạn nhân là nữ sinh nhưng nhân viên bệnh viện đã nói như vậy. Họ đã ở đúng hướng tấn công trực diện của quả bom”, bác sĩ người Anh Sahleyha Ahsan chia sẻ. 

Hồi tháng 10, HRW cũng từng công bố bản báo cáo về việc sử dụng loại đạn chùm nhằm tấn công khu dân cư đông đúc tại thành phố Donetsk, miền đông Ukraine. Sau khi phát nổ, đạn chùm sẽ bắn ra những quả đạn nhỏ hơn và trải rộng trên một khu vực rộng lớn, gây sát thương cho những người xung quanh. 

“Trong suốt 1 tuần điều tra khu vực mặt đất tại miền đông Ukraine, HRW đã phát hiện việc sử dụng rộng rãi các loại đạn chùm. Bằng chứng của chúng tôi cho thấy các lực lượng vũ trang Ukraine là thủ phạm gây ra một số vụ tấn công trên. Những vụ tấn công này đã sát hại ít nhất 6 dân thường và khiến hàng chục người khác bị thương”, nhà nghiên cứu cấp cao Ole Solvang tại HRW nói. 

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ RIA Novosti, một trong những hãng tin lớn nhất tại Nga, đặt trụ sở chính tại Moscow và hơn 80 văn phòng trên khắp thế giới. Ngày 9/12/2013, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã sáp nhập tờ Tiếng nói nước Nga và RIA Novosti thành Rossiya Segodnya (hãng tin tức quốc tế Russia Today (RT)).