“Tuần trăng mật” Nga - Thổ Nhĩ Kỳ sẽ kéo dài bao lâu?

Tổng thống Nga Putin, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan

Nhận định trên do tờ Global Times của Trung Quốc đưa ra. Theo đó, quan hệ hai bên Nga - Thổ Nhĩ Kỳ đang trong giai đoạn nồng ấm do mối quan hệ này đang có lợi cho cả hai bên. Tuy nhiên, giai đoạn này sẽ không bền vững và quan hệ hai bên sẽ thay đổi cùng với sự phát triển của các lợi ích mới của hai bên, cũng như do bối cảnh quốc tế sẽ có sự thay đổi.

Tờ Global Times cũng nhắc lại giai đoạn quan hệ hai bên bị khủng hoảng sau khi Không quân Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ máy bay cường kích Su-24 của Nga vào năm 2015. Sau cuộc đảo chính quân sự bất thành tại Thổ Nhĩ Kỳ trong tháng 7/2016, quan hệ hai bên bắt đầu được tăng cường.

Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan đã tiến hành nhiều cuộc gặp gỡ song phương hơn. Để cải thiện quan hệ với Nga, Thổ Nhĩ Kỳ thậm chí còn chấp nhận nhượng bộ các yêu cầu của Nga.

Ngoài ra, theo Global Times, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã bắt đầu mở rộng hợp tác trong lĩnh vực năng lượng, du lịch và an ninh để mở ra các khả năng mới cho tăng cường hợp tác song phương. Hai bên cũng đạt được sự đồng thuận trong vấn đề Palestine - Israel khi cùng phản đối việc Tổng thống Mỹ Donald Trump công nhận Jerusalem là thủ đô của Israel.

Việc Nga và Thổ Nhĩ Kỳ nhanh chóng cải thiện được quan hệ song phương cho thấy Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan là những chính trị gia rất thực dụng.

Tình trạng bất ổn định ở Thổ Nhĩ Kỳ sau vụ đảo chính quân sự bất thành đã gây ra những tác động tiêu cực nhất định đến việc thực hiện các công tác đối ngoại của Thổ Nhĩ Kỳ.

Do không hài lòng với chiến dịch thanh trừng và vận động thay đổi Hiến pháp của Thổ Nhĩ Kỳ, phương Tây đã có các hành động tiêu cực trong quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ.

Tháng 11/2016, Nghị viện châu Âu đã thông qua nghị quyết phong tỏa quá trình gia nhập EU của Thổ Nhĩ Kỳ. Theo Global Times, chính vị thế bị cô lập của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan trong quan hệ với phương Tây đã có vai trò quan trọng trong việc Thổ Nhĩ Kỳ quyết định củng cố quan hệ với Nga.

Tổng thống Nga Putin, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan

Trong khi đó, Thổ Nhĩ Kỳ đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế thực sự vì sự sụt giảm của đồng nội tệ, sự gia tăng lạm phát và mức độ thất nghiệp cao. Các lệnh cấm vận kinh tế của Nga với Thổ Nhĩ Kỳ rõ ràng đã khiến tình hình kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ thêm bi đát. Ngoài ra, Thổ Nhĩ Kỳ đang sử dụng mối quan hệ ngày càng “nồng ấm” với Nga như là đòn bẩy để gây áp lực lên Mỹ và châu Âu.

Đối với Nga, một điều ngày càng trở nên rõ ràng là Nga sẽ khó thúc đẩy quan hệ với Mỹ và NATO. Nga hy vọng sẽ phá vỡ thế bao vây kinh tế do phương Tây giăng ra. Việc NATO mở rộng sang phía Đông cũng đang đe dọa các lợi ích của Nga. Global Times cho rằng, thúc đẩy mâu thuẫn giữa các thành viên NATO nhằm mục đích kiềm chế liên minh, Nga có thể lôi kéo Thổ Nhĩ Kỳ về phía mình.

Nga đã tận dụng được sự xấu đi trong quan hệ của Thổ Nhĩ Kỳ với NATO sau nỗ lực đảo chính quân sự bất thành ở Thổ Nhĩ Kỳ. Thổ Nhĩ Kỳ là “đầu mối giao thoa giữa các nguồn năng lượng” giữa phương Đông và phương Tây. Việc gia tăng lượng xuất khẩu khí đốt sang Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như việc vận chuyển  dầu khí sang Thổ Nhĩ Kỳ có thể đóng vai trò quan trọng trong việc khôi phục nền kinh tế Nga.

Tuy nhiên, giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ hiện đang vẫn còn những bất đồng nhất định trong vấn đề Syria vì Nga vẫn đang ủng hộ lực lượng người Kurd ở Syria. Ngoài ra, các kế hoạch của Thổ Nhĩ kỳ tại Trung Á “chắc chắn sẽ động đến các lợi ích của Nga”.

Chính vì vậy, theo Global Times, không thể loại trừ một lúc nào đó, quan hệ giữa Nga với Thổ Nhĩ Kỳ lại vướng vào vụ bế bối nào đó tương tự như vụ Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ máy bay ném bom Su-24 của Nga. Giữa hai bên vẫn còn ẩn chứa nhiều yếu tố khiến giai đoạn “tuần trăng mật” trong quan hệ Nga - Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không ổn định và khó có thể kéo dài.