Hành trình “Ngày thống nhất” qua mẫu tem thư

Bức tranh ghép tem về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các chiến sỹ trên đường hành quân đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của công chúng.

Cứ đến tháng Tư hàng năm, rất nhiều sự kiện, hoạt động kỷ niệm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước 30/4 lại được tổ chức với đa dạng phương thức, nội dung, nhằm ôn lại truyền thống lịch sử đầy tự hào của dân tộc.

Năm nay, một trong những sự kiện đáng chú ý là Triển lãm “Ngày thống nhất đất nước” được tổ chức ngay tại di tích nhà và hầm D67 trong khuôn viên Di tích lịch sử Hoàng Thành Thăng Long, từng là tổng hành dinh nơi Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương đã đưa ra những quyết định lịch sử và nhiều chủ trương, quyết sách quan trọng, chỉ đạo tổ chức thực hiện thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.

Triển lãm trưng bày khoảng 150 hình ảnh, tài liệu, hiện vật xoay quanh 2 chủ đề chính: Tổng hành dinh cho ngày toàn thắng; Ngày thống nhất đất nước (tái hiện không khí tại Sài Gòn và Hà Nội vào thời khắc lịch sử ngày 30/4/1975).

Đặc biệt, trong khuôn khổ Triển lãm, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội phối hợp với Công ty Tem Việt Nam trưng bày bộ sưu tập tem bưu chính “Ngày thống nhất” với 48 phơi tem gồm các mẫu tem kỷ niệm ngày 30/4/1975 và các mẫu tem mang tính chất tuyên truyền, cổ vũ cho phong trào “Ba sẵn sàng”, “Ba đảm đang” trong kháng chiến chống Mỹ.

Theo câu chuyện kể ẩn chứa trong bộ sưu tập tem “Ngày thống nhất”, Chiến dịch Mùa Xuân năm 1975 với tên gọi chính thức là “Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam” bắt đầu bằng Chiến dịch giải phóng Tây Nguyên và kết thúc bằng Chiến dịch Hồ Chí Minh (diễn ra từ ngày 4/1 đến ngày 30/4/1975). Nhưng trước đó, kể từ khi thành lập nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, nhiều mốc son lịch sử đã được khởi tạo như chiến thắng Điện Biên Phủ, chiến dịch Xuân Mậu Thân 1968… Cuộc tổng tiến công của quân và dân ta đã kết thúc thắng lợi, đưa Bắc – Nam sum họp một nhà, đất nước trọn niềm vui thống nhất.

Mỗi mẫu tem bưu chính đều hàm chứa một câu chuyện lịch sử thú vị. Chẳng hạn những mẫu tem thể hiện hình ảnh bắn rơi máy bay Mỹ kể lại câu chuyện: Liên tục thất bại trên chiến trường và mặt trận ngoại giao, đế quốc Mỹ điên cuồng mở rộng chiến tranh ở miền Nam, ném bom bắn phá miền Bắc, nhưng đã vấp phải sự đáp trả quyết liệt. Hàng nghìn máy bay Mỹ bị bắn rơi ở miền Bắc, thể hiện rõ tinh thần anh dũng, quả cảm của quân dân Việt Nam.

Hoặc những mẫu tem thể hiện hình ảnh người phụ nữ Việt Nam với truyền thống trung hậu, đảm đang, họ vừa là những người chiến sĩ kiên cường dũng cảm, vừa là những người lao động cần cù, sáng tạo, có vai trò đặc biệt quan trọng trong công cuộc kháng chiến cứu nước, giữ gìn và phát triển bản sắc, tinh hoa văn hóa dân tộc.

Hoặc những mẫu tem nói về chủ đề chiến tranh nhân dân, một cách chiến đấu của dân chúng dùng khí giới ít và kém hiện đại để chống lại kẻ địch có khí giới tốt và nhiều. Hay chủ đề xây dựng quân đội chính quy, hiện đại, bảo vệ miền Bắc xã hội chủ nghĩa, phát triển lực lượng vũ trang cách mạng giải phóng miền Nam…

Ngoài ra, trong bộ sưu tập còn có những mẫu tem thể hiện hình ảnh những anh hùng nêu cao tinh thần bất khuất, chí khí quật cường, sẵn sàng hy sinh thân mình vì độc lập tự do, vì chủ nghĩa xã hội, giữ gìn lý tưởng sống đã chọn và truyền lại cho nhiều thế hệ thanh niên Việt Nam viết tiếp trang sử vàng chói lọi của dân tộc.

“Mỗi con tem bưu chính là một bức tranh nghệ thuật thu nhỏ, ghi dấu các sự kiện trọng đại, phản ánh quá trình lịch sử, phát triển của đất nước. 48 phơi tem trong bộ sưu tập “Ngày thống nhất” sử dụng các mẫu tem làm minh chứng thực tiễn cho các sự kiện lịch sử của Việt Nam trong giai đoạn từ năm 1945 – 1975. Đây chính là một bộ sưu tập tem mang tính văn hóa nghệ thuật độc đáo, góp phần tạo nên một triển lãm đầy tính nghệ thuật, lịch sử, mang tính truyền đạt, biểu cảm sâu sắc”, bà Trần Thị Mỹ Hằng, Giám đốc Công ty Tem Việt Nam chia sẻ.

Từng tham gia chiến trường Quảng Trị năm 1972 và đã bị thương khi chiến đấu tại chiến trường này, ông Lê Xuân Vĩnh, Trưởng Ban Bảo vệ dân phố phường Cát Linh, Hà Nội, không nén nổi sự bồi hồi, xúc động khi thăm Triển lãm “Ngày thống nhất đất nước”. Đặc biệt, ông đứng rất lâu trước bức tranh ghép tem về Chủ tịch Hồ Chí Minh và các chiến sĩ trên đường hành quân ra trận được trưng bày trong bộ sưu tập tem bưu chính “Ngày thống nhất”. Đây là lần đầu tiên ông nhìn thấy một bức tranh ghép tem kỳ công, sáng tạo như vậy.

“Trong đời lính của mình, hình bóng Bác luôn trong tâm trí tôi. Khi tham gia chiến trường Quảng Trị rồi tham gia giải phóng miền Nam, các anh em chiến sĩ đã phải đổ rất nhiều xương máu. Bộ sưu tập này đã kể lại câu chuyện lịch sử bằng một cách thức tuyệt vời. Tôi rất ngưỡng mộ điều đó nên phải chụp ảnh ngay để làm lưu niệm”, ông Lê Xuân Vĩnh kể.

Theo bà Nguyễn Hồng Chi, Trưởng Phòng Bảo quản trưng bày, Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long – Hà Nội: “Việc lựa chọn trưng bày bộ sưu tập tem bưu chính “Ngày thống nhất” là dựa trên cơ sở nhu cầu của khách tham quan, ngoài hình ảnh, tài liệu, hiện vật liên quan đến lịch sử cách mạng thì họ cũng mong có những hiện vật đặc biệt nhấn vào từng giai đoạn lịch sử, khoảnh khắc lịch sử hào hùng của dân tộc. Trước đây, chúng tôi cũng đã trưng bày một loạt poster tem bưu chính kỷ niệm 45 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ trên không, khi đó, du khách đặc biệt quan tâm, nhất là du khách quốc tế. Chúng tôi rất hy vọng lần này, việc trưng bày 48 phơi tem với sự phối hợp của Công ty Tem Việt Nam sẽ mang đến cho du khách tham quan, đặc biệt là du khách nước ngoài những điểm thú vị khi nhìn nhận về lịch sử chiến tranh của Việt Nam”.

Mặt khác, “ngày nay, thế hệ trẻ không sử dụng nhiều tem bưu chính nữa. Thông qua triển lãm và trưng bày bộ sưu tập tem bưu chính lần này, chúng tôi muốn tạo điều kiện để các em được tiếp cận những hiện vật tem cụ thể. Mỗi con tem như một tác phẩm nghệ thuật và có thể nhấn mạnh, khắc họa một thời kỳ lịch sử của dân tộc. Trong khuôn viên Triển lãm “Ngày thống nhất đất nước” chúng tôi đã dành một khu vực riêng cho các em học sinh tô màu các bức tranh theo mẫu tem bưu chính, làm phong phú thêm hoạt động của Triển lãm”, bà Nguyễn Hồng Chi cho biết thêm.