Trung Quốc mở rộng ngoại giao vắc-xin, Bộ Tứ Kim Cương làm gì?

Ấn Độ kêu gọi Bộ Tứ Kim Cương đầu tư vào dây chuyền sản xuất vắc-xin Covid-19 của nước này để đối phó với chiến lược ngoại giao vắc-xin của Trung Quốc.

Theo một nguồn tin từ chính phủ Ấn Độ, quốc gia này đã hối thúc Mỹ, Nhật Bản và Australia đầu tư cho dây chuyền sản xuất vắc-xin Covid-19 của Ấn Độ, trong bối cảnh Bộ Tứ Kim Cương đang cố gắng đối phó với chiến lược ngoại giao vắc-xin ngày càng mở rộng của Trung Quốc.

Trước đó, Bắc Kinh đã cam kết cung cấp ít nhất 463 triệu liều vắc-xin Covid-19 do Trung Quốc sản xuất thông qua hình thức xuất khẩu và quyên tặng cho khu vực châu Á, châu Phi, châu Âu và Mỹ Latinh.

Nhân viên y tế tiêm vắc-xin Covid-19 ở Ấn Độ. (Ảnh: EPA)

Reuters đưa tin, theo hai quan chức cấp cao Ấn Độ, Bộ Tứ Kim Cương gồm các thành viên là Ấn Độ, Mỹ, Nhật Bản và Australia đang tăng cường những nỗ lực mở rộng tiêm vắc-xin trên toàn cầu để đối phó với việc Trung Quốc dùng ngoại giao vắc-xin nhằm gia tăng quyền lực mềm.

Ấn Độ, nhà sản xuất vắc-xin lớn nhất thế giới, cũng tin rằng quốc gia này là nơi tốt nhất để Bộ Tứ Kim Cương thực hiện mục tiêu trên.

Khi được hỏi, một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ đã không nhắc tới việc Ấn Độ đề xuất hỗ trợ dây chuyền sản xuất vắc-xin Covid-19 hay nhắc tới Trung Quốc, mà chỉ khẳng định Washington đặc biệt chú trọng tới hoạt động mở rộng tiêm vắc-xin toàn cầu, sản xuất và vận chuyển vắc-xin.

“Ngoại trưởng Antony Blinken đã thảo luận với những người đồng cấp trong Bộ Tứ Kim Cương vào ngày 18/2 về quan hệ hợp tác trong quá trình chiến đấu và phục hồi sau đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu và nhiều vấn đề khác”, quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ chia sẻ với Reuters.

Hiện chính phủ Australia cũng chưa lên tiếng bình luận về thông tin trên. Nhưng một nguồn tin trong chính phủ Australia cho biết, quá trình phục hồi trên toàn cầu sau đại dịch Covid-19 là ưu tiên trong chính sách của Australia và các đối tác trong Bộ Tứ Kim Cương. Australia đang tìm kiếm hàng loạt phương án làm việc với các đối tác để tăng cường sự ổn định và thịnh vượng trong khu vực.

Phát biểu trong cuộc họp báo vào ngày 5/3, Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Toshimitsu Motegi cho biết Mỹ, Nhật Bản, Australia và Ấn Độ đã thảo luận về “sự cần thiết và tầm quan trọng của hợp tác quốc tế để đảm bảo khả năng tiếp cận vắc-xin công bằng cho các nước đang phát triển” ngay trong cuộc họp hồi tháng Hai, nhưng chưa có quyết định nào được đưa ra.

Bộ Ngoại giao Ấn Độ cũng từ chối bình luận về thông tin chính phủ nước này đề xuất các thành viên Bộ Tứ Kim Cương tăng cường đầu tư để mở rộng năng lực sản xuất vắc-xin Covid-19.

“Ấn Độ hiện có nhiều lựa chọn vắc-xin hơn bất cứ quốc gia nào khác ở châu Á vào thời điểm hiện tại. Ấn Độ hy vọng các thành viên trong Bộ Tứ Kim Cương chi thêm tiền để tăng cường sản xuất vắc-xin”, một quan chức Ấn Độ giấu tên nói.

Nguồn tin khác cho hay, trong cuộc gặp hồi tháng Hai, các thành viên trong Bộ Tứ Kim Cương đã thảo luận về các cách “khuyến khích chuỗi cung ứng y tế thay thế để giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc”.

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nhấn mạnh mục đích của nước này là giúp đưa nguồn cung vắc-xin Covid-19 có sẵn trên toàn cầu.

Đáng nói, các nhà lãnh đạo Nhật Bản, Mỹ, Australia và Ấn Độ có kế hoạch tổ chức hội nghị trực tuyến vào giữa tháng Ba để thảo luận về cách đối phó với việc Trung Quốc mở rộng tầm ảnh hưởng. Đây là thông tin được hãng tin Kyodo dẫn lời từ nguồn tin trong chính phủ Nhật Bản hôm 5/3.

Cuộc họp trực tuyến vào giữa tháng Ba là lần đầu tiên 4 nhà lãnh đạo Nhật Bản, Mỹ, Australia và Ấn Độ thảo luận theo khuôn khổ “Bộ Tứ Kim Cương”. Ban đầu, Bộ Tứ được chính thức thành lập nhằm đối phó với thảm họa động đất và sóng thần trên Ấn Độ Dương vào năm 2004. Nhưng hiện tại, nội dung trọng tâm của Bộ Tứ là an ninh khu vực.

Sản xuất hàng tỉ liều vắc-xin

Các công ty Ấn Độ như Viện Huyết thanh Ấn Độ (SII), Bharat Biotech, Biological E và Cadila Healthcare có năng lực cùng phối hợp sản xuất hàng tỉ liều vắc-xin Covid-19 do Ấn Độ sáng chế, hoặc sản xuất theo hợp đồng ký kết với các công ty khác.

SII, nhà sản xuất vắc-xin lớn nhất thế giới, đang sản xuất vắc-xin Covid-19 do Đại học Oxford và hãng dược AstraZeneca cùng chế tạo để cung cấp cho nhiều quốc gia và sẽ sớm sản xuất số lượng lớn vắc-xin của Novavax.

Ngoài ra, Ấn Độ cũng đang cố gắng bán vắc-xin Covid-19 do Bharat Biotech và Hội đồng Nghiên cứu Y khoa Ấn Độ cùng chế tạo cho 40 quốc gia bao gồm Brazil, Philippines và Zimbabwe. Theo Bharat Biotech, công ty này có thể sản xuất 700 triệu liều vắc-xin trong 1 năm.

Các nhà sản xuất vắc-xin Ấn Độ cũng đang có kế hoạch sản xuất vắc-xin Covid-19 do Nga và Mỹ sản xuất bao gồm của hãng Johnson & Johnson.

Hồi tháng Một, chia sẻ với Reuters, một quan chức phụ trách vắc-xin của Ấn Độ cho biết, chính phủ Ấn Độ đã thảo luận với các công ty của Mỹ là Pfizer và Moderna về việc sản xuất vắc-xin của hai hãng này trên lãnh thổ Ấn Độ.

Các công ty Ấn Độ cũng sẽ sản xuất khoảng 300 triệu liều vắc-xin Sputnik-V của Nga. Nhưng theo nguồn tin, Mỹ không muốn Ấn Độ hỗ trợ Nga mở rộng số lượng vắc-xin Covid-19 trên toàn cầu.