Tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư, Nhật Bản đã thắng hiệp một?

Infonet - Việc mua lại một số hòn đảo trong quần đảo Senkaku/Điếu Ngư của Nhật Bản đã gây ra các cuộc biểu tình trên toàn Trung Quốc khiến nhiều công ty Nhật Bản ngừng hoạt động vài ngày. Tuy nhiên, dường như Nhật Bản đã dành chiến thắng trong ‘hiệp một’ của cuộc tranh chấp này với yếu tố Hoa Kỳ.

Tranh chấp về một nhóm đảo có diện tích nhỏ tại biển Hoa Đông đã khiến cho hai nước Trung Quốc và Nhật Bản, nền kinh tế lớn thứ 2 và thứ 3 thế giới rơi vào tình trạng thù địch. Căng thẳng giữa hai nước này sẽ không chỉ tác động đến khu vực châu Á-Thái Bình Dương mà còn đối với toàn bộ thế giới.

Mỹ, đất nước có ý định chuyển 60% sức mạnh hàng hải tới khu vực châu Á-Thái Bình Dương trong tương lai gần, đã nhanh chóng can thiệp vào cuộc xung đột Trung-Nhật với một vai trò không hề nhỏ. Mỹ tuyên bố rằng hiệp ước an ninh với Nhật Bản đã được mở rộng và bao gồm cả quần đảo đang tranh chấp mà Nhật gọi là Senkaku và Trung Quốc gọi là Điếu Ngư. Hàm ý của động thái này là bất cứ cuộc tấn công bên ngoài nào nhằm vào quần đảo này sẽ được người Mỹ hiểu như là một cuộc tấn công vào nước Mỹ và do đó Mỹ sẽ có quyền phản ứng lại.

Tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư, Nhật Bản đã thắng hiệp một? - ảnh 1

Vấn đề này cũng trở thành một chủ đề thảo luận căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Leon Panetta đến thăm Trung Quốc hồi tháng trước. Bên phía Trung Quốc cho rằng bằng cách mở rộng hiệp ước an ninh với Nhật Bản tới các đảo tranh chấp, Washington đã thực sự đứng về phía Nhật và ‘xen ngang’ vào cuộc tranh chấp này giữa Trung-Nhật. Trung Quốc đã cố gắng để đảm bảo rằng Mỹ sẽ đứng bên ngoài tranh chấp này nhưng không có gì đảm bảo được điều đó.

Rõ ràng là các quy mô chiến lược đang có lợi cho Nhật Bản. Có lẽ động thái này của Mỹ khiến Trung Quốc không khỏi ‘choáng váng’.

Không chỉ vậy, Washington gần đây đã xây dựng mối liên kết quân sự lớn hơn với Philippines trong vụ đụng độ gần đây ở bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham giữa Philippines và Trung Quốc, hỗ trợ Việt Nam trong các tranh cãi ngoại giao với Trung Quốc về chủ quyền đối với quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.

Sự thất bại về ngoại giao của Trung Quốc còn bị làm trầm trọng thêm bởi ý thức và hành vi có chủ ý của các cường quốc khác trong khu vực như Ấn Độ, Việt Nam, Indonexia, Philippines và Hàn Quốc, bên cạnh đó là sự ra đời gần đây của liên minh ba bên Nhật-Mỹ-Ấn Độ.

Rõ ràng, việc tiến hành chiến tranh với Nhật Bản vì vấn đề tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo Senkaku/Điếu Ngư không phải là một lựa chọn khôn ngoan đối với Trung Quốc.

Phạm Khánh