Tổng thống Duterte: Philippines không thể ngăn Trung Quốc bành trướng Biển Đông

Tuy nhiên, theo ông Duterte, Philippines sẽ dẫn những thông tin trong phán quyết hồi tháng 7/2016 của Tòa trọng tài quốc tế phủ nhận chủ quyền phi lý “đường chín đoạn” của Trung Quốc ở Biển Đông ngay khi Bắc Kinh bắt đầu xâm phạm nguồn tài nguyên ở khu vực ngoài khơi.

“Chúng ta không thể ngăn Trung Quốc thực hiện ý đồ bởi ngay cả người Mỹ cũng không làm được việc này. Vậy chúng ta có thể làm gì? Phát động một cuộc chiến chăng? Bản thân tôi có thể nhưng việc này sẽ khiến chúng ta mất đi toàn bộ lực lượng quân đội và cảnh sát ngay ngày mai và chúng ta sẽ biến thành một đất nước bại trận”, AP dẫn lời ông Duterte phát biểu trong một cuộc họp báo ở sân bay phía nam thành phố Davao trước khi tới Myanmar.

Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte.

Tuyên bố của Tổng thống Duterte hoàn toàn khác với Bộ Ngoại giao Philippines. Bởi trước đó, cơ quan này cho biết đang xác minh thông tin Trung Quốc có kế hoạch xây dựng ở bãi cạn Scarborough hay không đồng thời từ chối đưa ra lời bình luận. 

Trước đây, chính quyền Philippines thường xuyên đệ đơn hoặc bày tỏ sự phản đối bất cứ khi nào Trung Quốc có ý định xâm phạm chủ quyền ở Biển Đông. Tuy nhiên, dưới thời lãnh đạo của ông Duterte, Philippines chưa lần nào đưa ra phản ứng mạnh mẽ. 

Trước đó, chia sẻ với nhật báo Hải Nam hôm 13/3, một quan chức cấp cao có tên là Xiao Jie của cái gọi là "thành phố Tam Sa" cho biết quá trình chuẩn bị cho kế hoạch xây trạm kiểm soát môi trường ở bãi cạn Scarborough đang được tiến hành. 

Theo ông Xiao Jie, kế hoạch chuẩn bị xây dựng trên bãi cạn Scarborough và 5 đảo khác thuộc quần đảo Hoàng Sa (của Việt Nam) là những nội dung ưu tiên hàng đầu của chính phủ Trung Quốc trong năm 2017. 

AP nhận định nếu Trung Quốc triển khai xây dựng ở Scarborough, đây sẽ là công trình kiên cố đầu tiên mà Bắc Kinh xây dựng ở trên một bãi cạn. Hành động này cũng đi ngược lại với phán quyết hồi tháng Bảy năm ngoái của tòa quốc tế. 

Trong khi đó, các tàu của Trung Quốc đã giành quyền kiểm soát bãi cạn Scarborough từ năm 2012 sau một vụ đụng độ với các tàu Philippines. Thậm chí, Trung Quốc còn cấm ngư dân Philippines tới khu vực này đánh bắt.  

Sau khi chính thức nhậm chức vào tháng 6/2016, Tổng thống Duterte đã gạt các bất đồng với liên quan tới tranh chấp chủ quyền sang một bên để cải thiện quan hệ với Trung Quốc nhằm thu hút hoạt động thương mại và tài trợ kinh tế. 

Đây là lý do mà trong cuộc gặp với nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình hồi năm ngoái, ông Duterte không hề nhắc tới phán quyết của tòa quốc tế. Sau cuộc gặp này, ngư dân Philippines cũng đã được phép quay trở lại đánh bắt ở bãi cạn Scarborough trong khi lực lượng hải cảnh cũng được phép nối lại hoạt động ở đây. Quyết định của Trung Quốc đã xóa bớt những căng thẳng chính trị với Philippines suốt nhiều năm qua.