Tokyo và chính phủ Nhật tranh nhau mua quần đảo Senkaku

Nhật – Trung: Nguy cơ xung đột cao do căng thẳng chủ quyền

Căng thẳng về chủ quyền, Thái Bình Dương "dậy sóng"

Nhật muốn mua lại đảo Senkaku đang tranh chấp với Trung Quốc

Tokyo tuyên bố sẽ tiếp tục dự án mua quần đảo Senkaku bất chấp kế hoạch mua các hòn đảo này của chính phủ Nhật Bản.

Các quan chức của chính quyền thủ đô Tokyo tỏ ra khó chịu khi chính phủ Nhật bất ngờ tuyên bố tiến hành thương lượng mua các hòn đảo Senkaku. Hai tháng kể từ khi thị trưởng Tokyo, Shintaro Ishihara tuyên bố ý định mua quần đảo đang tranh chấp này, các quan chức thủ đô Nhật Bản đã nỗ lực xúc tiến dự án này.

Tính đến nay, Tokyo đã nhận được hơn 1,3 tỷ yên (16,3 triệu đô la) tiền quyên góp từ khắp nơi trên đất nước Nhật để mua các hòn đảo.

Hôm 17/4, trong chuyến thăm đến thủ đô Washington, Hoa Kỳ, Thị trưởng Ishihara tuyên bố rằng “chính quyền thành phố Tokyo phải giành được các hòn đảo này vì chính phủ (trung ương) không có hành động gì cả”.

Chính quyền thành phố Tokyo dự định sẽ mua 3 trong số 5 hòn đảo Senkaku đang được thành phố Ishigaki, tỉnh Okinawa quản lý. Các hòn đảo này hiện đang bị 3 bên tranh chấp gồm Nhật Bản, Trung Quốc và Đài Loan.

Hôm thứ Sáu, khi được hỏi quan điểm của ông về kế hoạch mua các hòn đảo của chính phủ Nhật, Thị trưởng Ishihara tuyên bố, Tokyo sẽ vẫn tự mình tiến hành dự án mua các hòn đảo bất chấp kế hoạch trên của chính phủ.

“Chính phủ sẽ không thể dễ dàng tiếp quản các công việc mà Tokyo đang làm”, ông Ishihara nói.

“Chính quyền trung ương nắm quyền sở hữu các hòn đảo này là lý tưởng nhất”, một quan chức cấp cao Tokyo nói, cho thấy quan điểm của ông là ủng hộ chính phủ trung ương. Tuy nhiên, ông cũng nói rằng Tokyo đã nhận được khoảng 16,3 triệu đô la để mua các hòn đảo này.

“Chúng tôi không thể rút lui sau khi rất nhiều người đã quyên góp tiền vì dự án đó”, ông nói.

Thành phố Tokyo đã thiết lập hẳn một nhóm phụ trách dự án này. Nhóm đặc biệt này có nhiệm vụ thực hiện dự án mua các hòn đảo và đã tiến hành thu thập thông tin cũng như thương lượng với chính phủ.

Nhóm này đã nghiên cứu kỹ lưỡng mọi vấn đề, từ tính hợp pháp của lí do mua, xác định giá cả và các cách thức sử dụng các hòn đảo này. Tokyo chuẩn bị để đề phòng việc người dân sẽ chất vấn chính quyền thành phố vì dự án mua đảo này đang bị chỉ trích.

Một quan chức Tokyo cấp cao khác nói: “Tôi không biết thị trưởng đã thảo luận gì với chính phủ trung ương. Tôi dự định sẽ tiếp tục các quy trình mua quần đảo này”.

Trong khi đó, hôm thứ Bảy tuần trước, Phó tỉnh trưởng tỉnh Okinawa, Yoshiyuki Uehara đã hoan nghênh động thái mới của chính phủ Nhật Bản và nói: “Chúng tôi muốn các hòn đảo nằm dưới sự quản lý của nhà nước”.

“Khi căng thẳng giữa Nhật và Trung Quốc gia tăng, các công dân thành phố Ishigaki sống gần vùng biên giới sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực”, ông Uehara nói, “Chúng tôi muốn chính phủ tạo lập vị thế vững chắc để có được quần đảo chứ không nên để chính quyền Tokyo sở hữu các hòn đảo Senkaku”.

Tuy vậy, một số người lại đặt câu hỏi liệu chính phủ Nhật có khả năng mua các hòn đảo này hay không.

“Tôi hoan nghênh ý tưởng đó, nhưng tôi băn khoăn liệu đảng Dân chủ cầm quyền trong chính phủ có thể thực sự làm được điều đó hay không”, Hiromasa Shimoji, một ngư dân 42 tuổi ở tỉnh Ishigaki, nhận xét.

“Tôi tự hỏi liệu rốt cuộc chính phủ có từ bỏ ý tưởng đó hay không khi việc này chỉ kích động Trung Quốc mà chẳng được lợi lộc gì”, ông Shimoji nói.

Ngay sau khi thông tin chính phủ Nhật Bản có ý định mua lại quần đảo này, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã đưa ra một thông cáo khẳng định chủ quyền đối với những hòn đảo này và "không thể có chuyện mua hay bán" ở đây.

Lê Dung