Tổ chức Hồi giáo Abu Sayyaf tàn bạo ở Philippines là ai?

Abu Sayyaf là tổ chức có nguồn gốc từ phong trào ly khai ở miền nam Philippines – một khu vực nghèo khó, nơi người Hồi giáo chiếm số đông, trái ngược với phần còn lại có đa số người Công giáo sinh sống.

Nhóm Abu Sayyaf bắt giữ các con tin nước ngoài. Ảnh: Reuters.

Được tách ra từ Mặt trận Giải phóng Dân tộc Moro năm 1991 do bất đồng chính sách, tổ chức Abu Sayyaf không muốn theo đuổi chế độ tự trị mà muốn thành lập một nhà nước Hồi giáo độc lập. 

Kẻ sáng lập Abu Sayyaf - Abdurajak Abubakar Janjalani, là một giáo sĩ Hồi giáo đã tham gia cuộc chiến giữa Liên Xô và phiến quân Afghanistan. Tin đồn cho hay, tại Afghanistan y đã gặp Osama Bin Laden và được tên này truyền cảm hứng. Al-Qaeda đã cung cấp tiền và hỗ trợ huấn luyện cho Abu Sayyaf vào buổi đầu thành lập.

Sau khi Janjalani chết, nhóm này chia tách thành hai mạng lưới chính – thủ lĩnh của 2 nhánh này đã bị tiêu diệt trong các năm 2007-2007. Kể từ đó, Abu Sayyaf đã vận hành các phái hợp tác với nhau qua mối quan hệ thân tộc hay cá nhân nhưng thi thoảng có “choảng” lẫn nhau.

Ước tính tổ chức Abu Sayyaf có khoảng 400 thành viên. Kể từ năm 2014, một vài phái trong tổ chức này đã tuyên bố trung thành với tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS. Isnilon Tontoni Hapilon, một trong các thủ lĩnh nổi bật nhất của Abu Sayyaf được công nhận là thủ lĩnh của tất cả các nhóm theo IS ở Philippines.

Giới chức Philippines thì cho rằng các lời cam kết trung thành nói trên mang tính cơ hội, để nhận tiền tài trợ từ IS. Thế nhưng IS lại tiếp nhận các cam kết này và hãng tin trên thực tế của IS, A’maq, đã đưa tin về 2 vụ đụng độ lớn gần đây giữa quân đội Philippines và các nhóm chiến binh Hồi giáo – động thái cho thấy mối quan hệ gần gũi giữa IS và lực lượng Hồi giáo cực đoan ở quốc gia Đông Nam Á này.

Hình thức kiếm tiền chủ yếu của Aby Sayyaf là bắt cóc con tin đòi tiền chuộc, khá giống với cách hoạt động của cướp biển ở Somali - bắt cóc con tin và giữ hàng chờ chủ hàng và chủ tàu trả một số tiền thưởng lớn để chuộc về. 

Chúng sẵn sàng thả con tin nếu tiền chuộc được trả đủ. Tuy nhiên, chúng cũng sẵn sàng giết chết con tin nếu không được thỏa mãn điều kiện. 

Nhóm Abu Sayyaf đã tấn công thành phố Marawi hôm 23/5 và vẫn cố thủ trước các lực lượng chính phủ hiện đã giành lại quyền kiểm soát phần lớn thành phố miền Nam này của Philippines. Tình trạng bạo lực tại đây đã khiến 459 người thiệt mạng.