Tình hình Biển Đông: Trung Quốc muốn hòa bình nhưng vẫn hung hăng bành trướng
Giới truyền thông Trung Quốc mới đây cho hay chính phủ nước này vẫn đang cố gắng đạt được một hiệp ước với các nước láng giềng cùng hoạt động trên Biển Đông. Đây là bước đi nhằm làm hạ nhiệt căng thẳng. Tuy nhiên, trong hơn 10 năm qua, tiến trình đối thoại giữa các bên vẫn chưa ghi nhận rất ít tín hiệu khả quan nào.
![]() |
Trung Quốc tiếp tục mở rộng hoạtđộng trên BiểnĐông bất chấp phán quyết của Tòa quốc tế hồi tháng Bảy. |
Còn theo tờ Nhật báo Trung Quốc, giới ngoại giao nước này và các thành viên thuộc Hiệp hội các quốc gia Đông Nam (ASEAN) đã đạt được sự đồng thuận trong một số lĩnh vực như thiết lập hệ thống thông tin liên lạc phục vụ các tình huống khẩn cấp. Thậm chí, tờ báo này còn cho rằng một thỏa thuận mang tính tạm thời về hoạt động trên Biển Đông sẽ ra đời vào giữa năm 2017. Một khi thỏa thuận chung đạt được, các quốc gia tham gia ký kết sẽ buộc phải tuân thủ luật pháp quốc tế.
Tuy nhiên một số chuyên gia cho rằng Trung Quốc và các nước láng giềng sẽ không thể tiến tới một thỏa thuận chung bởi kể cả sau khi Tòa quốc tế phủ nhận chủ quyền phi lý “ đường chín đoạn” mà Bắc Kinh tuyên bố trên Biển Đông, nước này vẫn ngang nhiên tăng cường hoạt động ở vùng biển chiến lược.
Thậm chí, Trung Quốc đã điều động các tàu quân sự cỡ lớn tới những khu vực đang xảy ra tranh chấp chủ quyền với các nước láng giềng trên Biển Đông. Các bức ảnh vệ tinh còn cho thấy một số tòa nhà dùng để chứa chiến đấu cơ đã được xây dựng trên một số hòn đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây dựng trái phép trên Biển Đông.
Chia sẻ trên chương trình phát thanh Asia Weekly của VOA, ông Harry Kazianis, một chuyên gia trong lĩnh vực chính sách quốc phòng tại Trung tâm lợi ích quốc gia ở Washington nhận định việc tăng cường hoạt động trên Biển Đông xuất phát từ phản ứng giận dữ của Trung Quốc trước phán quyết của Tòa quốc tế. Cũng theo ông Kazianis, ngay cả trong cuộc họp G20 sắp diễn ra ở Trung Quốc, giới chức Bắc Kinh cũng sẽ không thay đổi thái độ.
Còn theo chuyên gia hàng hải tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và quốc tế ở Washington, ông Greg Poling, mục tiêu lâu dài của Trung Quốc là giành quyền kiểm soát toàn bộ Biển Đông. Cụ thể từ năm 2014, không chỉ có thái độ bắt nạt các quốc gia láng giềng như Philippines mà Bắc Kinh còn đẩy mạnh hoạt động xây đảo nhân tạo trên các khu vực bị chìm dưới mặt nước trên Biển Đông. Nói cách khác, Trung Quốc muốn thay đổi cán cân sức mạnh thông qua sự hiện diện của các đảo nhân tạo.
Về phần mình, Mỹ không công nhận các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc trên Biển Đông. Thậm chí, tàu quân sự và máy bay Mỹ còn tiến hành tuần tra gần các đảo nhân tạo bất chấp lời cảnh báo từ giới quan chức Trung Quốc. Trong khi Bắc Kinh cáo buộc Mỹ đã trái phép đi vào hải phận của nước này, Washington tuyên bố tàu thuyền và máy bay của mình chỉ hoạt động ở vùng biển quốc tế. Còn theo Bộ Quốc phòng Mỹ, ẩn ý sau hàng loạt tuyên bố chủ quyền phi lý trên Biển Đông là nhằm giúp Trung Quốc ngăn tàu thuyền nước ngoài hoạt động tự do trên v ùng biển chiến lược ở châu Á.
Chuyên gia Poling nhấn mạnh Mỹ và các quốc gia đồng minh cần xác định rằng họ đã sẵn sàng thách thức Trung Quốc nếu như Bắc Kinh tiếp tục giành quyền kiểm soát nhiều khu vực rộng lớn ở Biển Đông. Cũng theo ông Poling, ý tưởng kiềm chế Trung Quốc bằng vũ lực từng được tính tới. Tuy nhiên chiến lược lâu dài là nhắc nhở Trung Quốc về việc thái độ hung hăng của Bắc Kinh sẽ làm tổn hại tới chính lợi ích quốc gia để buộc giới chức nước này phải cân nhắc.