Tin thế giới 2/5: Ukraine nêu 3 kịch bản giải quyết xung đột, biểu tình lớn ở Armenia

Mỹ sẽ không rút quân khỏi Hàn Quốc

Tình hình Triều Tiên

* Việc rút Các lực lượng Mỹ tại Hàn Quốc (USFK) khỏi quốc gia Đông Bắc Á này có khả năng là chủ đề của các cuộc thương lượng với Triều Tiên về một hiệp định hòa bình chính thức kết thúc cuộc Chiến tranh Triều Tiên.

Tuy nhiên, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in ngày 2/5 đã thẳng thừng bác bỏ ý kiến cho rằng USFK sẽ rút khỏi đây sau khi chính thức kết thúc Chiến tranh Triều Tiên 1950-53. Theo người phát ngôn Phủ Tổng thống Hàn Quốc Kim Eui-kyeom, ông Moon nhấn mạnh USFK là vấn đề của liên minh Hàn-Mỹ và không liên quan gì đến việc ký một hiệp định hòa bình Triều-Hàn. Phát biểu này được đưa ra ngay sau khi cố vấn đặc biệt của ông là Moon Chung-in bóng gió về khả năng USFK rút khỏi Hàn Quốc.

Giáo sư Park Won-gon thuộc Đại học toàn cầu Handong cho rằng "kể cả nếu căng thẳng quân sự giảm bớt trên Bán đảo Triều Tiên thì Mỹ và USFK đều sẽ đóng vai trò quan trọng hơn với tư cách là nhà hòa giải để kiềm chế các tham vọng quân sự của Trung Quốc và Nhật Bản". Chuyên gia này nói: "Trung Quốc và Triều Tiên sẽ chia sẻ các lợi ích chiến lược tại khu vực Đông Bắc Á một khi một hiệp định hòa bình được thực thi, và họ sẽ cùng làm thay đổi quan hệ Seoul-Washington, do đó Hàn Quốc sẽ phải đối mặt với những nguy cơ an ninh nghiêm trọng".

* Tổng thống Hàn quốc Moon Jae-in và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đã dành khoảng nửa giờ dạo bộ và trò chuyện riêng mà không có người tháp tùng tại làng đình chiến Panmunjom trên biên giới liên Triều trong khuôn khổ Hội nghị thượng đỉnhgiữa hai miền Triều Tiên diễn ra hôm 27/4 vừa qua.

Nhiều đài truyền hình đã quay lại cảnh này bằng ống kính tiêu cự dài song không thu được âm thanh. Tuy nhiên, Đài truyền hình NTV của Nhật Bản đã nhờ một chuyên gia đọc khẩu hình hỗ trợ phân tích cuộc nói chuyện của hai nhà lãnh đạo này, theo đó cho biết ông Moon đã lặp lại các từ "cơ sở hạt nhân" và "Trump", trong khi ông Kim đã nói các từ "Mỹ" và "Liên hợp quốc".

* Truyền thông Thái Lan ngày 2/5 dẫn lời Thủ tướng Thái Lan Prayut Chan-ocha cho biết, cuộc tổng tuyển cử ở nước này chắc chắn sẽ diễn ra vào đầu năm 2019. Tuyên bố của Thủ tướng Thái Lan được đưa ra trong bối cảnh các nhóm phản đối chính quyền quân sự đang có kế hoạch tổ chức biểu tình quy mô lớn trong tháng 5.

Theo Thủ tướng Prayut Chan-ocha, vì những lý do khách quan và quy trình pháp lý nên cuộc bầu cử tại Thái Lan liên tiếp bị lùi thời hạn và “cộng đồng quốc tế hiểu điều này”. Đây không phải là lần đầu tiên người đứng đầu chính quyền quân sự Thái Lan tuyên bố sẽ tổ chức bầu cử để dân sự hóa chính phủ vào đầu năm 2019.

Cảnh hoang tàn tại Syria.

Tình hình Syria/Trung Đông

* Ngày 1/5, mạng tin Zaman Al-Wasl của Syria cho biết, một số bức ảnh “đặc biệt” cùng một nguồn tin quân sự tiết lộ rằng Israel đã sử dụng GBU-39 – một loại “bom thông minh” của Mỹ trong cuộc tấn công hôm 29/4 nhằm vào một căn cứ của Iran ở miền Trung Syria.

Hôm 9/4, 2 máy bay chiến đấu F-15 của Israel cũng đã sử dụng bom GBU-39 trong một cuộc tấn công được cho là “thành công”, khiến 7 người Iran thiệt mạng. Trong số người thiệt mạng có Đại tá Mehdi Dahqan Yazdli thuộc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), chỉ huy căn cứ máy bay không người lái T-4.

* Ngày 1/5, người đứng đầu Ủy ban An ninh Quốc gia và Chính sách Đối ngoại của Quốc hội Iran, ông Alaeddin Boroujerdi tuyên bố Tehran sẽ đáp trả “những hành động gây hấn của Israel” nhằm vào Iran ở Syria. Cảnh báo trên được đưa ra sau vụ tấn công nhằm vào các căn cứ quân sự Iran ở Syria hồi cuối tuần qua.

Phát biểu tại Damascus sau cuộc hội kiến với Tổng thống Syria Bashar al-Assad, ông Boroujerdi nêu rõ: “Chúng tôi sẽ đáp trả mọi hành động gây hấn nhằm vào Iran vào thời gian và địa điểm thích hợp”. Bên cạnh đó, ông Boroujerdi khẳng định sự hiện diện của các cố vấn quân sự Iran ở Syria không ảnh hưởng gì tới Israel.

Biểu tình quy mô lớn ở Armenia

Tình hình châu Âu

* Theo Reuters ngày 2/5, những người biểu tình tại Armenia đã phong tỏa một số tuyến đường dẫn vào thủ đô Erevan và một tuyến đường đến sân bay, sau khi thủ lĩnh đối lập Nikol Pashinyan tuyên bố phát động chiến dịch bất tuân dân sự trên toàn quốc. Ngoài ra, nhiều người biểu tình cũng đã phong tỏa một số giao lộ ở trung tâm thủ đô.

Hôm 1/5, đảng Cộng hòa cầm quyền đã ngăn cản nỗ lực của ông Pashinyan trở thành Thủ tướng Armenia, khi ông này không giành đủ số phiếu bầu cần thiết tại Quốc hội.

* Thứ trưởng phụ trách các vấn đề vùng lãnh thổ bị chiếm đóng tạm thời và những người bị di cư trong nước Ukraine Yuri Grymchak cho biết Kiev đang xem xét 3 kịch bản giải quyết cuộc khủng hoảng tại Miền Đông - Nam nước này. Phát biểu với báo giới, ông Grymchak cho rằng quân đội Ukraine có khả năng giải phóng hoàn toàn những khu vực riêng rẽ tại hai tỉnh Donetsk và Lugansk trong vòng 2 tuần, nhưng cho rằng kịch bản quân sự ít có khả năng xảy ra nhất…. Đọc chi tiết tại đây.

* Báo cáo do Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI) công bố ngày 2/5 cho thấy, chi tiêu quân sự của Nga đã giảm 20% trong năm ngoái, sự sụt giảm đầu tiên trong gần hai thập niên qua, với một loạt biện pháp thắt chặt tài chính có khả năng ảnh hưởng đến hoạt động quân sự của Moscow trong tương lai.

Nga đã mở rộng sự can thiệp quân sự của nước này trong vài năm qua với việc sáp nhập Bán đảo Crimea của Ukraine hồi năm 2014 và tham gia sâu vào cuộc xung đột Syria để thể hiện vị thế mạnh mẽ hơn của cường quốc này.