Thủ tướng Nhật Bản sẽ không xin lỗi Trung, Hàn về tội ác Thế chiến II

Động thái này có thể sẽ giúp xoa dịu những căng thẳng trong quan hệ với Trung Quốc và Hàn Quốc. Cũng theo nguồn tin giấu tên, Thủ tướng Abe cũng đang xem xét đến thăm Trung Quốc vào đầu tháng Chín và gặp mặt Chủ tịch Tập Cận Bình.

Thủ tướng Shinzo Abe đã từng tới đền Yasukuni năm 2013.

Trước đây, những chuyến thăm của các đời Thủ tướng Nhật Bản và thành viên nội các đến đền Yasukuni đều khiến Trung Quốc và Hàn Quốc phản ứng dữ dội, bởi đây là hai nước hứng chịu những hậu quả thời Thế chiến II do Nhật Bản gây ra. Đền Yasukuni là nơi tưởng niệm những người Nhật đã ngã xuống trong cuộc chiến, nhưng trong số đó có những tội phạm chiến tranh.

Thay vì đến thăm, ông Abe sẽ gửi lễ vật đến đền thờ này như ông đã từng làm khi lên nắm quyền vào cuối năm 2012, nhằm giữ vững sự ủng hộ từ những người theo chủ nghĩa dân tộc trong nước.

Vào tháng 12/2013, Thủ tướng Nhật Bản đã đến thăm ngôi đền này, và đồng minh chính của nước này là Mỹ cùng hai nước láng giềng châu Á trên đã chỉ trích gay gắt.

Ngày 7/8, ông Abe đã nói với một lãnh đạo của một chính đảng rằng ông sẽ không sử dụng từ “xin lỗi” trong bài phát biểu nhân dịp kỷ niệm 70 năm Thế chiến II kết thúc. 

Thủ tướng Nhật khẳng định ông sẽ đảm bảo giọng văn của bài phát biểu sẽ hàm chứa quan điểm của các thủ tướng trước đây, song trong nội các vẫn có những quan điểm chưa hài lòng. Ông Natsuo Yamaguchi, chủ tịch đảng Komeito của Nhật cho rằng chỉ viết như thế “sẽ không làm ý của diễn văn trở nên thật sự rõ ràng”. Ông Yamaguchi là người đã thúc giục Thủ tướng gọi hành động bành trướng của Phát xít Nhật là một hành động “gây hấn” như những lãnh đạo quốc gia đi trước đã từng làm.

Trước đó, một ủy ban cố vấn của Thủ tướng Abe đã khuyên ông phát biểu rằng hành động của Nhật là “xâm lược” và “áp đặt chế độ thực dân” nhưng tránh đề cập đến một lời xin lỗi. Ông Abe sau đó nói rằng bài diễn văn bày tỏ sự “hối hận” đối với những tội ác Nhật Bản đã gây ra, đồng thời nhấn mạnh rằng đất nước sau cuộc chiến luôn có chủ trương hòa bình và là một quốc gia hướng đến tương lai.

Vào ngày 3/9 tới, Trung Quốc sẽ tổ chức một buổi lễ lớn chào mừng ngày chiến thắng Phát xít Nhật. Cùng với nhiều nguyên thủ quốc gia khác, Trung Quốc đã mời ông Abe đến dự.

Ban đầu Thủ tướng Nhật không có ý định đến dự buổi lễ này, một phần là bởi sẽ có một cuộc diễu binh tại quảng trường Thiên An Môn. Nhưng ông đang xem xét đến thăm Bắc Kinh vào trước hoặc sau ngày 3/9 để gặp gỡ Chủ tịch Tập Cận Bình lần thứ ba kể từ khi nắm quyền.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin Nikkei Asian Review, ấn bản tiếng Anh chuyên về kinh tế - chính trị của tập đoàn truyền thông Nikkei của Nhật, ra đời từ năm 2013.