Thủ tướng: Hãy nói thẳng vào yếu kém của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam

Sáng nay, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị phát triển vùng kinh tế trọng điểm (KTTĐ) phía Nam tại TP Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai.

Dự hội nghị có các Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ; Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân cùng lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương, lãnh đạo các địa phương; các chuyên gia, các nhà khoa học, các doanh nghiệp và hiệp hội doanh nghiệp. 

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại hội nghị - Ảnh: VGP

Phát biểu khai mạc hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các đại biểu nêu các giải pháp để giúp vùng KTTĐ phía Nam phát triển bứt phá, tiếp tục khẳng định là “đầu kéo” kinh tế cả nước.

Theo Thủ tướng, từ trước đến nay Việt Nam có vùng kinh tế trọng điểm nhưng lại chưa có hội nghị phát triển vùng kinh tế trọng điểm. Do đó, từ Đại hội Đảng lần thứ VI đã đưa ra một số chủ trương về chọn một số tỉnh để hình thành một số vùng kinh tế trọng điểm có khả năng đột phá, tạo động lực phát triển cho đất nước.

Hiện nay, chúng ta có 4 vùng KTTĐ là vùng KTTĐ Bắc Bộ (gồm 7 tỉnh, thành phố), Trung Bộ (5 tỉnh, thành phố), phía Nam (8 tỉnh, thành phố) và vùng KTTĐ đồng bằng sông Cửu Long (4 tỉnh, thành phố).

Bốn vùng KTTĐ này với 24 tỉnh, thành phố, chiếm trên 27% diện tích tự nhiên và 27% dân số cả nước, đóng góp 89% GDP cả nước.

Vùng TKTĐ phía Nam gồm 8 tỉnh, thành: TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An, Tiền Giang, Tây Ninh và Bình Phước.

Đây là vùng kinh tế động lực của cả nước, quy mô GDP của vùng chiếm trên 45% GDP cả nước, thu ngân sách trên 42% tổng thu ngân sách cả nước, xuất khẩu hàng năm trên 40% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước, trong khi dân số chỉ chiếm 21% và diện tích tự nhiên chiếm 9,2% cả nước.

Trong năm 2018, vùng có thêm trên 58 nghìn doanh nghiệp thành lập mới, chiếm 44,2% cả nước. Vùng dẫn đầu cả nước về thu hút vốn đầu tư nước ngoài, trong đó, năm 2018 đã thu hút 14,7 tỷ USD (vốn đăng ký). Hiện vùng có 15.700 dự án FDI đang hoạt động, chiếm 55% về số dự án và 45% về số vốn so với cả nước...

Vùng cũng có điều kiện giao thông vận tải thuận lợi với hệ thống cảng, sân bay quốc tế lớn nhất cả nước, đưa vùng trở thành trung tâm du lịch, phát triển các loại hình dịch vụ công nghệ thông tin, viễn thông, logistics... lớn nhất Việt Nam. 

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng các đại biểu dự Hội nghị phát triển vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Ảnh: VOV

Những năm qua, vùng KTTĐ phía Nam là nơi được Chính phủ ưu tiên nguồn vốn để đầu tư hạ tầng kỹ thuật nhằm tạo ra những bước đột phá trong phát triển kinh tế. Hàng loạt các dự án giao thông lớn được quy hoạch, triển khai như: Đường cao tốc TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây; Bến Lức - Long Thành; Biên Hòa - Vũng Tàu; Cảng hàng không quốc tế Long Thành, đường vành đai 3.

Tuy nhiên, tăng trưởng của vùng có xu hướng chậm dần so với mục tiêu nêu ra. Trong phát triển công nghiệp, vùng chưa có thêm các sản phẩm mới có hàm lượng chất xám, kỹ thuật cao, hàm lượng giá trị gia tăng cao... Năm 2018, vùng không đóng góp vào xuất siêu cả nước mà lại là nhập siêu 200 triệu USD. Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh và Chỉ số hiệu quả quản trị và hành chính công cấp tỉnh (PAPI) của các địa phương trong vùng chưa cao.

“Không nói nhiều thành tích mà đi thẳng vào yếu kém, bất cập, hạn chế mà chúng ta vướng phải hiện nay để khắc phục, để Trung ương, Chính phủ, các bộ, ngành nắm được, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho sự phát triển của vùng, trước hết là tháo gỡ, thúc đẩy tăng trưởng năm nay và năm 2020” - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị.

Theo đó, các bộ, ngành, địa phương, hiệp hội, các học giả, chuyên gia, các nhà cung ứng vốn, nhà đầu tư cần thảo luận, cho ý kiến để làm sao vùng KTTĐ phía Nam đi đúng hướng, tiếp tục khẳng định là một động lực mạnh mẽ cho phát triển đất nước, phải tiếp tục là đầu tàu của cả nước trong bối cảnh khó khăn như đã nêu.

Phát biểu tại hội nghị,  bà Somhatai Panichewa, Tổng GĐ điều hành công ty Amata VN PLC (doanh nghiệp lớn chuyên đầu tư phát triển khu công nghiệp) cho rằng, hiện nay tập đoàn này đang gặp nhiều khó khăn về thủ tục đầu tư, công tác giải phóng mặt bằng hiện làm rất chậm và phức tạp, điều này khiến Amata đánh mất nhiều nhà đầu tư nước ngoài tiềm năng.

Bên cạnh đó, nhiều quyết định phê duyệt đáng lẽ được thực hiện ở cấp địa phương thì nay lại phải trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt khiến doanh nghiệp ảnh hưởng lớn, đơn cử như trường hợp công ty này thực hiện giai đoạn cuối của KCN Amata trên diện tích chỉ 27ha nhưng lại mất đến hơn một năm chờ phê duyệt. Các chính sách dành cho công nghệ cao và tân tiến cũng chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Becamex IDC (Bình Dương) cho rằng, những mục tiêu và định hướng lớn, quy hoạch tương lai của vùng KTTĐ phía Nam đã rất rõ nét, những cơ hội và thách thức cũng nêu rõ, nhưng nhiều dự án của vùng vẫn chưa thể triển khai hiệu quả? Tại sao những điểm cốt lõi và vô cùng bức thiết như cảng biển, sân bay, tuyến đường kết nối vẫn chưa thể tiến hành nhanh chóng?.

Từ đó, ông Hùng nêu lên kiến nghị phải có cơ chế phát huy nguồn lực doanh nghiệp để xây dựng hạ tầng cho vùng kinh tế trọng điểm này, trong đó tiên quyết là hệ thống giao thông logistics gắn với phát triển công nghiệp - đô thị, bởi thực tế hiện nay chi phí logictic tại Việt Nam đang cao hơn rất nhiều nước phát triển trên thế giới.

Tất cả các ý kiến của các chuyên gia, doanh nghiệp, địa phương đã được Thủ tướng cùng Bộ, ngành ghi nhận, tiếp thu để có phương hướng giải quyết khó khăn, tạo điều kiện đẩy mạnh phát triển kinh tế vùng.