Từ sản xuất nhỏ lẻ, đặc sản miến dong Tài Hoan Bắc Kạn đã xuất ngoại, là sản phẩm OCOP 4 sao

Sản phẩm miến dong của Hợp tác xã (HTX) Tài Hoan (tỉnh Bắc Kạn) là sản phẩm truyền thống đã có từ năm 1965. Trước đây là cơ sở sản xuất nhỏ lẻ với sản lượng khiêm tốn, năm 2018, miến dong Tài Hoan tham gia chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), đã được công nhận là sản phẩm OCOP 4 sao, năm 2020 đã vinh dự được công nhận sản phẩm OCOP tiềm năng 5 sao quốc gia.

Khoảng 5,3 tấn sản phẩm miến dong của Hợp tác xã Tài Hoan đã xuất khẩu sang Cộng hòa Séc vào năm 2020.

Đến nay, sản phẩm này đã được tiêu thụ rộng rãi trên địa bàn cả nước. Với sản lượng miến dong hiện nay đạt 200 tấn, nguồn nguyên liệu hiện nay được trồng tại 5 xã trên địa bàn huyện Na Rỳ với diện tích bao tiêu cho 360 hộ dân tộc thiểu số trồng dong riềng trong vùng khoảng 40 ha với sản lượng khoảng 2.400 tấn củ.

Năm 2020, sản phẩm miến dong của HTX đã xuất khẩu sang Cộng hòa Séc với số lượng ban đầu khoảng 5,3 tấn, giá trị gần 15 nghìn USD. Dù giá trị không phải là lớn, nhưng đây là tín hiệu đáng mừng cho sản phẩm OCOP 5 sao của Bắc Kạn vươn tới thị trường vốn được mệnh danh là khắt khe cho các sản phẩm nông sản của Bắc Kạn sau nhiều nỗ lực tìm kiếm, hướng đến thị trường lớn.

Trên cơ sở những kết quả ban đầu, hiện nay HTX đang mạnh dạn đầu tư khu nhà xưởng mới rộng khoảng hơn 6000 m2, hệ thống dây chuyền tráng miến hiện đại với tổng mức đầu tư khoảng 8 tỷ đồng. Sau khi đi vào sản xuất sẽ cho công xuất khoảng 2 tấn miến/ngày (hiện tại là 6 tạ miến/ngày); 800 tấn miến/năm. Sẽ bao tiêu cho khoảng 500 hộ dân với diện tích 70ha, sản lượng 4.200- 4.500 tấn củ/năm.

Trong quá trình phát triển, Hợp tác xã đã rút ra được một số bài học kinh nghiệm như HTX đã chủ động tham gia từ khi có chương trình OCOP, nên sản phẩm từ thô sơ đã được hoàn thiện hơn về các tiêu chuẩn: Quản lý chất lượng tiên tiến, an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc, bao bì nhãn mác, yếu tố môi trường sản xuất, nâng cao kiến thức xúc tiến thương mại, bán hàng… Cung cấp cho các trung tâm thương mại, chuỗi cung ứng nông sản, tham gia các sàn thương mại điện tử, bán hàng trên mạng xã hội.

Do vậy, khi đưa sản phẩm ra thị trường đã được khách hàng đón nhận. Hiện nay sản phẩm của HTX đã được tiêu thụ trên địa bàn cả nước như một số chợ đầu mối, Siêu thị Big C toàn miền Bắc, một số Công ty, chuỗi cung ứng nông sản, chuỗi bán lẻ… và xuất khẩu ra nước ngoài.

Kết quả sản lượng tiêu thụ năm sau tăng nhiều hơn so với năm trước. Cụ thể, năm 2019 tăng 200% so với năm 2018, từ 100 tấn lên 200 tấn.

Từ nguồn khách hàng, thị trường ổn định, HTX đã chủ động ký kết hợp đồng tiêu thụ dong riềng cho các hộ dân các xã trên địa bàn huyện, để chủ động nguồn nguyên liệu cũng như đảm bảo chất lượng nguyên liệu đầu vào.  HTX luôn thực hiện nghiêm túc việc thực hiện hợp đồng với những hộ trồng dong riềng về số lựơng, giá cả khi thu mua... tạo điều kiện thuận lợi tốt nhất cho bà con, qua đó đã góp phần tăng thu nhập cho nhân dân trong vùng.

Cũng thông qua việc ký kết hợp đồng tiêu thụ nguyên liệu cho nhân dân trong vùng, từng bước đã hình thành chuỗi giá trị từ khâu quy hoạch, đến thực hành sản xuất, gắn với công tác chế biến và tiêu thụ sản phẩm làm ra. Việc ký kết  tiêu thụ nguyên liệu đã thúc đẩy sản xuất đồng thời góp phần đưa các chương trình, dự án hỗ trợ sản xuất cho nhân dân trong vùng nguyên liệu của HTX.

Trong quá trình phát triển, HTX đã đẩy mạnh công việc chế biến miến dong theo hướng hàng hóa, từng bước đầu tư công nghệ hiện đại trong sản xuất gắn liền với yếu tố bảo vệ môi trường, luôn quan tâm đến chất lượng, nâng cao kiến thức về quản trị doanh nghiệp, xúc tiến thương mại… để HTX phát huy nội lực ngày càng phát triển hơn.

Để tiếp tục đẩy mạnh phát triển chế biến miến dong theo hướng sản xuất hàng hóa, áp dụng công nghệ hiện đại trong sản xuất, nâng cao chất lượng… và đáp ứng yêu cầu của thị trường trong và ngoài nước trong thời gian tới, HTX mong muốn được Bộ Nông nghiệp và PTNT, UBND tỉnh Bắc Kạn tiếp tục quan tâm hỗ trợ HTX nâng cao năng lực sản xuất, hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm… nhằm gia tăng chuỗi giá trị sản phẩm cây dong riềng tỉnh Bắc Kạn; đồng thời để giải quyết việc làm nâng cao thu nhập của người dân, đồng bào dân tộc thiểu số.

Thảo Nguyên