Thế lực nào đứng đằng sau việc theo dõi Tổng thống Ukraine?

Tổng thống Ukraine Poroshenko

Cục phòng chống tham nhũng quốc gia Ukraine (NABU) đang nghe lén và thực hiện việc giám sát các quan chức cấp cao nhất nước này, trong đó có cả Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko. Hãng thông tấn RIA Novosti cho biết, NABU thực hiện việc theo dõi vì lợi ích của các quốc gia nước ngoài – Hoa Kỳ và Anh.

Tổng Công tố Ukraine Yuriy Lutsenko là người đầu tiên cáo buộc Cục phòng chống tham nhũng quốc gia Ukraine nghe lén bất hợp pháp: "chỉ nhận được sự cho phép nghe lén 18 người, nhưng Cục đã nghe trộm hơn 140 người. Đây là những người dưới quyền bảo hộ của Tổng thống Ukraine và các quan chức khác".

Theo nguồn tin của RIA Novosti, cựu Bộ trưởng Nội vụ Vitaly Zakharchenko đã thừa nhận sự thật về khả năng nghe lén ông Poroshenko. Theo ông, NABU thực sự có thể đã nghe lén và giám sát người đứng đầu nhà nước và đội ngũ của ông này ngay cả khi có những hạn chế kỹ thuật và pháp lý.

Ông Zakharchenko cho biết: "Tòa án có thể cho phép một số hành động trong khuôn khổ  NSRD (các hành động điều tra-thẩm cứu không công khai). Ví dụ, thâm nhập vào nhà ở và văn phòng, ô tô, giám sát bí mật, loại bỏ thông tin từ các kênh liên lạc, thanh lọc thư từ, bao gồm cả thư điện tử, giám sát các cuộc điện thoại.

Trong trường hợp này, việc uỷ quyền tư pháp có thể được thực hiện trên cơ sở "bên thứ ba", giả sử như lái xe của một chính khách nào đó, còn trên thực tế, việc giám sát sẽ được thực hiện với bất kỳ đối tượng nào mà không qua kiểm soát. Nếu như trước đấy việc này được văn phòng công tố viên kiểm soát rất chặt chẽ, thì hiện tại NABU rất vô trách nhiệm và khả năng lạm dụng ở đây là vô tận".

"Không loại trừ trường hợp, để che giấu mục đích điều tra thực NABU có thể áp dụng một số thủ thuật thực thi pháp luật - bằng cách thay vì nghe lén những đối tượng cần giám sát, họ nghe lén các cộng sự và những người thân tín - giám đốc Viện Phân tích và Quản lý Chính sách Ukraine Ruslan Bortnik giải thích. Dù chỉ được cho phép nghe lén 10 người, nhưng họ vẫn gọi và liên hệ với 15 người khác có liên quan. Bằng cách đó, số người thực sự bị nghe lén là 150 người. Bất cứ ai cũng có thể nằm trong phạm vi mở rộng này, bao gồm các quan chức cấp cao, người thân và bạn bè của họ".

Các đối thủ đấu với nhau như thế nào?

Năm 2015, NABU được Mỹ và các nước châu Âu lập nên và ngay lập tức trở thành đối thủ chính của Văn phòng Công tố Ukraine (GPU). Vụ án hình sự chống lại người đứng đầu Cơ quan thuế quốc gia Roman Nasirov được coi là chiến thắng lớn nhất của Cục.

Nasirov, cộng sự thân cận nhất của Tổng thống Poroshenko, là một công cụ ẩn và rất có ảnh hưởng trong tay người đứng đầu nhà nước. Thông qua ông này, Tổng thống Poroshenko có thể miễn thuế cho các cá nhân kinh doanh, cho phép trợ cấp hoặc hoãn thuế cho những người khác. Hậu quả là nhà nước đã thiệt hại hơn 70 triệu USD.

Nasirov không phải là quan chức cao nhất của Ukraine bị rơi vào tầm ngắm của Cục, nhưng ông này là khởi nguồn cho cuộc đấu giữa GPU và NABU.

Tổng chưởng lý Lutsenko là một người bạn thân thiết của tổng thống, một người tích cực tham gia trong phong trào Maidan. Và giờ đây, khi NABU động chạm đến "gia đình" Poroshenko, thì chính Văn phòng Công tố đã trở thành "đối thủ chính chống lại những người chống tham nhũng".

Trận chiến giữa hai cơ quan thực thi pháp luật đang được tiếp tục với những kết quả đầu tiên. Chẳng hạn, GPU đã bị theo dõi từ một căn hộ nằm gần tòa nhà của Văn phòng Công tố. Các quan chức cố giành lại ngôi nhà bằng cách tấn công. NABU gọi viện trợ, và các quan chức thực thi pháp luật gần như bắn lẫn nhau.

Tổng thống Ukraine Poroshenko

NABU được lợi gì từ việc theo dõi ông Poroshenko?

Văn phòng công tố khẳng định, NABU đã theo dõi và nghe lén bất hợp các quan chức của Tổng cục tình báo của Bộ Quốc phòng, cơ quan tình báo nước ngoài, cơ quan Cảnh sát quốc gia, cơ quan Thuế Nhà nước, cơ quan an ninh Ukraine, phó Thủ tướng, thẩm phán của Toà án tối cao, thẩm phán tòa án Kiev, lãnh đạo trường đại học và nhiều cơ quan khác.

Theo các chuyên gia, Washington đứng đằng sau mọi hoạt động của NABU.

Ông Zakharchenko nhấn mạnh: "cần phải nhớ rằng NABU đã được tạo ra dưới áp lực của phương Tây sau cuộc đảo chính. Nhân sự của của cơ quan này cũng đặt dưới sự giám sát của cơ quan tình báo Mỹ. Họ cũng cung cấp và hỗ trợ trang thiết bị kỹ thuật cho Cục. Do đó, khả năng theo dõi cuả họ tăng hiệu quả đáng kể".

Chuyên gia Ruslan Bortnik nhận định: "Đây là một cuộc tranh giảnh quyền sử dụng "chiếc roi chống tham nhũng" để kiểm soát các tầng lớp chính trị và kinh tế. Nếu NABU giành chiến thắng, thì đội ngũ của Tổng thống sẽ bị cho lên thớt".

Tác giả bài báo kết luận: "NABU chịu sự chi phối của cả Anh và Mỹ, và ông Poroshenko cũng như ông Lutsenko đều không phải là đại sứ cho những nước này".