Nữ ứng viên bị nhà tuyển dụng yêu cầu thử thai khi đi xin việc

Phân biệt giới tính đang trở thành vấn nạn cản đường phát triển sự nghiệp của nhiều phụ nữ ở Trung Quốc. Thậm chí, không ít người bị hỏi về đời sống tình cảm cá nhân khi đi xin việc.

Hồi tuần trước, chia sẻ trên mạng xã hội Trung Quốc, một phụ nữ cho hay cô đã ứng tuyển vào vị trí phòng nhân sự của một công ty dịch vụ ô tô. Tuy nhiên, điều cô không thể ngờ là trong quá trình phỏng vấn, cô đã bị hỏi về các mối quan hệ yêu đương cá nhân mình từng có và mối quan hệ dài nhất kéo dài bao lâu.

Phản ứng trước lời “tố giác” của người phụ nữ, Công ty Dịch vụ Ô tô Hongqiao ở thành phố Nam Xương thuộc tỉnh Giang Tây của Trung Quốc xác nhận, đây là một phần trong những câu hỏi đưa ra cho ứng viên xin vào vị trí phòng nhân sự. Nguyên nhân là vì bộ phận nhân sự cần “trí tuệ cảm xúc cao” để duy trì mối quan hệ tốt đẹp với khách hàng, theo tờ Xian Business.

“Phần lớn nhân viên trong công ty là nữ giới. Chúng tôi đưa ra câu hỏi như vậy, bởi nếu như cô ấy từng yêu ai đó trước đây, cô ấy sẽ biết cách quan tâm và chăm sóc người khác”, một nữ nhân viên công ty cho biết.

“Theo dữ liệu ghi nhận, những người làm việc tốt trong công ty đều là người đã có chồng hoặc có bạn trai”, người này nói thêm.

Nhiều phụ nữ Trung Quốc từng bị hỏi những câu hỏi liên quan tới đời sống tình cảm cá nhân khi đi xin việc. (Ảnh minh họa)

Luật sư bảo vệ nữ quyền tại Công ty Luật Qianqian ở Bắc Kinh, ông Lu Xiaoquan chia sẻ với tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) rằng, những câu hỏi như trên trước nay là khá phổ biến.

“Đây là sự phân biệt điển hình mà phụ nữ phải đối mặt khi đi xin việc khi họ bị hỏi về những vấn đề không liên quan trực tiếp tới công việc mà họ ứng tuyển”, ông Lu nói.

“Những người phụ nữ từng hoặc đang có mối quan hệ yêu đương sẽ được ưu tiên hơn những người chưa từng yêu. Song ứng viên có quyền từ chối trả lời những câu hỏi mang tính cá nhân như trên”, ông Lu nói thêm.

Trên thực tế, ngày càng nhiều phụ nữ Trung Quốc mạnh dạn nói ra những trải nghiệm bị phân biệt đối xử khi đi tìm việc. Mới đây, Zhihu, trang web hỏi đáp hàng đầu Trung Quốc, cho biết một số phụ nữ nói rằng họ còn bị yêu cầu đi thử thai trước khi bắt đầu công việc mới.

“Mọi thứ diễn ra suôn sẻ trong suốt quá trình phỏng vấn, nhưng khi tôi nhận được giấy thông báo đi kiểm tra sức khỏe, tôi phát hiện có phần thử thai. Tôi đã vô cùng tức giận và nghĩ ngay tới chuyện nhảy việc”, một người chia sẻ trên Zhihu.

Trong bản khảo sát của dịch vụ tuyển dụng trực tuyến zhaopin.com vào năm 2020, gần 60% trong số hơn 65.000 phụ nữ tham gia phỏng vấn cho hay, họ phải đối mặt với những câu hỏi về đời sống hôn nhân và chuyện con cái trong quá trình tuyển dụng.

Bà Feng Yuan, nhà sáng lập nhóm bảo vệ nữ quyền có tên Equality ở Bắc Kinh, nhấn mạnh những định kiến cố hữu về phụ nữ và công việc vẫn tồn tại ở Trung Quốc do quan điểm cổ hủ.

“Suy nghĩ truyền thống về vai trò của giới tính, phân bổ lao động ở nhà và thiếu dịch vụ chăm sóc trẻ em là những lý do cơ bản khiến người sử dụng lao động thích nam hơn nữ, hoặc họ sẽ hỏi các ứng viên nữ về tình trạng hôn nhân và con cái, hay thậm chí yêu cầu họ đưa ra những lời hứa hẹn nhất định về vấn đề này”, bà Feng cho biết.

Trong những năm gần đây, Trung Quốc đang có những động thái cải thiện luật bình đẳng giới. Nhận thức ngày càng cao của phụ nữ trẻ tuổi về nữ quyền cũng buộc những nhà tuyển dụng có trách nhiệm hơn trước các câu hỏi phỏng vấn.

Hồi tháng 2/2019, 9 cơ quan chính phủ trung ương Trung Quốc bao gồm Bộ Nguồn Nhân lực và An sinh Xã hội và Liên đoàn Phụ nữ đã ra thông báo cấm phân biệt giới tính trong quy định tuyển dụng và quá trình làm việc.

Theo thông báo, người sử dụng lao động hoặc cơ quan nhân sự sẽ bị phạt tiền nếu quảng cáo hoặc yêu cầu về giới tính như “chỉ dành cho nam giới” hoặc “ưu tiên nam giới”.

Các nhà tuyển dụng cũng bị cấm không được hỏi ứng viên về tình trạng hôn nhân hoặc vấn đề con cái, đồng thời không được yêu cầu ứng viên thử thai trong quá trình khám sức khỏe.

Song theo luật sư Lu, mức phạt còn quá thấp nên không đủ sức răn đe.

“Trong trường hợp xấu nhất, họ chỉ cần trả 50.000 nhân dân tệ (7.700 USD) nếu vi phạm luật. Đó là một số tiền thấp ngay cả đối với những công ty tư nhân quy mô nhỏ, chứ không nói đến những công ty lớn hoặc thuộc sở hữu của nhà nước”, ông Lu kết luận.

Minh Thu (lược dịch)