Fiscal Times: Mỹ sẽ gánh thất bại nặng nề vì bất ổn ở Iraq

Một cuộc khủng hoảng chính trị mới có thể bùng phát ở Iraq và khi đó, toàn bộ thành quả trong cuộc chiến chống IS sẽ bị “xóa sạch”.

Bất ổn ở Iraq có thể diễn ra theo 3 kịch bản.

Nhận định trên do tạp chí The Fiscal Times đưa ra. Theo đó, cuộc khủng hoảng chính trị ở Iraq có thể diễn biến theo ba kịch bản khác nhau.

Một trong ba kịch bản này có thể làm thất bại hoàn toàn chiến dịch của Mỹ ở Iraq, một chiến dịch đã tiêu tốn của Washington 6 nghìn tỷ USD và cướp đi mạng sống của 5 nghìn người.

Theo The Fiscal Times, chiến dịch giải phóng Mosul khỏi sự kiểm soát của IS đã được bắt đầu từ hai tuần trước. Lực lượng chủ chốt trong chiến dịch này là các đơn vị được thành lập từ lực lượng binh sỹ người Shiite thuộc sư đoàn số 15, 16, các lực lượng người Kurd và cả binh sỹ người Sunni.

Chiến dịch này được thực hiện dưới sự yểm trợ của Không quân Mỹ. Hiện kết quả của chiến dịch này chưa cho phép khẳng định về thành công hay thất bại của chiến dịch.

Tuy nhiên, xét về vấn đề nội bộ của Iraq, chiến dịch này dường như đang khiến khủng hoảng chính trị sẽ quay trở lại Iraq.

Tính từ mùa hè năm 2015, hàng nghìn người Iraq đã đổ ra đường biểu tình phản đối chất lượng các dịch vụ xã hội đang ngày càng đi xuống, đồng thời cáo buộc chính quyền đang tham nhũng mạnh mẽ.

Mặc dù tính từ năm 2006 đến năm 2014 Iraq đã bán tổng cộng hơn 550 tỷ USD tiền dầu mỏ nhưng Iraq hiện vẫn đang đứng trước ngưỡng cửa phá sản.

Iraq hiện vẫn chưa có quân đội riêng có khả năng bảo vệ người dân Iraq khỏi mối đe dọa khủng bố. Chính phủ Iraq hiện cũng đang gặp nhiều khó khăn trong việc thanh toán tiền lương hưu, rất nhiều địa điểm ở Iraq hiện không có nước sạch và điện sinh hoạt.

The Fiscal Times cũng cho biết thêm rằng các phong trào cánh tả tự do là những người đưa ra sáng kiến thúc đẩy người dân Iraq tham gia biểu tình.

Nhà truyền giáo dòng Shiite Muktada as-Sadr

Sau đó, vai trò này đã thuộc về nhà truyền giáo dòng Shiite Muktada as-Sadr, người công khai chống Mỹ quyết liệt ở Iraq. Các chiến binh trong lực lượng của Muktada as-Sadr đã tiến hành cuộc chiến chống Mỹ trong nhiều năm qua và hiện lực lượng này cũng đang tiến hành cuộc chiến chống lại IS.

Mặc dù các chính trị gia phục tùng Muktada as-Sadr thường xuyên có mặt trong thành phần các chính phủ Iraq kể từ năm 2005 nhưng hiện Muktada as-Sadr vẫn đang lên tiếng yêu cầu thành lập một chính phủ mới để thay thế cho chính phủ “tham nhũng” hiện nay.

Trong tuần trước, Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi đã công bố bản danh sách 16 cái tên dự tính sẽ nắm giữ các chức vụ bộ trưởng trong thành phần chính phủ mới.

Tuy nhiên, giới chính trị gia người Kurd, Sunni và thậm chí cả các chính trị gia thuộc đảng của Thủ tướng Abadi (trong đó có cựu Thủ tướng al-Malaki) cũng nghi ngờ rằng bản danh sách này sẽ được phê chuẩn.

Nguyên nhân chính là do sự phản đối của Muktada as-Sadr đối với bản danh sách này.

“Cả Muktada as-Sadr và al-Malaki đang tập hợp lực lượng. Đây là hai nhân vật đã xây dựng được các đội quân tác chiến hùng mạnh và có ảnh hưởng đến quân đội và cảnh sát Iraq.

Muktada as-Sadr đã đe dọa sẽ không ủng hộ al-Abadi nếu như thành phần chính phủ mới được phê duyệt. Nếu như Chính phủ mới không được thành lập thì Iraq thực sự rơi vào vòng kiểm soát của Muktada as-Sadr và al-Maliki”- The Fiscal Times nhận định, đồng thời đưa ra ba kịch bản khủng hoảng chính trị ở Iraq.

Kịch bản thứ nhất, là kịch bản của một cuộc “Cách mạng hồi giáo tương tự như cuộc cách mạng đã xảy ra ở Iraq vào năm 1997. Nếu như Chính phủ mới không được Quốc hội phê chuẩn thì khủng hoảng chính trị ở Iraq sẽ nổ ra và chính quyền Iraq sẽ thực sự do nhà truyền giáo theo tư tưởng cực đoan Muktada as-Sadr chi phối.

Khả năng này chỉ có thể xảy ra trong trường hợp nếu như Quân đội Iraq không cản trở lực lượng của Muktada as-Sadr xâm nhập vào “khu vực xanh” (nơi bố trí các cơ sở của chính phủ và của nước ngoài ở Iraq).

Rất nhiều chính trị gia đã lên tiếng cho rằng Muktada as-Sadr có ảnh hưởng to lớn lên các lực lượng vũ trang Iraq. Chỉ huy Quân đội Iraq ở thủ đô Baghdad đã từng cho phép những người biểu tình tiến gần đến “khu vực xanh”, dù sau đó ông ta bị bắn vì tội danh này.

Ngoài ra, các phương tiện truyền thông cũng nhấn mạnh rằng chỉ huy các lực lượng bảo vệ “khu vực xanh” đã cúi hôn tay của Muktada as-Sadr (hình ảnh này đã lọt vào máy quay video).

Nếu như kịch bản này xảy ra thì Đại sứ quán của Mỹ ở Iraq sẽ bị đóng cửa và có hơn 5.000 nhân viên ngoại giao Mỹ sẽ phải sơ tán khỏi Iraq.

Thủ tướng Iraq Haider al-Abadi

Kịch bản thứ hai, nội chiến theo kiểu ở Yemen sẽ xảy ra ở Iraq. Đụng độ sẽ xảy ra giữa lực lượng của Muktada as-Sadr với lực lượng của cựu Thủ tướng al-Maliki (đứng sau là phần lực lượng quân đội Iraq ủng hộ cựu Thủ tướng).

Nếu như người Hồi giáo dòng Shiite bắt đầu giao tranh với Quân đội Iraq ở thủ đô Baghdad thì lực lượng IS sẽ có thời cơ thuận lợi để can thiệp vào nước này.

Khi đó, IS sẽ có cơ hội không chỉ khôi phục lại phần lãnh thổ đã bị mất đi ở Mosul mà còn có thể mở các cuộc tấn công mới vào Baghdad.

Kịch bản thứ ba, sự bất ổn như hiện nay vẫn tồn tại. Chính phủ của Thủ tướng al-Abadi sẽ được Quốc hội Iraq phê chuẩn nhưng tình hình ở Iraq trong tương lai dài hạn sẽ không có gì thay đổi.

Trong trường hợp này, các lực lượng an ninh của Iraq, thay vì tập trung chống IS, sẽ phải quay sang chống lại lực lượng của Muktada as-Sadr. Điều này sẽ cổ vũ cho IS để quay trở lại tấn công vào Iraq.

Trong số ba kịch bản trên, kịch bản thứ hai có khả năng xảy ra cao nhất. Cuộc cách mạng Hồi giáo theo mô hình như đã diễn ra ở Iran có thể dẫn đến chiến tranh quy mô lớn giữa lực lượng của Muktada as-Sadr với lực lượng của al-Maliki.

Đây là kịch bản hết sức có lợi cho lực lượng cực đoan IS nhưng sẽ đem lại nhiều tổn thất cho Washington.

“Nếu tình hình diễn ra theo kịch bản này, Mỹ sẽ phải quay trở lại hiện diện lâu dài ở Iraq cả về quân sự và dân sự. Đây là điều khó có thể chấp nhận đối với Mỹ khi Mỹ đã mất cho chiến dịch của mình ở Iraq gần 5 nghìn lính và 6 tỷ USD”- The Fiscal Times kết luận.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ RIA Novosti, một trong những hãng tin lớn nhất tại Nga, đặt trụ sở chính tại Moscow và hơn 80 văn phòng trên khắp thế giới.