Cố Thủ tướng Olof Palme: Người xây dựng nền tảng quan hệ Việt Nam - Thụy Điển

Hội thảo diễn ra ngày 2/6/2016 tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, đặc biệt có sự tham dự của ông Pierre Schori, Đặc phái viên Cao cấp của Thủ tướng Thụy Điển Stefan Lofven. Ngoài ra, tham dự hội thảo còn có nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan, TS. Lê Đăng Doanh, Nguyên Viện trưởng, Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương và Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan.

Ông Pierre Schori, Đặc phái viên Cao cấp của Thủ tướng Thụy Điển Stefan Lofven.

Cố Thủ tướng Olof Palme là người có vai trò đặc biệt trong mối quan hệ Việt Nam – Thụy Điển, là người xây dựng nền tảng cho những thành công hiện nay trong quan hệ giữa hai nước.

Không chỉ là người bạn lớn của nhân dân Việt Nam trong giai đoạn đấu tranh thống nhất đất nước, cố Thủ tướng Olof Palme cũng là người kiên trì chủ trương hợp tác và hỗ trợ Việt Nam trong công cuộc tái thiết đất nước, giúp Việt Nam xây dựng nhiều công trình quan trọng, trong đó có Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Việt Nam-Thụy Điển tại Uông Bí, Quảng Ninh và Nhà máy giấy Bãi Bằng.  Trong cuộc đời hoạt động chính trị của mình, cố Thủ tướng Olof Palme đã đấu tranh không mệt mỏi vì sự nghiệp hòa bình và phát triển, vì tình hữu nghị và hợp tác bình đẳng giữa các dân tộc trên thế giới.

Nhân dịp này, Ông Pierre Schori nhấn mạnh “Thụy Điển là nước phương Tây đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam và sẽ luôn trân trọng, tiếp tục duy trì mối quan hệ bền chặt với Việt Nam trong thời gian tới. Cố Thủ tướng Olof Palme chính là người đã khơi nguồn cho mối quan hệ ngoại giao với Việt nam và điều này đã giúp đặt nền tảng vững chắc cho một mối quan hệ độc nhất và vô cùng đặc sắc giữa hai quốc gia”.

Bà Nguyễn Thị Bình, Nguyên Phó Chủ tịch nước CHXHCN Việt Nam, Chủ tịch Quỹ Hòa bình và Phát triển Việt Nam cho biết Bà đã được gặp Cố Thủ tướng Palme và có dịp trao đổi với ông nhiều lần. Bà chia sẻ “Thụy Điển là một trong những nước tôi có nhiều kỷ niệm và đây là nơi có phong trào đoàn kết nhân dân ủng hộ Việt Nam. Từ người lãnh đạo cao nhất của đất nước đến những cụ già, thanh niên, phụ nữ, các em thiếu nhi đều dành cho Việt Nam những tình cảm hết sức tốt đẹp. Đầu năm 1972, ông Olof Palme là Chủ tịch của Đảng XHDC Thụy Điển, ông đã mời tôi từ cuộc đàm phán 4 bên về Việt Nam ở Paris sang để phát biểu với Đại hội của Đảng về tình hình chiến tranh Việt Nam. Tôi là đại biểu nước ngoài duy nhất tại Đại hội. Sau đó, có một cuộc biểu tình của nhân dân phản đối Mỹ leo thang chiến tranh, Ông đã cùng với tôi, Đại sứ của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và một số bạn bè quốc tế tham gia cuộc biểu tình. Là một con người, ông là người lãnh đạo đất nước có lẽ bình dân nhất mà tôi được biết. Có khi đi ra sân bay đi nước ngoài, người ta thấy ông không đi xe của Chính phủ, mà đi bằng taxi, và trong nhiều trường hợp khác…”

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan cho biết “Cá nhân tôi có một kỷ niệm liên quan tới sự giúp đỡ của Thụy Điển. Những năm 80 thế kỷ trước tôi được giao nhiệm vụ nghiên cứu phương án đổi mới công tác tổ chức của Bộ Ngoại giao. Loay hoay tìm kiếm kinh nghiệm tiên tiến của thế giới về điều hành, quản lý, trong đầu tôi bỗng lóe lên ý nghĩ lên Nhà máy giấy Bãi Bằng của Thụy Điển để học hỏi. Quả nhiên ở đó tôi thu lượm được rất nhiều bài học quý báu, thiết thực, giúp ích cho công việc của mình. Qua đó tôi hiểu thêm rằng, sự giúp đỡ của các bạn Thụy Điển không chỉ có “giá trị cứng” mà còn chứa đựng những “giá trị mềm” không kém phần quan trọng. Ông cho biết thêm “Cá nhân tôi không có vinh dự được gặp Thủ tướng Olof Palme mà chỉ có dịp nghiêng mình tưởng nhớ ông bên phiến đá đánh dấu nơi ông bị sát hại trên phố Sveasvagen ở Stockholm khi thăm Thụy Điển. Vào khoảnh khắc ấy trong tôi đã trỗi dậy niềm tiếc thương và lòng biết ơn vô hạn về tất cả những gì ông đã làm cho đất nước và nhân dân chúng tôi”.

Lễ trao tặng tác phẩm điêu khắc chân dung Ông Olof Palme và khai trương Phòng chơi cho Trẻ em/Bệnh nhân Nhi tại Bệnh viện Nhi Trung ương ngày 2/6/2016. Đây là tác phẩm do nhà điêu khắc Qvarsebo thiết kế và là bảo sao của bức tượng ông Palme được đặt trong Tòa nhà Quốc hội Thụy Điển.

TS. Lê Đăng Doanh, Nguyên Viện trưởng, Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương nhớ lại trong bối cảnh Việt Nam bị mất sự trợ giúp của Liên Xô và bị bao vây, cấm vận, quá trình Đổi Mới của Việt Nam phải trả giá cao hơn, cải cách sẽ khó khăn hơn nếu thiếu sự hỗ trợ của Thuỵ Điển từ ban đầu. Ông nói "Thụy Điển là người bạn thủy chung, đã ở bên cạnh Việt Nam trong những giờ phút khó khăn nhất và cung cấp sự giúp đỡ có hiệu quả, chân thành cho công cuộc cải cách ở Việt Nam".

Một trong những lĩnh vực đạt hiệu quả cao xuyên suốt lịch sử quan hệ là lĩnh vực y tế. Nhiều công trình y tế lớn do Thụy Điển hỗ trợ giúp Việt Nam như Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Đa khoa Thụy Điển Uông Bí, hỗ trợ xây dựng lại bệnh viện Bạch Mai bị bom tàn phá vẫn đang được duy trì, kế thừa đến ngày hôm nay.

PGS.TS Lê Thanh Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương ghi nhận “Hợp tác y tế Việt Nam-Thụy Điển đạt được kết quả tốt đẹp trong hầu hết các lĩnh vực chuyên môn, từ hỗ trợ xây dựng bệnh viện, đào tạo hệ thống cán bộ, hỗ trợ chăm sóc sức khoẻ bà mẹ trẻ em, hỗ trợ chăm sóc sức khoẻ tại các vùng khó khăn cho đến hỗ trợ chính sách y tế hoặc phòng chống đại dịch. Chúng tôi đánh giá cao những hỗ trợ của Thụy Điển từ những ngày đầu và những sự giúp đỡ này thật đúng lúc, kịp thời, đặc biệt là đối với lĩnh vực nhi”.  

Trong những năm gần đây, Việt Nam và Thụy Điển đã chuyển sang một giải đoạn mới, hướng tới xây dựng mối quan hệ đối tác bình đẳng, bền vững, cùng có lợi và cùng nhau đóng góp vào hòa bình, phát triển và thịnh vựợng trên toàn thế giới. Những di sản của Cố Thủ tướng Palme vẫn luôn tỏa sáng trong mối quan hệ hữu nghị hợp tác  giữa hai đất nước, hai dân tộc.