Chia tay Mỹ, IS sẽ tràn vào Philippines?

Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP) cho rằng nhiều khả năng IS sẽ bị tiêu diệt ở Iraq khi mà lực lượng quân chính phủ đang tiếp cận ngày càng gần sào huyệt của nhóm khủng bố ở thành phố Mosul. Tuy nhiên, giám đốc Viện phân tích chính trị, bà Sidney Jones nhận định trong thời gian tới, các tổ chức trung thành với IS sẽ tăng cường hành động bạo lực ở quê nhà. 

Theo bà Jones, IS có mối liên hệ chặt chẽ với các nhóm cực đoan ở Đông Nam Á và tổ chức này đang phát triển mạnh mẽ ở hòn đảo Mindanao, phía nam Philippines, nơi Tổng thống Duterte từng giữ chức Thị trưởng trong nhiều năm. 

Tổ chức Mặt trận giải phóng hồi giáo Moro (MILF) hồi năm2012.

Cũng theo bà Jones, bản đánh giá về các mối đe dọa an ninh ở Indonesia hay Malaysia đã phản ánh một phần về sự phát triển của các tổ chức khủng bố ở miền nam Philippines, nơi thủ lĩnh IS kỳ vọng mở rộng sào huyệt tại Đông Nam Á. 

Dù các tỉnh phía tây Mindanao có dân số chủ yếu là người theo đạo Hồi nhưng họ cũng không chính thức tuyên bố thành lập một tỉnh tự trị, thì lãnh đạo Isnilon Hapilon của tổ chức cực đoan Abu Sayyaf lại được xem là một tiểu vương ở Đông Nam Á và hàng trăm tay súng trong khu vực từng tới Syria chiến đấu cũng đã thề sẽ trung thành với Isnilon Hapilon. 

Còn hiện nay chỉ có khoảng 100 binh sĩ Mỹ hiện đang hoạt động tại thành phố cảng Zamboanga, phía tây nam Philippines. Trong giai đoạn đỉnh điểm năm 2008 – 2012, số lượng lính đặc nhiệm Mỹ có mặt ở đây lên tới gần 600 người. 

Theo SCMP, mặc dù những tuyên bố chỉ trích Mỹ của Tổng thống chưa gây ảnh hưởng xấu tới an ninh của Philippines nhưng nếu thiếu vắng sự hộ trợ tình báo và đào tạo của quân đội Mỹ, cuộc chiến chống khủng bố của Manila chắc chắc sẽ gặp khó khăn. Bởi hiện tại, chủ nghĩa khủng bố đang tràn ngập khắp tỉnh Sulu, khu vực bao gồm hòn đảo Jolo, Basilan và Tawi-Tawi. Về phần mình, Tổng thống Duterte mong muốn chấm dứt xung đột với tổ chức Mặt trận giải phóng hồi giáo Moro (MILF) ở Mindanao thông qua đối thoại hòa bình. 

Còn theo giới phân tích Philippines, quân đội nước này ngày càng tỏ ra không hài lòng với việc Tổng thống Duterte xoay trục sang Trung Quốc. Theo cựu Tổng thống Philippines Fidel Ramos, Manila nên xây dựng quan hệ với Mỹ thay vì nhắc lại chuyện cũ gây tổn hại tới mối quan hệ tốt đẹp hiện thời. Tuyên bố của ông Ramos áp chỉ tới việc Tổng thống Duterte thường nhắc lại hai vụ thảm sát do quân đội Mỹ tiến hành khi Philippines còn là thuộc địa của Washington trong 48 năm. 

Theo bà Jones, sự ủng hộ đối với nhóm khủng bố IS ở Mindanao không chỉ dẫn tới việc lặp lại các vụ bắt cóc mà còn gây dựng mạng lưới hợp tác giữa các bè phái và nhóm tôn giáo, đồng thời mở rộng mạng lưới tuyển dụng bao gồm các sinh viên đại học cũng như lan truyền hoạt động truyền thông quốc tế và các nguồn tài trợ. 

"Điều đó đồng nghĩa với việc ngày càng có nhiều các vụ bạo lực đẫm máu xảy ra tại Philippines và sự tham gia của các nhóm ủng hộ IS sẽ chỉ còn là vấn đề thời gian. Không loại trừ khả năng ngày càng có nhiều hoạt động khủng bố xuyên quốc gia", bà Jones nhận định.