Thế giới tranh cãi bất tận về Syria

Liệu một cuộc tấn công ngăn chặn làm tổn thương người dân Syria có thực sự không làm tổn thương đến người Syria?

Chính quyền của Tổng thống Barack Obama sẽ phải đối mặt với một cuộc bỏ phiếu quan trọng vào thứ Tư tới đây tại Thượng viện Mỹ và Chánh văn phòng Nhà Trắng Denis Mc Donough đã có 5 buổi nói chuyện hôm Chủ Nhật (8/9) để tranh luận về nghị quyết cho phép một cuộc tấn công hạn chế vào Syria.

Tại Paris, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry cho biết sẽ không loại trừ đề nghị của Pháp rằng sẽ thông qua Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ) cho phép tấn công quân sự ngay khi thanh tra của Liêp Hợp Quốc hoàn thành báo cáo của hộ về vụ tấn công ở ngoại ô Damascus hôm 21/8 khiến hơn 1.400 người thiệt mạng.

Nga và Trung Quốc, các quốc gia có quyền phủ quyết ở HĐBA LHQ, đã ngăn chặn những nỗ lực trừng phạt Syria. Mỹ và Pháp cho rằng Tổng thống Assad đứng đằng sau các cuộc tấn công và cần ngăn chặn vụ tấn công vũ khí hóa học có thể xảy ra một lần nữa.

Theo một phóng sự trên chương trình “Face the Nation” của đài CBS, ông Assad đã từ chối tham gia cuộc tấn công và nói rằng nếu Mỹ có bằng chứng thì cần công khai nó. “Hiện chưa có bằng chứng nào cho thấy tôi đã sử dụng vũ khí hóa học chống lại người dân của mình”, đài CBS trích dẫn lời của ông Assad trong một cuộc phỏng vấn tại Damascus. Bản tin này chỉ là một bản tóm tắt các cuộc phỏng vấn và không đưa ra bất kỳ bản ghi âm hay video nào quay lại Assad.

Ông Assad nói ông lo sợ một cuộc tấn công có thể làm suy giảm quân đội Syria và gia tăng sự cân bằng lực lượng trong cuộc nội chiến kéo dài hơn 2 năm qua, khiến nó sẽ còn tiếp tục. Tổng thống Syria cũng cảnh báo rằng nếu Mỹ tấn công, nước này sẽ cùng đồng minh trả đũa một cách quyết liệt.

Trong khi đó, tại London, Ngoại trưởng Kerry phản đối khẳng định trên, nói rằng: “Các bằng chứng đã nói lên điều đó”.

Tổng thống Barack Obama phải đối mặt với sự khó khăn leo thang trong việc thuyết phục các nhà lập pháp Mỹ bỏ phiếu thông qua nghị quyết do ông đưa ra. Trong thời gian chờ đợi, thông qua những khảo sát bên lề cho thấy, đa số các nghị sỹ Mỹ lên tiếng phản đối mạnh mẽ đối với hành động quân sự do những lo lắng rằng nó sẽ kéo nước này vào một cuộc chiến tốn kém, và xa hơn là làm gia tăng xung đột ở Trung Đông.

Cuộc nội chiến ở Syria đã kéo dài hơn 2 năm, và nhiều khả năng, nó sẽ còn kéo dài trong nhiều năm tới nữa bởi sự can thiệp sâu sắc của phương Tây

Các cuộc thăm dò dư luận cho thấy hầu hết người Mỹ phản đối một cuộc tấn công. Một thăm dò của Reuters / Ipsos gần đây cho biết 56% người được hỏi tin rằng Hoa Kỳ không nên can thiệp vào Syria, chỉ có 19% người ủng hộ hành động.

Nghị sĩ Jim McGovern, thành viên đảng Dân chủ từ bang Massachusetts, nói trong chương trình “State of Union” của CNN rằng: “Nếu tôi là tổng thống, tôi sẽ rút lại yêu cầu của mình. Tôi không tin rằng có sự hỗ trợ từ Quốc hội”.

Cuộc khảo sát của Washington Post về ý kiến của Quốc hội cho thấy ông Obama thực sự đang có một nhiệm vụ khó khăn. Có đến 223 thành viên Hạ Viện chống lại yêu cầu sử dụng quân sự tấn công Syria, nhiều hơn con số cần thiết 217 thành viên là đủ để ngăn chặn nghị quyết.

Trong khi đó ở Pháp, nước duy nhất ủng hộ mạnh mẽ kế hoạch của Mỹ, Tổng thống Francois Hollande ngày càng chịu nhiều áp lực trong nước và các đối tác châu Âu để thông qua LHQ trước khi có bất kỳ can thiệp quân sự nào ở Syria. Hôm thứ Bảy, ông Hollande cho biết ông có thể tìm kiếm một nghị quyết từ LHQ mặc dù trước đó Nga và Trung Quốc đã phủ quyết.

Thanh tra của LHQ sẽ phát hành báo cáo của họ trong tuần này, trùng với khoảng thời gian bỏ phiếu ở Quốc hội Mỹ. LHQ cho biết, các thanh tra của họ sẽ chỉ xác định xem các loại vũ khí hóa học nào đã được sử dụng và sẽ không chịu trách nhiệm tuyên bố ai đã sử dụng nó.

“Cùng với những bình luận của Tổng thống Hollande về LHQ, Tổng thống (Obama) và tất cả chúng ta, sẽ lắng nghe một cách cẩn thận ý kiến của tất cả bạn bè chúng ta”, Ngoại trưởng Kerry đã phát biểu trong một cuộc họp báo ở Paris hôm Chủ nhật, “Không một vị tổng thống nào tự đưa ra quyết định”.

Tuy nhiên, sau đó, một quan chức Mỹ cho biết Washington đã không tìm kiếm một cuộc bỏ phiếu từ LHQ trong thời điểm hiện tại.

Ông Kerry cũng nói rằng phần lớn các nước Ả Rập đã nguyên về phía ủng hộ tuyên bố của Hội nghị thượng đỉnh G20, trong đó đã có chữ ký của 12 quốc gia, kêu gọi một phản ứng quốc tế mạnh mẽ đối với vụ tấn công vũ khí hóa học ở Syria.

Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ đã gặp các bộ trưởng Ả Rập, bao gồm cả Ả Rập Saudi, Ai Cập, Qatar và UAE, sau cuộc hội đàm tại Lithuania, cùng với các bộ trưởng châu Âu, những người đổ lỗi cho các cuộc tấn công ở Syria cho chính quyền Assad nhưng từ chối xác nhận hành động quân sự.

Bộ trưởng Ngoại giao mới của Iran, Mohammad Javad Zarif , cảnh báo rằng Mỹ sẽ đốt cháy ngọn lửa ở Trung Đông nếu nước này tấn công Syria. “Chúng tôi rất lo ngại về sự hiếu chiến của khu vực”, ông Zarif nói trong một cuộc họp báo khi tới thăm Iraq, “Những người thiển cận và đánh trống chiến tranh đang bắt đầu một ngọn lửa mà sẽ đốt cháy tất cả mọi người”.

Một tờ báo Đức công bố một tin tức tình báo của nước này cho biết Tổng thống Assad có thể không có trách nhiệm cá nhân trong vụ tấn công hôm 21/8. Tờ báo Bild am Sonntag nói rằng quân đội Syria và Tổng tư lệnh các sư đoàn đã yêu cầu Tổng thống Assad cho phép họ sử dụng vũ khí hóa học trong khoảng thời gian cách đó 4-5 tháng, nhưng yêu cầu luôn bị từ chối.