Thế giới có dám "tẩy chay" Trung Quốc vào tháng 9 tới?
Tờ tin tức chính trị tiếng Trung tại Mỹ Duowei News cho rằng buổi lễ diễu binh kỷ niệm 70 năm kết thúc Thế chiến thứ Hai được Trung Quốc tổ chức vào ngày 3/9, sẽ trở thành nỗi xấu hổ ê chề với Bắc Kinh khi mà giới lãnh đạo hàng đầu thế giới không có ý định tới tham dự sự kiện này.
Thông tin về lễ diễu binh được thông báo lần đầu tiên hồi đầu năm nay. Tới tháng Năm, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng đã lên tiếng xác nhận giới lãnh đạo từ các nước "liên quan" đều được gửi giấy mời. Tuy nhiên, cho tới nay, chỉ chưa đầy một tháng nữa tới buổi lễ diễu binh ở Quảng trường Thiên An Môn, chỉ một mình Cộng hòa Séc công khai thông báo cử phái đoàn đại diện tới tham dự.
![]() |
Hai nhà lãnhđạo Trung - Mỹ tham gia một cuộc họp bàn. |
Theo Duowei, các nhà lãnh đạo châu Âu đã đồng thuận không tới dự buổi lễ diễu binh ở Bắc Kinh. Nếu đây là sự thật, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ bị mất mặt khi tới thăm Mỹ vào cuối tháng Chín tới.
Việc Trung Quốc ngang nhiên xâm chiếm chủ quyền và làm gia tăng căng thẳng an ninh trên khu vực Biển Đông, có thể là nguyên nhân khiến Tổng thống Mỹ Barack Obama từ chối lời mời tới Bắc Kinh vào ngày 3/9 của nhà lãnh đạo Tập Cận Bình. Nhưng nếu nhà lãnh đạo Mỹ không tới Trung Quốc, cuộc gặp gỡ vào cuối tháng Chín giữa ông Tập và ông Obama cũng sẽ gặp không ít trở ngại.
Căng thẳng quan hệ Mỹ - Trung bùng phát sau chuyến thăm tới Bắc Kinh hồi tháng Năm của Ngoại trưởng John Kerry. Vào thời điểm đó, hãng tin CNN đã cho công bố đoạn video ghi lại việc Hải quân Trung Quốc 8 lần phát cảnh báo yêu cầu máy bay trinh sát của Mỹ tránh xa không phận phía trên khu vực các hòn đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây dựng trái phép trên Biển Đông. Sau đó, Trung Quốc còn ra tuyên bố sẽ ngừng các hành động cải tạo đất trái phép trên Biển Đông bởi đơn giản, dự án này đã gần hoàn thành.
Tại Hội nghị thượng đỉnh Bộ trưởng Ngoại giao Đông Á ở Kuala Lumpur hồi tuần trước, Ngoại trưởng Kerry đã tiếp tục lên tiếng hối thúc Trung Quốc chấm dứt các hành động đơn phương trái phép trên Biển Đông. Tuyên bố của nhà ngoại giao Mỹ được đưa ra chỉ sau đúng một ngày Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị thông báo Bắc Kinh đã ngừng hoạt động cải tạo đất tại khu vực đang xảy ra tranh chấp lãnh hải.
"Tôi hy vọng đây là sự thật. Nhưng tôi vẫn chưa dám chắc", Ngoại trưởng Kerry bình luận sau tuyên bố của ông Vương.
"Điều cần nhất hiện nay là một thỏa thuận chấm dứt không chỉ hành động cải tạo đất mà còn việc xây dựng và quân sự hóa quy mô lớn", ông Kerry nói thêm.
Ngay cả bản thông cáo chung kết thúc Hội nghị thượng đỉnh Bộ trưởng Ngoại giao Đông Á cũng nhấn mạnh "một số Bộ trưởng tỏ ra quan ngại sâu sắc trước hoạt động cải tạo đất ở Biển Đông". Dù không chỉ đích danh Trung Quốc, nhưng thông báo chung khẳng định các hành động đơn phương "đang làm xói mòn niềm tin và sự thật, làm gia tăng căng thẳng cũng như ảnh hưởng tới nền hòa bình, an ninh và ổn định trên Biển Đông".
Trước đó, một số nguồn tin cho hay nội dung trong bản nháp thông cáo chung không đề cập các hoạt động cải tạo đất trên Biển Đông nhưng dưới sức ép từ Mỹ và Philippines, chủ đề này đã được nhắc tới.
Theo Duowei, dường như chắc chắn Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe sẽ không tới tham dự buổi lễ diễu binh tại Quảng trường Thiên An Môn. Bởi quan hệ giữa Bắc Kinh – Tokyo vẫn không ngừng dậy sóng liên quan tới cuộc chiến tranh chấp chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông. Thậm chí, mới đây, Trung Quốc còn tỏ ra không hài lòng khi Thủ tướng Abe quyết tâm gỡ bỏ lệnh cấm binh sĩ Nhật tham chiến ở nước ngoài và xuất khẩu vũ khí ra thế giới.
Hồi cuối tháng Sáu, truyền thông Nhật Bản đã lan truyền những lời bình luận bị nghi là của Thủ tướng Abe về việc Nhật Bản đang lên kế hoạch chuẩn bị chiến tranh với Trung Quốc. Đây là một phần trong chiến lược của Nhật Bản sát cánh cùng Mỹ chống lại thái độ ngang ngược của Trung Quốc trên Biển Đông.
Cũng theo Duowei, trong thời gian qua, Trung Quốc đã nỗ lực "dụ dỗ" giới lãnh đạo châu Âu mà cụ thể là Anh, Pháp và Đức, tới tham dự buổi lễ diễu binh vào ngày 3/9 tới. Cụ thể, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã nhiều lần thực hiện các chuyến công du tới châu Âu kể từ khi lên nhậm chức vào tháng 3/2013. Bắc Kinh cũng đã ký hàng loạt các thỏa thuận hợp tác kinh tế và thương mại với đối tác châu Âu.
Trong khi đó, hãng thông tấn Kyodo dẫn các nguồn tin ngoại giao và chính phủ Mỹ cho biết Washington đã yêu cầu Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye không tới dự lễ kỷ niệm ngày 3/9 tại Bắc Kinh. Bởi hành động này sẽ gửi sai thông điệp tới thế giới rằng Trung Quốc đang làm rạn nứt liên minh Mỹ - Hàn. Mỹ
Theo Kyodo, Washington đã trao đổi với Tổng thống Park qua đại sứ quán Mỹ ở Hàn Quốc. Ngoài ra, Mỹ còn bày tỏ sự không hài lòng trước việc Hàn Quốc tham gia Ngân hàng Đầu tư Cơ sở hạ tầng châu Á do Trung Quốc khởi xướng trong khi Washington lại tẩy chay tổ chức này. Nếu bà Park tới Bắc Kinh vào ngày 3/9 tới, điều đó cho thấy Hàn Quốc đang xích lại gần Trung Quốc hơn. Đây cũng là cơ hội giúp Bắc Kinh làm dậy sóng căng thẳng trong khối liên minh của Mỹ với Nhật Bản và Hàn Quốc ở khu vực Đông Bắc Á.