Tại sao Nga vội vã tăng cường hợp tác với ASEAN?

Nga đang tăng cường các mối quan hệ với những quốc gia Đông Nam Á, vậy điều gì ẩn sau xu hướng xoay chuyển mới nhất này của Moscow?

Trong hai ngày 19-20/5 vừa qua tại thành phố Sochi, Nga đã diễn ra Hội nghị thượng đỉnh Nga – ASEAN, đánh dấu 20 năm thiết lập quan hệ giữa Moscow và các nền kinh tế mới nổi của Đông Nam Á từ tháng 7/1996. Hội nghị có sự tham gia của lãnh đạo các nước Brunei-Darussalam, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam.

Tổng thống Putin đã tổ chức một loạt các cuộc hội đàm song phương với các lãnh đạo ASEAN. Vấn đề được thảo luận trong các buổi gặp mặt trên bao gồm thương mại chung, cung cấp vũ khí và năng lượng, công nghệ vũ trụ của Nga và hợp tác trong lĩnh vực du lịch.

Phát biểu tại Diễn đàn kinh doanh Nga – ASEAN, ông Putin nhấn mạnh: “Chúng tôi rất chú trọng việc mở rộng mối quan hệ này và Nga sẽ làm tất cả để hỗ trợ thúc đẩy các điều kiện cho sự hợp tác chung, cả ở thị trường Nga và thị trường các nước ASEAN”.

Hội nghị thượng đỉnh Nga - ASEAN nhằm thúc đẩy mối quan hệ hợp tác giữa Moscow và các nước Đông Nam Á.

Hợp tác thương mại giữa Nga và các nước ASEAN vẫn còn khá thấp trong năm 2015, vì vậy lãnh Điện Kremlin quyết tâm thúc đẩy mối quan hệ này trong những năm tới. Đổi lại, Moscow có thể cung cấp nguồn dự trữ hydrocacbon dồi dào cũng như công nghệ sản xuất cho các nền kinh tế ASEAN.

Quan trọng hơn, các nước ASEAN cũng bày tỏ sự quan tâm tới việc hội nhập với khu vực Á-Âu. Kênh CBNTV của Trung Quốc cho rằng, sự thật ASEAN đã trở thành một không gian kinh tế hợp nhất và đang tìm kiếm thêm các mối quan hệ thân thiết với Liên minh kinh tế Á-Âu (EEU, EAEU), bao gồm Nga, Armenia, Belarus, Kazakhstan và Kyrgyzstan.

Trong cuộc phỏng vấn tới Sputnik, Tổng thư ký ASEAN, ông Lê Lương Minh nhấn mạnh rằng ASEAN và EAEU rất có tiềm năng hợp tác bởi các khối này cùng chia sẻ những mục tiêu chung trong khu vực Á-Âu.

“Chúng ta có chung nhiều mục tiêu, bao gồm dòng chảy tự do của hàng hóa và dịch vụ, mục tiêu tăng cường kết nối. Chúng ta cũng có chung mục đích hội nhập và nhiều quốc gia ASEAN đang tìm kiếm mối quan hệ đối tác với EAEU. Chúng tôi nhìn thấy tiềm năng trong sự hợp tác này”, ông Lê Lương Minh cho biết.

Theo CBNTV, “động lực” khiến Nga chủ động hơn trong việc hợp tác với các quốc gia Đông Nam Á là do dự án Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) mà Mỹ khởi xướng. Bằng cách tăng cường hợp tác với khối ASEAN, Nga dự định sẽ giảm thiểu những tác động tiêu cực mà TPP có thể mang đến cho nền kinh tế nước này.

Tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều điều cần làm. Hợp tác thương mại giữa Nga và ASEAN đã giảm trong 5 năm qua so với cùng kỳ 5 năm trước, tổng vốn đầu tư trực tiếp của Nga vào các nền kinh tế ASEAN đã giảm từ 540 triệu USD năm 2013 xuống còn 30 triệu USD năm 2014. Hiện nay, các hoạt động đầu tư của Nga trong khu vực này cũng chưa đạt được như kỳ vọng.

Chính vì vậy, việc thúc đẩy hợp tác Nga – ASEAN là một vấn đề đặc biệt quan trọng với Điện Kremlin, nhất là khi Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc từ lâu đã tiến hành các hiệp định tự do thương mại với ASEAN.

Ngoài ra, Moscow cũng có rất nhiều lợi thế cạnh tranh khiến nước này đặc biệt quan tâm đến khối ASEAN. Là quốc gia lớn nhất ở lục địa và là thành viên dẫn đầu trong tổ chức EAEU, Nga sở hữu cả nguồn lực và các công nghệ độc nhất có thể thúc đẩy sự tăng trưởng trong khu vực. Thêm vào đó, Moscow không phải là một “đối thủ” kinh tế mà là một đối tác của Trung Quốc, Hàn Quốc và Nhật Bản.

Như Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Philippines, Mario Montejo cho Sputnik biết: “Hội nghị Nga – ASEAN đã khẳng định rằng Moscow là một đối tác đối thoại quan trọng của ASEAN. Hội nghị cũng cho thấy một cam kết chính trị mạnh mẽ để chúng tôi hợp tác sâu rộng và cởi mở hơn. Tất cả đã được phản ánh rõ nét trong Tuyên bố chung Sochi và Kế hoạch hành động mới Nga – ASEAN”.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ Sputnik, hãng thông tấn mới của Nga khai trương ngày 10/11/2014, có quy mô toàn cầu để cạnh tranh trên thị trường truyền thông thế giới. Sputnik thay thế các dịch vụ truyền thông tiếng nước ngoài của hãng thông tấn RIA Novosti và đài phát thanh Tiếng nói nước Nga.