Syria đệ trình danh sách vũ khí hóa học

Hôm 20/9, Tổ chức cấm phổ biến vũ khí hóa học (OPCW) đặt trụ sở tại thành phố La Hay, Hà Lan cho biết OPCW hy vọng trong những ngày tới sẽ nhận được thêm thông tin về các loại vũ khí hóa học mà Syria sở hữu đồng thời công bố hoãn cuộc họp dự kiến diễn ra vào Chủ Nhật tới (22/9). 

Theo kế hoạch, ngày 21/9 là hạn chót để Syria giao nộp bản danh sách thông kê đầy đủ các loại vũ khí hóa học. 

Vụ thảm sát dân thường bằng khí độc thần kinh sarin tại ngoại ô thủ đô Damascus hôm 21/8 đã khiến Mỹ đe dọa tiến hành can thiệp quân sự tại Syria. Tổ chức Liên Hiệp Quốc nhấn mạnh hành động này là tội ác chiến tranh. 

Trong khi, Mỹ, Anh và Pháp cùng lên tiếng cáo buộc quân đội chính phủ Syria là thủ phạm đứng đằng sau vụ tấn công hôm 21/8 tại quận Ghouta, Tổng thống Bashar al-Assad khẳng định chính lực lượng quân nổi dậy đã sử dụng vũ khí hóa học thảm sát dân thường vô tội.
 

Đặc biệt, hôm 20/9, hai nhóm nổi dậy tại Syria là Isis có quan hệ với lực lượng khủng bố al-Qaeda và lực lượng Quân đội Syria Tự do được phương Tây hậu thuẫn, đã đồng thuận ngừng bắn tại thị trấn phía bắc Azaz sau 2 ngày giao tranh, từng làm dấy lên mối quan ngoại về một cuộc chiến lớn tại quốc gia Trung Đông. 

Phát ngôn viên Tổ chức OPCW - Michael Luhan cho biết phía Syria đã cung cấp những thông tin đầu tiên về kho vũ khí hóa học. Hiện, các chuyên gia kỹ thuật OPCW đang tiến hành kiểm tra song thông tin chi tiết chưa được tiết lộ. 

Nguồn tin ngoại giao Mỹ xác nhận với hãng tin Reuters rằng các chi tiết báo cáo được đề trình “khá dài và đang được chuyển ngữ”.  

Thỏa thuận đảm bảo an toàn cho các loại vũ khí hóa học tại Syria giữa Mỹ và Nga nhằm mục đích đưa các thanh sát viên tới Syria vào tháng 11 khi họ đã nắm trong tay những đánh giá ban đầu và giám sát quá trình tiêu hủy các thiết bị đã được xác định. Dự kiến, công tác tiêu hủy toàn bộ số vũ khí hóa học tại Syria sẽ kết thúc vào giữa năm 2014. 

Danh sách thành viên OPCW tham gia phái đoàn tiêu hủy vũ khí hóa học tại Syria sẽ được biểu quyết trong cuộc họp diễn ra vào tuần tới. 

Tuy nhiên, trong một tuyên bố hôm 20/9, OPCW thông báo một cuộc họp dự kiến diễn ra vào ngày 22/9 đã bị hủy bỏ và không đưa ra lý do giải thích. “Chúng tôi sẽ thông báo thời gian và ngày giờ mới ngay khi có thể”, OPCW cho biết. 

Sau khi OPCW thông qua kế hoạch tiêu hủy các vũ khí hóa học tại Syria, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc sẽ ngay lập tức tiến hành xem xét và phê chuẩn. 

Tuy nhiên, 5 thành viên thường trực tại Hội đồng Bảo an Liên hiệp Quốc vẫn sẽ thảo luận về phương thức giải quyết cuộc khủng hoảng tại Syria trong bối cảnh Nga phản đối hành động đe dọa dùng vũ lực tấn công quốc gia Trung Đông này. 

Hôm 16/9, Liên Hiệp Quốc xác nhận trong một bản báo cáo rằng chất độc thần kinh sarin đã được triển khai trong cuộc tấn công tại quận Ghouta hôm 21/8 song không quy trách nhiệm cho bất cứ phe phái nào tại Syria là thủ phạm của cuộc thảm sát trên. 

Phe nổi dậy Quân đội Syria Tự do được phương Tây hậu thuẫn

Theo Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon, các thanh sát viên Liên Hiệp Quốc tới Syria đã không thể thống kế số dân thường tử vong song khẳng định “con số thương vong vô cùng lớn trong vụ tấn công hôm 21/8”. 

Pháp, Anh và Mỹ vẫn giữ lập trường khẳng định chính lực lượng quân chính phủ Syria mới có thể tiến hành một cuộc tấn công với quy mô lớn như trên. Song Nga - đồng minh thân thiết của Syria - khẳng định họ đang nắm trong tay “những bằng chứng chắc chắn” cáo buộc vụ thảm sát hôm 21/8 là do quân nội dậy Syria tiến hành. 

Kể từ sau khi làn sóng phản đối Tổng thống Assad bùng phát vào năm 2011, hơn 100.000 dân thường Syria đã thiệt mạng. Trong khi đó, hàng triệu người khác phải đi tị nạn sang các quốc gia láng giềng và hàng triệu người đang bị cô lập ngay trong lãnh thổ Syria. 

Minh Thu