Syria còn bất ổn kéo dài dù Deir ez-Zor "sạch bóng" IS

Giới chuyên gia nhận định dưới sự hỗ trợ của không quân Nga, việc quân đội chính phủ Syria tiêu diệt được toàn bộ lực lượng khủng bố Nhà nước Hồi giáo tự xưng IS ở thành phố Deir ez-Zor là điều chắc chắn. Tuy nhiên, xóa bỏ được IS ở Deir ez-Zor không có nghĩa là chiến tranh hoàn toàn chấm dứt ở Syria bởi tỉnh Idlib cùng nhiều khu vực khác của Syria vẫn đang nằm trong tay của lực lượng khủng bố.

Chia sẻ với Sputnik, nhà phân tích địa chính trị người Mỹ kiêm tác giả cuốn sách "The Road to Damascus" (tạm dịch: Con đường tới Damascus), ông Brandon Turbeville vẫn khẳng định việc quân chính phủ Syria chiếm ưu thế ở Deir ez-Zor là bước ngoặt quan trọng giúp đánh bại hoàn toàn IS ở Syria.

Thành phố Deir ez-Zor của Syria.

"Quân đội Syria vừa giành được nhiều thắng lợi lớn dọc khu vực phía đông. Tôi tin rằng sự kiện này sẽ đặt dấu chấm hết cho IS ở Syria. Hy vọng thành phố Deir ez-Zor sẽ sớm trở lại cuộc sống bình thường và được tái sinh như thành phố phía đông Aleppo", ông Turbeville chia sẻ.

Ông Turbeville cũng khẳng định, việc đánh bại IS và kết thúc toàn diện chiến tranh ở Syria lại là hai vấn đề khác nhau.

"Dù tình trạng vây hãm đã được phá bỏ nhưng Syria vẫn chưa thể thoát khỏi cảnh chiến tranh. IS vẫn đang kiểm soát Idlib cùng nhiều khu vực khác. Trong thời gian tới, Idlib sẽ trở thành cuộc chiến lớn nhất ở Syria", ông Turbeville nhấn mạnh trong vài năm qua, nhiều tay súng IS từ các khu vực khác ở Syria đã chạy trốn tới Idlib và cố thủ tại đây. 

Ngoài ra, chính quyền Damascus sẽ còn phải giải quyết những vấn đề liên quan tới người Kurd ở khu vực phía bắc Syria.

Theo ông Turbeville, thật khó để có thể so sánh giữa chiến dịch quân sự mà liên quân Mỹ và Nga đang triển khai ở Syria.

"Nga đã ném bom vào các tay súng khủng bố và IS. Nga cũng hỗ trợ cho quân đội chính phủ Syria trong khi Mỹ lại ủng hộ các tay súng nổi dậy ôn hòa ở Syria vốn bị chính quyền Damascus coi là khủng bố. Liên quân của Mỹ lại không ủng hộ chính quyền Syria", Sputnik dẫn lời ông Turbeville.

Do đó, để giải quyết vấn đề khủng bố ở Syria, điều đầu tiên cần phải làm là xác định các nhóm cực đoan ở Syria đang nhận được sự ủng hộ và nguồn tài chính từ đâu, theo ông Turbeville.  

Cũng theo ông Turbeville, các tay súng cực đoan Syria lâu nay đã được NATO và các nước vùng Vịnh chống lưng. Nếu quân đội chính phủ Syria muốn tiêu diệt các nhóm khủng bố, thì các nước phương Tây cần dừng hoạt động ủng hộ tài chính cho các nhóm này.

Điều đáng nói theo ông Turbeville, người Mỹ hiểu rất ít về những gì đang xảy ra ở Syria bởi giới truyền thông Mỹ thường chỉ đưa tin cáo buộc chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad đang "sát hại dân thường Syria".

Ông Turbeville còn nhấn mạnh, trong bối cảnh cuộc chiến tiêu diệt IS gần đi tới hồi kết, các nước thành viên NATO, Israel và các nước vùng Vịnh nhận ra rằng, nỗ lực lật đổ chính quyền của Tổng thống Assad đã hoàn toàn thất bại.

Tiến sĩ Tim Anderson tại Đại học Sydney, Australia thì tin rằng việc quân chính phủ Syria phá vòng vây của IS ở thành phố Deir ez-Zor thực sự là "cú đánh trời giáng" với tổ chức khủng bố.

"Chiến thắng ở Deir ez-Zor là trọng tâm trong cuộc chiến tiêu diệt IS. Đây còn là cơ hội mở rộng hợp tác với quân đội Iraq giúp Syria giành lại nhiều mỏ dầu lớn", Tiến sĩ Anderson nói.

Ông Anderson nhấn mạnh: "Những vấn đề nóng liên quan tới Raqqa, Idlib, mối quan hệ an ninh với Thổ Nhĩ Kỳ và sự hiện diện của Mỹ ở Syria chưa được giải quyết. Nhưng rõ ràng, quân chính phủ Syria đang giành chiến thắng trong cuộc nội chiến kéo dài suốt hơn 6 năm qua. Israel, Mỹ, Ả Rập Xê-út và Jordan cần chấp nhận thực tế này". 

Cũng theo ông Anderson, những ưu thế gần đây ở Deir ez-Zor mà liên minh của chính phủ Syria giành được đã chứng minh khả năng vượt trội so với liên quân của Mỹ. Tuy nhiên, "cuộc chiến chống khủng bố ở Syria vẫn còn phải mất một thời gian dài nữa", ông Anderson nói.

Ngoài ra, sự hợp tác giữa Nga – Thổ Nhĩ Kỳ - Iran cũng đã chứng minh sự "thành công lớn". Bởi theo ông Anderson, "sự góp mặt của Thổ Nhĩ Kỳ là vô cùng quan trọng giúp đảm bảo an ninh ở khu vực biên giới phía bắc Syria khỏi sự dòm ngó của các tay súng khủng bố quốc tế. Trong khi đó, Nga và Iran đã giúp Syria giành được nhiều ưu thế chính trị và chiến lược mà bản thân chính quyền Damascus không thể tự làm được". 

Hôm 5/9, dưới sự hỗ trợ của không quân Nga, quân đội chính phủ Syria đã phá vỡ vòng vây suốt 3 năm qua của IS ở thành phố Deir ez-Zor. Trước đó, hoạt động vận chuyển thực phẩm và đạn dược tới Deir er-Zor chỉ có thể thực hiện bằng đường hàng không. Các trực thăng từ thành phố Qamishli cũng đã vận chuyển người bị thương và đưa nhu yếu phẩm cần thiết tới cho người dân Deir er-Zor.

Tổng thống Trump cần lên tiếng

Ông Igor Korotchenko, tổng biên tập tạp chí quốc phòng của Nga "Natsionalnaya Oborona" cho rằng, Tổng thống Mỹ Donald Trump nên yêu cầu mở một cuộc điều tra trước những thông tin cáo buộc lực lượng quân đội Mỹ ở Deir ez-Zor đã sơ tán các thủ lĩnh của IS khi quân chính phủ Syria dưới sự yểm trợ của không quân Nga phá vỡ vòng vây của lực lượng khủng bố suốt 3 năm qua tại thành phố này.

Theo Sputnik, trước đó, một nguồn tin quân sự và ngoại giao cho hay, một chiếc máy bay của không quân Mỹ đã sơ tán các tướng lĩnh của IS khỏi thành phố Deir ez-Zor. Tuy nhiên, liên quân của Mỹ ở Syria đã phủ nhận thông tin trên.

Thành phố Deir ez-Zor của Syria nằm trong sự kiểm soát của IS suốt 3 năm qua.

Ông Korotchenko thì tin rằng thông tin trên là đáng tin cậy và "CIA cũng như Lầu Năm Góc không cần đưa ra bất cứ lời giải thích nào thêm".

"Ông Trump cần làm rõ rằng việc sơ tán các tướng lĩnh IS khỏi Deir ez-Zor là quyết định của cá nhân Tổng thống và ông sẽ chịu toàn bộ trách nhiệm cho quyết định của mình hay đây là hành động đặc biệt của quân đội Mỹ mà không cần tới sự chấp thuận của Tổng thống", ông Korotchenko chia sẻ.

Cũng theo ông Korotchenko, nếu thông tin Mỹ sơ tán thủ lĩnh IS ở Deir ez-Zor được xác định là đúng sự thật thì Tổng thống Trump nên để Bộ trưởng Tư pháp Mỹ ra lệnh tiến hành điều tra và đưa ra phán quyết về trách nhiệm trong cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu.

Ngay cả Phó Chủ tịch thứ nhất Ủy ban Quốc phòng và An ninh thuộc Hội đồng Liên bang (Thượng viện) Nga, ông Franz Klintsevich cũng khẳng định, thông tin quân đội Mỹ đã tiến hành sơ tán hơn 20 tướng lĩnh IS khỏi Deir ez-Zor là "sự thật". 

Liên quan tới hoạt động sơ tán các thủ lĩnh IS, một nguồn tin quân sự và ngoại giao chia sẻ với Sputnik rằng, sự việc đầu tiên diễn ra vào ngày 26/8 khi đó một trực thăng của không quân Mỹ đã sơ tán 2 thủ lĩnh IS có "nguồn gốc châu Âu" cùng các thành viên gia đình từ một khu vực nằm ở phía tây bắc thủ đô Deir ez-Zor vào ban đêm.

Cũng theo nguồn tin trên, chỉ hai ngày sau, các máy bay của Mỹ đã sơ tán 20 thủ lĩnh chiến trường của IS và các tay súng thân cận với hàng ngũ lãnh đạo từ các khu vực phía đông nam gần thành phố Deir ez-Zor tới phía bắc Syria. Tuy nhiên, liên quân của Mỹ ở Syria đã phủ nhận thông tin trên.