Sự "nồng ấm" giữa Trump và Duterte là bom nổ chậm ở khu vực?

Theo trang tin Business Insider, trong một cuộc phỏng vấn trước khi cuộc bầu cử Tổng thống diễn ra, ông Duterte đã gọi ông Trump “là một ứng cử viên tốt”. Vài ngày sau khi ông Trump đắc cử, Tổng thống Philippines đã tuyên bố rằng “Ông Trump muôn năm! Chúng ta đều thù ghét sự tầm thường. Chúng ta rất giống nhau”.

Tổng thống Rodrigo Duterte đã ca ngợi ông Donald Trump trước và sau cuộc tranh cử Tổng thống.

Ông Duterte cũng nói thêm rằng ông Trump ủng hộ chiến dịch truy quét các băng nhóm buôn ma túy khiến nhiều người thiệt mạng ở Philippines và ông đã được mời đến thăm Mỹ.

Nhiều chuyên gia cho rằng sự thân thiện cũng như sự tương đồng về tính cách là chưa đủ để họ có thể có mối quan hệ lâu dài, và sự phức tạp về chính trị trong quan hệ ngoại giao giữa Mỹ và Philippines có thể sẽ khiến ông Duterte do dự trước khi có những động thái quan trọng nào.

“Ông ấy đã có những lời có cánh dành cho Tổng thống Trump, nhưng tôi không cho rằng điều đó sẽ khiến họ trở thành những người bạn thân”, ông Greg Poling, một giám đốc thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (Mỹ) cho biết.

“Khác với Tổng thống Obama, ông Trump cho đến nay vẫn chưa phải đối mặt với bất kỳ vấn đề nào mà Philippines mang lại, vì vậy ông vẫn chưa có những phát biểu nào. Tuy nhiên rất có thể ông Trump sẽ đưa ra những tuyên bố khiến ông Duterte không hài lòng”, ông Poling nói thêm. “Quốc hội Mỹ nhiều khả năng sẽ thông qua những nghi định có thể khiến ông Duterte phật lòng và Tổng thống Trump sẽ không ngăn chặn những động thái này của Quốc hội”.

Các nghị sĩ Mỹ đã từng lên án chiến dịch truy quét của ông Duterte, và ngay cả Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson và đại sứ Mỹ tại Liên Hợp Quốc Nikki Haley đều đã được nhiều người đặt câu hỏi về Phillippines. Đáp lại, ông Tillerson từ chối chỉ trích ông Duterte, trong khi bà Haley tin rằng Philippines đã vi phạm nhân quyền.

Ông Duterte đã chỉ trích các nước phương Tây đã “chèn ép” và có hành vi “đạo đức giả” trước việc ông đàm phán với Nga và Trung Quốc. Cùng với việc lên án ông Obama, Tổng thống Philippines cũng tuyên bố rằng “phần lớn đại sứ Hoa Kỳ” đều là “gián điệp của CIA”.

Mặc dù ông Trump không nói nhiều về quan hệ của Mỹ với Philippines và khu vực Đông Nam Á, những động thái của Tổng thống Mỹ trong thời gian gần đây cho thấy ông sẽ không bỏ qua bất kỳ phát ngôn bêu xấu nào của ông Duterte nhằm vào ông.

Thêm vào đó, ông Poling cho rằng việc ông Trump chỉ trích các đồng minh châu Á đang “ăn không” và việc ông chú trọng coi Mỹ là trên hết trong các chính sách đối ngoại cho thấy, ông sẽ có những bước đi thận trọng đối với Philippines.

“Quan hệ giữa Mỹ và Philippines đang ẩn chứa rất nhiều ngòi nổ, chỉ cần một trong số đó được kích hoạt, Tổng thống Duterte sẽ nổi giận và tỏ thái độ thù địch với ông Trump giống như đối với ông Obama trước đây”, ông Poling nhận định.

Ở Philippines, dư luận và lực lượng quân đội phần lớn đều ủng hộ củng cố quan hệ với Mỹ, và trong bối cảnh khó khăn về tài chính và công nghệ vẫn chưa cho phép Philippines ký kết được những thỏa thuận với Nga và Trung Quốc, ông Duterte sẽ chưa thể cắt đứt hoàn toàn quan hệ Mỹ - Philippines.

Ông Poling cảnh báo rằng: “Chúng ta đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng kéo dài xảy ra trong hai đời Tổng thống. Chúng ta không nên hi vọng rằng tình hình sẽ được cải thiện, mà chúng ta phải tìm cách hạn chế những hậu quả có thể xảy ra”.