Stratfor: Nước Nga đang "trỗi dậy" mạnh mẽ hơn bao giờ hết

Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Trung tâm phân tích tình báo tư nhân Stratfor của Mỹ đã có đưa ra đánh giá rằng, sự thay đổi tình hình chính trị tại Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu có thể dẫn đến thực tế rằng Nga sẽ tăng cường ảnh hưởng của mình ở các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ và chính các nước "ở ngoại vi của Nga" cũng phải đánh giá lại chính sách đối ngoại hiện nay của họ.

Có vẻ rằng giờ đây, sau ba năm từ khi bắt đầu cuộc khủng hoảng kinh tế và quan hệ với phương Tây bị tụt dốc, thì mọi việc ở Nga đang được cải thiện. Sự kiện Brexit mùa hè năm nay cho thấy sự rạn nứt sâu sắc trong Liên minh châu Âu, và đã mang đến hy vọng rằng "thành viên ly khai của EU" sẽ ngăn được quyết định gia hạn các biện pháp trừng phạt.

Và dù cho tất cả các nước bỏ phiếu ủng hộ các biện pháp hạn chế thì cuộc bầu cử sắp diễn ta tại các quốc gia châu Âu có thể làm suy yếu sự thống nhất của Liên minh châu Âu về vấn đề này.

Đồng thời, chiến thắng của tỷ phú Donald Trump trong cuộc bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ đã mở đường cho việc bình thường hóa quan hệ với Moscow, và có thể cả việc dỡ bỏ lệnh cấm vận.

Nhiều nguyên nhân cho "sự thất bại" được bắt đầu từ năm 2014, khi bán đảo Crimea trở thành một phần của Nga, cuộc xung đột ở miền Đông Ukraine, khi phương Tây áp đặt lệnh trừng phạt, và việc giá dầu đã giảm một nửa. 

Rất nhiều trong số những thành công mà Nga đạt được trong quan hệ với các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ trong thập kỷ qua đã bị xóa sạch, và nền kinh tế Nga bắt đầu bước vào "suy thoái". Đồng thời các nước như Ukraine, Moldova và Gruzia đã tích cực cải thiện quan hệ với EU và NATO.

Tuy nhiên, trong bối cảnh phát triển hiện nay ở EU và Mỹ, các nước cộng hòa thuộc Liên Xô có cơ hội đánh giá lại chính sách của họ. Vì thế, cuộc bầu cử Tổng thống ở Moldova  với chiến thắng thuộc về ứng cử viên thân Nga Igor Dodon đã chỉ ra rằng lợi ích của nước này trong mối quan hệ chặt chẽ với Liên minh châu Âu đang suy yếu. Dù không chắc Tân tổng thống có thể triển khai "một cánh buồm căng gió" để liên minh với Moscow, nhưng ông này sẽ cố gắng tăng cường quan hệ kinh tế, chính trị với Nga.

Còn về phần Gruzia đã bắt đầu làm mềm lập trường về Abkhazia và Nam Ossetia. Nhà phân tích từ Stratfor cho biết, Tbilisi, sau cuộc bầu cử quốc hội của mình, cũng có khả năng tăng cường hợp tác kinh tế với Moscow.

Đối với Ukraine, Kiev không còn có thể dựa vào sự hỗ trợ kinh tế và chính trị mà "không bị gián đoạn" từ phương Tây. Tất nhiên, không chắc rằng Ukraine có thể chọn các "nhà lãnh đạo ủng hộ Nga" do cuộc xung đột ở Donbass, nhưng sự thay đổi các điều kiện chính trị ở Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ có thể buộc chính phủ Ukraine làm mềm lập trường của mình đối với hiệp định Minsk và chọn "một cách tiếp cận hòa giải" để đàm phán với Nga về tình hình ở Donbass.

Thành công chính trị của Nga tại Âu Á

Song song với đó, Kiev có thể cố gắng tăng cường "hợp tác quân sự" với Ba Lan và các nước Baltic trong trường hợp của các thành viên NATO (và đặc biệt là Mỹ) giảm sự hiện diện của họ ở Trung và Đông Âu.

Có thể Nga và các đồng minh của Liên Xô cũ cũng sẽ xem xét lại chính sách đối ngoại của mình. Theo các nhà phân tích, gần đây nhất Belarus đã có thái độ thân thiện với Liên minh châu Âu, mặc dù vậy hiện giờ mọi thứ có thể thay đổi. Một đồng minh của Nga là Armenia đã đặt ra vấn đề "sự trung thành" với Moscow sau việc tăng cường các cuộc xung đột ở Nagorno-Karabakh vào mùa xuân vừa rồi. Tuy nhiên, nếu Liên minh châu Âu và Hoa Kỳ đưa ra cho Moscow "ít đòi hỏi hơn", có lẽ nước này sẽ có nhiều cơ hội để trở thành trọng tài chính trong cuộc tranh chấp giữa Armenia và Azerbaijan.

Ngay cả các nước vẫn ở thế tương đối trung lập trong cuộc đối đầu giữa Nga và phương Tây, cũng có thể thay đổi vị trí của mình. Do đó, Moscow đã vừa tổ chức hội đàm với Uzbekistan và Azerbaijan về hợp tác trong lĩnh vực quân sự. Nga cũng có thể tích cực theo hướng hội nhập Á-Âu cũng như EurAsEC (cộng đồng kinh tế Á-Âu) và CSTO (tổ chức Hiệp ước an ninh tập thể), đặc biệt là trong điều kiện thực tế rằng sự không thống nhất trong Liên minh châu Âu đã cản trở phát triển chương trình "Đối tác phương Đông".

Như vậy, trong năm tới, Nga có một cơ hội để tăng cường ảnh hưởng ở nhiều quốc gia của Liên Xô trước đây, mặc dù có thể không được mạnh mẽ so với trước năm 2010. Thậm chí nếu phương Tây làm suy yếu các biện pháp trừng phạt chống Nga, thì Mỹ và NATO cũng không chắc sẽ ngừng hỗ trợ các đồng minh trong "ngoại vi của Nga". Tuy nhiên, việc chuyển biến chính trị hiện nay ở châu Âu và Mỹ có thể mang lại điều kiện tốt hơn cho Moscow khôi phục lại vị trí tại Âu Á, Stratfor kết luận.