Quay ngoắt 180 độ, Donald Trump hứa sẽ tôn trọng "một Trung Quốc"

Theo FT, trong cuộc đối thoại đầu tiên với ông Tập kể từ khi chính thức nhậm chức Tổng thống Mỹ, ông Trump nhấn mạnh ông sẽ tuân thủ quy tắc ngoại giao giữa Trung Quốc và Đài Loan. Cụ thể, ông Trump đồng thuận "trước yêu cầu của nhà lãnh đạo Tập Cận Bình" về việc tôn trọng chính sách "một Trung Quốc" vốn coi Đài Loan là một tỉnh ly khai của Trung Quốc. 

"Cuộc điện đàm giữa Tổng thống Trump và chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình diễn ra vô cùng chân thành với những lời chúc gửi tới nhân dân hai nước và lời mời tới thăm", FT dẫn thông tin từ Nhà Trắng. 

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tiến hành điện đàm hôm 9/2.

Trong tháng 12/2016, ông Trump đã chọc giận Trung Quốc khi tiến hành điện đàm với nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn. Đây là cuộc đối thoại trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Đài Loan kể từ khi Washington và Bắc Kinh thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức vào năm 1979. 

Cuộc điện đàm đầu tiên giữa ông Trump và ông Tập được tiến hành vào chiều ngày 9/2 (theo giờ địa phương) và diễn ra trước chuyến thăm của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tới Nhà Trắng vào cuối tuần này. Theo đó, ông Abe sẽ dự 4 buổi tiệc với nhà lãnh đạo Mỹ, cùng ngồi trên chiếc Không lực Một với ông Trump để tới khu nghỉ dưỡng ở Florida và chơi golf với người đồng cấp Mỹ. 

"Cuộc điện đàm lần đầu tiên diễn ra ngay trước chuyến thăm của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe. Trung Quốc muốn Tổng thống Trump chắc chắn không thay đổi nguyên tắc cơ bản trong quan hệ Mỹ - Trung đồng thời duy trì hòa bình ổn định ở khu vực Đông Bắc Á trong suốt 40 năm qua theo chính sách 'một Trung Quốc'", ông Dennis Wilder, cựu quan chức CIA chia sẻ. 

Cũng theo ông Wilder, "Bằng cách cam kết tôn trọng chính sách 'một Trung Quốc', Tổng thống Trump đang mở ra cơ hội cho một cuộc đối thoại mang tính xây dựng với Bắc Kinh nhằm tái cân bằng mối quan hệ thương mại giữa hai nước vốn trước đây nghiêng về phía Trung Quốc". 

Đáng nói, cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Trung diễn ra chỉ sau vài giờ ông Trump và Ngoại trưởng Rex Tillerson tham dự một cuộc họp tại Nhà Trắng. Theo nguồn tin chia sẻ với FT, chính ông Tillerson là người khuyến khích Tổng thống Trump ủng hộ chính sách "một Trung Quốc". 

"Đây là động thái khôn ngoan nhằm thiết lập nền tảng giải quyết các thách thức giữa ông Trump và ông Tập. Điều này cho thấy ông Trump đã sẵn sàng học hỏi. Giờ là lúc châu Á đặt ra câu hỏi ông Trump sẽ giải quyết vấn đề thương mại, Biển Đông và Triều Tiên với Trung Quốc như thế nào. Cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo là bước chuyển biến lớn trong quan hệ Mỹ - Trung và mở ra cơ hội giải quyết tranh cãi giữa hai nước", cựu cố vấn dưới thời Tổng thống Barack Obama, ông Evan Medeiros chia sẻ. 

Bắc Kinh tỏ ra lo lắng về quan hệ Mỹ - Trung sau khi ông Trump nhiều lần lên tiếng chỉ trích Trung Quốc ngay từ trong chiến dịch tranh cử. Tuy nhiên, chính quyền Bắc Kinh cũng cảnh báo ông Trump sẽ tạo ra căng thẳng giữa hai nước nếu thay đổi quan điểm ngoại giao với Đài Loan. 

Trong phiên điều trần trước Thượng viện Mỹ, Ngoại trưởng Tillerson từng cho rằng Mỹ nên ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận các hòn đảo nhân tạo mà nước này xây dựng trái phép ở Biển Đông. 

Tuy nhiên, trong chuyến thăm tới Nhật Bản hồi tuần trước, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis, nhấn mạnh quân đội Mỹ chưa cần có động thái quân sự ở Biển Đông. 

Cựu Giám đốc Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ dưới thời Tổng thống George W Bush và Barack Obama, ông Paul Haenle cho rằng Tổng thống Trump đã có quyết định đúng đắn khi tiến hành điện đàm với ông Tập. "Bởi việc tôn trọng chính sách 'một Trung Quốc' không chỉ là điều mà Bắc Kinh mong muốn, mà nó còn phục vụ cho lợi ích nước Mỹ", ông Haenle nói.