Quảng Trị cần tạo bước đột phá trong tái cơ cấu chuyển đổi mô hình tăng trưởng

5 năm qua, trong điều kiện có nhiều khó khăn, thách thức do tác động của khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế thế giới, do thiên tai, dịch bệnh, đặc biệt là do xuất phát điểm của tỉnh còn thấp, nhưng Đảng bộ và quân dân Quảng Trị đã đoàn kết, năng động, sáng tạo, nỗ lực phấn đấu đạt được những kết quả quan trọng trên các lĩnh vực; đạt và vượt nhiều chỉ tiêu chủ yếu Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XV đề ra. 

Nền kinh tế của tỉnh duy trì được tốc độ tăng trưởng hợp lý, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, giảm tỉ trọng nhóm ngành nông lâm thủy sản, tăng tỉ trọng nhóm ngành công nghiệp - xây dựng và nhóm ngành dịch vụ. Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn tăng bình quân 16,6%/ năm. Thu nhập bình quân đầu người ước đạt 34 triệu đồng, tương đương khoảng trên 1.600 USD. 

Tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội tăng gấp gần 2,35 lần nhiệm kỳ trước. Nông nghiệp có bước phát triển khá toàn diện theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả; chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới đạt kết quả bước đầu tích cực. Sản xuất công nghiệp và doanh thu dịch vụ tiếp tục phát triển khá ổn định. Công tác quy hoạch ngành và sản phẩm chủ yếu có tiến bộ. Kết cấu hạ tầng KT-XH phát triển khá toàn diện trên tất cả các vùng. 

Lĩnh vực văn hóa - xã hội có nhiều chuyển biến, tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 20% (cuối năm 2010) xuống còn 6,9% (năm 2015). Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân không ngừng được cải thiện. Các chương trình đền ơn đáp nghĩa, chăm sóc người có công được triển khai tích cực, trở thành phong trào và nghĩa cử tốt đẹp sâu rộng trong mọi tầng lớp nhân dân. 

Chính trị - xã hội ổn định, quốc phòng- an ninh được tăng cường. An ninh biên giới, biển đảo được giữ vững. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được bảo đảm. Đấu tranh phòng chống tham nhũng, các loại tội phạm và tệ nạn xã hội đạt được những kết quả tích cực. Quan hệ hữu nghị, hợp tác với các tỉnh láng giềng nước bạn Lào được củng cố, mở rộng. 

Công tác xây dựng Đảng được chú trọng, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của các tổ chức đảng và cán bộ, đảng viên được nâng lên. 

Việc triển khai thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” gắn với việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” theo Chỉ thị 03-CT/TW của Bộ Chính trị đạt được kết quả bước đầu quan trọng. Đặc biệt, Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh đã đoàn kết nhất trí, tranh thủ ý kiến đóng góp xây dựng của các đồng chí nguyên là lãnh đạo tỉnh qua các thời kỳ, tạo được sự đồng thuận trong xã hội; thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy tinh thần trách nhiệm trước Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh. Hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan quản lý nhà nước được nâng lên; nội dung và phương thức hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân thường xuyên được đổi mới. Khối đại đoàn kết toàn dân được tăng cường. Đây là nguyên nhân cơ bản, nhân tố có ý nghĩa quyết định để Quảng Trị đạt được những thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực, góp phần cùng cả nước thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XI của Đảng. 

Thành tựu đạt được là rất đáng trân trọng, cần được khẳng định, phát huy, tăng thêm niềm tin vào thắng lợi của sự nghiệp đổi mới do Đảng ta khởi xướng và lãnh đạo. Song với trách nhiệm trước Đảng bộ và nhân dân, Đại hội cần nghiêm túc nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng tình hình. 

Cho đến nay Quảng Trị chúng ta phát triển kinh tế vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, vẫn đang là một trong những tỉnh phát triển kinh tế chậm, chất lượng tăng trưởng của nền kinh tế chưa cao, thiếu bền vững, quy mô nền kinh tế còn nhỏ, tích lũy nội bộ của nền kinh tế còn thấp, thu nhập bình quân đầu người của Quảng Trị chỉ bằng gần 74% bình quân chung của cả nước. Thu ngân sách nhà nước trên địa bàn mới chỉ đáp ứng 1/3 nhu cầu chi. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội chưa đáp ứng yêu cầu phát triển, môi trường kinh doanh và đầu tư còn nhiều hạn chế, chưa thu hút được nhiều nhà đầu tư có tiềm lực, các dự án sản xuất kinh doanh quy mô lớn, để tạo bước đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội. Chất lượng nguồn nhân lực còn thấp. Đời sống của một bộ phận nhân dân vẫn còn nhiều khó khăn. Tình hình an ninh chính trị trên địa bàn có lúc, có nơi còn tiềm ẩn những diễn biến phức tạp, nhất là tệ nạn ma túy và trật tự an toàn xã hội. Công tác xây dựng Đảng, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể nhân dân trên một số mặt vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu. 

Tình hình chính trị - kinh tế thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp khó lường. Kinh tế thế giới phục hồi chậm và còn nhiều khó khăn. Các nền kinh tế vừa hợp tác, vừa cạnh tranh quyết liệt để phát triển, nhất là trong thương mại, đầu tư, nhân lực, khoa học và công nghệ. Hội nhập quốc tế của nước ta ngày càng sâu rộng, nhất là hội nhập kinh tế. Một số hiệp định thương mại tự do (FTA) mà Việt Nam tham gia ký kết và đàm phán sẽ có hiệu lực; cộng đồng ASEAN hình thành vào cuối năm 2015 sẽ mở ra nhiều cơ hội thuận lợi cho phát triển nhưng cũng đặt ra không ít khó khăn, thách thức. Trong bối cảnh đó, dự thảo Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương khóa XI trình Đại hội toàn quốc lần thứ XII đã xác định mục tiêu tổng quát của nước ta trong 5 năm tới là: “Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh. Phát huy sức mạnh toàn dân tộc và dân chủ xã hội chủ nghĩa. Đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới; phát triển kinh tế nhanh, bền vững, xây dựng nền tảng để sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại”. 

Cùng hướng tới mục tiêu nói trên, Đảng bộ tỉnh Quảng Trị cần quán triệt sâu sắc và vận dụng sáng tạo các định hướng của Trung ương để xác định mục tiêu, phương hướng, nhiệm vụ cụ thể, phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế của địa phương, với ý chí và quyết tâm cao nhất của toàn Đảng bộ. Đối với Quảng Trị, Đại hội chúng ta đề ra mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 đạt trình độ phát triển trung bình của cả nước. Đây là mục tiêu thiết thực và được đặt ra hết sức bức thiết, đòi hỏi chúng ta phải có quyết tâm rất cao mới thực hiện được mục tiêu này. 

Đồng chí Nguyễn Tấn Dũng, Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ cơ bản đồng tình với phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ phát triển của tỉnh trong nhiệm kỳ Đại hội XVI được nêu trong Báo cáo Chính trị. Đồng thời nhấn mạnh một số vấn đề như:

Thứ nhất, phải quán triệt sâu sắc phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm. Với vị trí ở điểm đầu Hành lang kinh tế Đông - Tây (EWEC) về phía Việt Nam, là cầu nối thuận lợi trong liên kết hội nhập, hợp tác kinh tế với các nước trong khu vực và quốc tế, Quảng Trị cần khai thác tốt tiềm năng, phát huy thế mạnh, tận dụng tối đa lợi thế để thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tập trung huy động các nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng Khu kinh tế Đông Nam Quảng Trị và các dự án trọng điểm của tỉnh, nhằm nâng cao hiệu quả khai thác tuyến Hành lang kinh tế Đông - Tây cũng như các khu kinh tế biên giới Việt - Lào... Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu vực Cửa khẩu Quốc tế La Lay theo đề án đã được Chính phủ phê duyệt. Đồng thời đặc biệt chú trọng tạo bước đột phá trong tái cơ cấu chuyển đổi mô hình tăng trưởng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhiệm kỳ tới. 

Với vị trí địa chiến lược quan trọng, Chính phủ đã đồng ý bổ sung tỉnh Quảng Trị vào các tỉnh vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Vì vậy, tỉnh cần có sự chủ động bổ sung, hoàn thiện quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội, nhất là quy hoạch, sử dụng đất, tạo quỹ đất sạch để thu hút mạnh đầu tư, quan tâm làm tốt công tác quy hoạch ngành, lĩnh vực, quy hoạch phát triển đô thị, quy hoạch xây dựng nông thôn mới. Tăng cường các hoạt động hợp tác liên kết vùng để mở rộng khả năng tiếp cận thị trường; chú trọng liên kết với các tỉnh, nhất là các tỉnh miền Trung để tạo thành chuỗi sản phẩm du lịch - dịch vụ có giá trị gia tăng và hiệu quả cao; nâng cao hiệu quả khai thác các dịch vụ đa phương thức trên tuyến Hành lang kinh tế Đông- Tây… Tạo thế mạnh, sức lan tỏa để Quảng Trị phát triển nhanh hơn, hiệu quả hơn, đồng thời bổ trợ cho nhau để các tỉnh trong vùng kinh tế trọng điểm miền Trung cùng phát triển. 

Phải xác định đúng vị trí và tầm quan trọng của nhiệm vụ phát triển kinh tế nông nghiệp toàn diện, hiệu quả, gắn với giải quyết tốt vấn đề nông dân và nông thôn. Tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới để xây dựng nền nông nghiệp phát triển hiện đại, bền vững. Gắn chặt quá trình phát triển công nghiệp với nhiệm vụ CNH - HĐH nông nghiệp, nông thôn. Chú trọng phát triển kinh tế hộ, sản xuất kinh doanh hàng hóa, gắn chăn nuôi với trồng trọt, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật; tổ chức hợp tác, liên kết đa dạng, phù hợp để nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp cùng với khuyến khích phát triển các nghề truyền thống, phát triển các nghề mới để giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho nông dân. Hỗ trợ phù hợp, tạo mọi điều kiện thuận lợi đẩy mạnh phát triển kinh tế biển gắn với bảo vệ chủ quyền biển đảo. 

Rà soát, cập nhật lộ trình hội nhập kinh tế quốc tế của tỉnh gắn với lộ trình hội nhập kinh tế quốc tế của cả nước. Đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, nâng cao chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, thông thoáng tốt nhất để thu hút, huy động các nguồn lực, các doanh nghiệp vào đầu tư phát triển mạnh các ngành, các sản phẩm có tiềm năng, lợi thế của địa phương như công nghiệp chế biến nông - lâm - thủy sản, công nghiệp năng lượng, công nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng, dệt may, da giày và các sản phẩm có giá trị gia tăng cao, công nghệ cao thân thiện với môi trường. Phối hợp kết nối hiệu quả với hai tỉnh của nước bạn Lào (Savannakhet và Salavan) có chung đường biên giới với tỉnh Quảng Trị để hỗ trợ cho nhau cùng có lợi, cùng phát triển. 

Thứ hai, kết hợp chặt chẽ phát triển kinh tế với phát triển văn hóa, xây dựng nền tảng tinh thần của xã hội, tạo thêm động lực để phát triển và đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu văn hóa của nhân dân. Thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội trong từng bước phát triển. Chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục - đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, đẩy mạnh đào tạo nghề; có chính sách thu hút nguồn nhân lực có tay nghề cao. Nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, các di tích lịch sử cách mạng gắn với phát triển du lịch. Hết sức quan tâm đến công tác bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu. Tập trung giải quyết tốt hơn các vấn đề an sinh xã hội, đẩy mạnh công tác giảm nghèo bền vững. Thực hiện tốt chính sách đối với gia đình và người có công với cách mạng, các đối tượng chính sách xã hội. 

Chăm lo phát triển phúc lợi xã hội, cải thiện ngày càng tốt hơn đời sống mọi mặt của người dân phải luôn được xem là nhiệm vụ chính trị, xuyên suốt trong mọi hoạt động của Đảng bộ, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể nhân dân trong tỉnh. 

Thứ ba, tiếp tục quán triệt sâu sắc Nghị quyết số 39- NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh- quốc phòng vùng Bắc Trung bộ và duyên hải Trung bộ. Nghiên cứu, đề xuất với Trung ương các cơ chế, chính sách đặc thù hỗ trợ đầu tư các công trình hạ tầng kỹ thuật nhằm tăng cường quốc phòng- an ninh, kết hợp chặt chẽ quốc phòng- an ninh với phát triển kinh tế - xã hội và phát huy hiệu quả Hành lang kinh tế Đông - Tây, phát triển đảo Cồn Cỏ kết hợp kinh tế với quốc phòng. Phát huy sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững chắc trên địa bàn theo tinh thần Nghị quyết Hội nghị Trung ương 8, khóa XI về chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Đề cao cảnh giác, chủ động ngăn ngừa và làm thất bại sự manh nha các âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” gây mất ổn định, gây bạo loạn lật đổ, đảm bảo vững chắc an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. 

Thứ tư, nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa quyết định để thực hiện thắng lợi Nghị quyết của Đảng bộ Quảng Trị nhiệm kỳ 2015 - 2020 là phải tăng cường công tác xây dựng Đảng cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Xây dựng Đảng bộ thật sự trong sạch, vững mạnh cả về phẩm chất, đạo đức, có năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cao; làm tốt vai trò hạt nhân lãnh đạo hệ thống chính trị và toàn xã hội. Đặc biệt chú trọng giữ vững khối đại đoàn kết nhất trí cao trong Đảng bộ, trước hết phải tập trung trí tuệ cao, thống nhất cao trong Ban Chấp hành, Ban Thường vụ, Thường trực Tỉnh ủy. Tiếp tục thực hiện hiệu quả Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” gắn với việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” theo Chỉ thị 03- CT/TW của Bộ Chính trị. Tập trung chú trọng xây dựng, đào tạo đội ngũ cán bộ cốt cán. Không ngừng nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, chăm lo xây dựng, củng cố và phát huy vai trò của Mặt trận và các đoàn thể nhân dân trong vận động, tập hợp các tầng lớp nhân dân, xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân và phát huy mạnh mẽ quyền dân chủ của mọi người dân, động viên, khơi dậy mọi nguồn lực nhằm thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của tỉnh. 

PV