Quan hệ Nga - NATO sẽ "căng như dây đàn" vì hiệp ước 1997?

Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg.

Ngày 5/11, Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg đã lên tiếng bày tỏ sự quan ngại trước việc Nga liên tục gia tăng sự hiện diện quân sự tại các địa điểm chiến lược trên toàn cầu, đồng thời cho rằng NATO chí ít cũng phải thay đổi triệt để các điều khoản trong Hiệp ước Nga-NATO ký kết năm 1997.

Phát biểu tại cuộc họp báo ở Bồ Đào Nha trước khi cuộc tập trận quân sự lớn nhất trong 13 năm qua mang tên Trident Juncture 2015 của khối NATO kết thúc (ngày 6/11), ông Jens Stoltenberg cho rằng Hiệp ước Nga-NATO năm 1997 hiện đã quá lạc hậu so với thực tế những gì đang diễn ra. Do đó, NATO cần thúc đẩy để ký kết với Nga hiệp ước mới thay thế hiệp ước cũ này, hoặc ít nhất phải thay đổi triệt để các điều khoản trong hiệp ước cũ.

Nguyên nhân được ông Jens Stoltenberg đưa ra để lý giải cho ý kiến của mình là hiện Nga đang tăng cường mạnh mẽ sự hiện diện và tiềm lực quân sự ở biên giới từ khu vực giáp với các nước Baltic đến khu vực gần Biển Đen. Điều này đang thực sự tạo ra mối đe dọa không nhỏ đến an ninh các nước châu Âu.

Chính vì vậy, theo ông Jens Stoltenberg, tất cả 28 quốc gia thành viên của NATO “cần phải hành động nhiều hơn nữa để củng cố sườn phía Đông của NATO và trấn an các nước thành viên NATO ở khu vực này”.

Tiếp đến, ông Jens Stoltenberg cáo buộc Nga đã “cướp” Crimea của Ukraine và đang gia tăng mạnh mẽ sự hiện diện quân sự ở khu vực phía Đông NATO, kéo dài từ vùng Baltic đến Biển Đen.

Cũng theo Jens Stoltenberg, Nga hiện đã thực hiện “bước tiến” đáng lo ngại về phía Đông của Địa Trung Hải khi cử các tàu chiến đến các cảng ở Syria và bắt đầu thực hiện chiến dịch quân sự với mục đích “củng cố vị thế của ông al-Assad, đồng minh lâu năm của Nga”.

Trong cuộc họp báo này, ông Jens Stoltenberg đã cảnh báo các nước thành viên NATO rằng Nga hiện có đủ khả năng để kiểm soát tất cả các địa điểm chiến lược trên toàn cầu. NATO cần thiết phải nhanh chóng thay đổi chiến lược và chiến thuật của mình để có thể thực hiện được các nhiệm vụ chiến lược trong bối cảnh tình hình thế giới đang có những chuyển biến nhanh chóng và khó lường như hiện nay.

“Chúng ta cần phải tin tưởng rằng chúng ta có thể vượt qua được các khả năng hiện nay của Nga và khi cần thiết, chúng ta có thể củng cố và bố trí lực lượng của chúng ta ở những địa điểm cần thiết. Vấn đề chính hiện NATO cần phải giải quyết là làm thế nào để đối phó với sức mạnh ngày càng gia tăng của Nga ở Baltic, Biển Đen và hiện là ở Địa Trung Hải”- ông Jens Stoltenberg trả lời câu hỏi của phóng viên về việc liệu NATO có cần thiết phải hành động nhiều hơn để có thể trấn an các nước thành viên NATO ở Đông Âu trước mối đe dọa ngày càng tăng từ Nga.

Đáng chú ý, các nước thành viên NATO ở Đông Âu, đứng đầu là Ba Lan, đã thường xuyên yêu cầu NATO mở các căn cứ quân sự thường trực trên lãnh thổ của mình. Trước kia, tất cả các yêu cầu này đều bị NATO từ chối với lý do hành động này là sự vi phạm Hiệp ước Nga-NATO ký năm 1997.

Tập trận quân sự lớn nhất trong 13 năm qua mang tên Trident Juncture 2015 của khối NATO

Tuy nhiên, những lời phát biểu của ông Jens Stoltenberg cho thấy giới lãnh đạo NATO dường như đã sẵn sàng thay đổi quan điểm của mình đối với vấn đề hết sức quan trọng này.

Theo Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg, Hiệp ước với Nga đã lạc hậu vì không còn phù hợp với thực tế đang diễn ra hiện nay trên thế giới nên cần phải có những điều chỉnh lớn hoặc thay thế bằng hiệp ước mới.

Jens Stoltenberg cho rằng hiện không có sự khác biệt thực sự giữa việc bố trí căn cứ quân sự thường trực và sự hiện diện tạm thời của lực lượng NATO ở Đông Âu. Hơn nữa, các lực lượng chủ lực của NATO, vũ khí trang thiết bị quân sự và các tàu chiến và máy bay của NATO cũng thường xuyên thay nhau hiện diện ở khu vực này.

Mới đây, NATO cũng đã mở các trung tâm chỉ huy và lực lượng phản ứng nhanh ở 3 nước Baltic (Estonia, Litva và Latvia), Hungary, Bulgaria và Romania. “Chúng tôi đã tăng cường sự hiện diện của mình ở khu vực này và hiện chúng tôi đang nghiên cứu vấn đề là liệu có nên tăng cường hơn nữa hay không. Vấn đề này sẽ được trao đổi tại Hội nghị Thượng đỉnh NATO sẽ được tổ chức trong tháng 7/2016 tại Ba Lan”- ông Jens Stoltenberg nhấn mạnh.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin từ tờ “Expert- Chuyên gia”, tờ báo chuyên đưa tin về tình hình kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, thế giới, đặc biệt các tin tức liên quan tình hình các nước thuộc không gian hậu Xô Viết. Tờ báo được thành lập năm 1995.