Quân đội Syria bí mật cất giấu hàng trăm tấn vũ khí hóa học?

Hồi tháng trước, trong cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Israel Avigdor Lieberman, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ James Mattis cho rằng ngay từ đầu, chính quyền của Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã không trung thực thông báo về số lượng vũ khí hóa học mà quân đội chính phủ sở hữu. 

"Bất chấp thỏa thuận với cộng đồng quốc tế, quân chính phủ Syria vẫn sử dụng vũ khí hóa học trong khi lại tuyên bố toàn bộ vũ khí hóa học đã được đưa đi tiêu hủy", ông Mattis cáo buộc.

Mỹ cho rằng quân đội Syria vẫn đang cất giấu các loại vũ khí hóa học mà chưa khai báo với Tổ chức Cấm phổ biến vũ khí hóa học (OPCW).

Trong bản báo cáo mới đây, Mỹ còn nhấn mạnh rằng chính phủ Syria đã không khai báo đầy đủ các loại vũ khí hóa học theo quy định của Khoản III trong Công ước vũ khí hóa học. Nói cách khác, theo giới chức Mỹ, Tổng thống Assad đã lừa dối Tổ chức Cấm phổ biến vũ khí hóa học (OPCW) cũng như âm thầm giấu diếm một số loại vũ khí hóa học không nằm trong danh mục khai báo với OPCW. 

Đây cũng chính là lý do giới tình báo Mỹ khẳng định quân chính phủ Syria đã dùng vũ khí hóa học mà cụ thể là khí độc thần kinh sarin để tấn công dân thường ở thị trấn Khan Sheikhoun thuộc tỉnh Idlib hôm 4/4, khiến hơn 80 người thiệt mạng bao gồm nhiều trẻ em. Cũng theo Mỹ, hành động của quân chính phủ Syria cho thấy thỏa thuận hồi năm 2013 giữa Tổng thống Assad với Nga và Mỹ về việc tiêu hủy toàn bộ kho vũ khí hóa học của Syria, trên thực tế, lại không được thi hành đầy đủ.

Còn theo Diplomat, vụ tấn công hôm 4/4 cho thấy chính phủ Syria không chỉ nói dối OPCW, Hội đồng Bảo an LHQ mà còn cả Nga, quốc gia từng đứng ra làm trung gian thiết lập thỏa thuận tiêu hủy kho vũ khí hạt nhân của Syria hồi năm 2013.

Về phần mình, cả Tổng thống Assad và Nga khẳng định quân đội Syria đã thực hiện vụ tấn công hôm 4/4 nhưng không may nhằm trúng một kho chứa vũ khí hóa học của phe nổi dậy, chứ không phải quân chính phủ sử dụng vũ khí hóa học tấn công dân thường.

Còn theo dữ liệu của OPCW, tổ chức này đã cho tiêu hủy 1.300 tấn nguyên liệu hóa học ở một vùng chiến sự và trên một chiếc tàu ở Địa Trung Hải cũng như giám sát Syria tiêu hủy hàng chục loại vũ khí hóa học và cơ sở lưu trữ. 

Tuy nhiên, theo giới chức Mỹ, tiêu hủy kho vũ khí hóa học của Syria chỉ là một chuyện còn việc "thông báo" của chính quyền Tổng thống Assad mới là vấn đề chính. Theo họ, Tổng thống Assad đã cất giấu một số lượng nhỏ vũ khí hóa học và không khai báo với OPCW đồng thời chuyển số vũ khí này tới các căn cứ quân sự mà cộng đồng quốc tế không thể giám sát.

Chia sẻ với tờ Telegraph, Tướng Zaher al-Sakat, người từng phụ trách chương trình vũ khí hóa học của chính phủ Syria cho biết, số vũ khí hóa học còn lại mà quân chính phủ Syria cất giấu đã được chuyển tới hai căn cứ nằm trong lãnh thổ kiểm soát của chính phủ. Ngoài ra, OPCW cũng sẽ không thể tiếp cận những khu vực này nếu như chính phủ Syria không cho người đi theo giám sát.

Cho tới nay số lượng, số lượng cụ thể nguyên liệu hóa học mà quân đội Syria nắm giữ, vẫn chưa được xác định. Theo Israel, chính phủ Syria hiện đang bí mật cất giấu khoảng 1 – 3 tấn vũ khí hóa học. Còn Tướng Sakat cho rằng con số này là hàng trăm tấn. 

Trong khi đó, tờ USA Today cho rằng: "Vụ tấn công kinh hoàng trong cuộc nội chiến ở Syria đã có sự nhúng tay của Triều Tiên. Chính quyền của nhà lãnh đạo Kim Jong-un đã bán vũ khí và đạn cho chính quyền của Tổng thống Syria Bashar Assad".

Trước đó, một số nguồn tin cho rằng nhà cung cấp chính vũ khí hóa học cho Syria hiện nay là một quốc gia ở Đông Bắc Á. Thậm chí, tờ Defense One còn cho đăng bài báo với tựa đề "Chiến tranh ở Syria là mỏ vàng với Triều Tiên". 

Hãng tin  Fox News cũng đã cáo buộc Triều Tiên và Syria có "lịch sử quan hệ lâu đời" trong việc chia sẻ công nghệ sản xuất vũ khí hóa học.

Thậm chí, một bản nghiên cứu dựa trên dữ liệu của Viện Nghiên cứu Hòa bình quốc tế Stockholm cũng đưa ra kết luận rằng, Triều Tiên và Syria đã thực hiện chuyển giao công nghệ quân sự bao gồm vũ khí hóa học.