Putin lại vượt mặt Obama trong cuộc chiến ở Syria

Sáu tháng sau khi Nga tiến hành các cuộc không kích tại Syria, vào ngày 14/3 ông Putin phát biểu rằng “nhiệm vụ mà Bộ Quốc phòng phải thực hiện về cơ bản đã hoàn thành”, và đã yêu cầu rút “phần chính” của lực lượng Nga tại Syria.

Tổng thống Nga Vladimir Putin bất ngờ tuyên bố rút quân khỏi Syria.

Ngay sau đó, các quan chức Nhà Trắng tỏ ra bối rối và tìm cách nhanh chóng thu thập thông tin, và phát ngôn viên Josh Earnest né tránh những câu hỏi mà giới nhà báo đưa ra trong cuộc họp báo.

Việc Nga nhanh chóng rút quân khỏi Syria sẽ tiêu tan quan điểm của ông Obama rằng ông Putin đã “sa lầy” vào một cuộc nội chiến ông sẽ phải hối hận khi can thiệp. Cụ thể, trong một bài phỏng vấn với tạp chí Atlantic, ông Obama nói Nga đang “vươn tay quá xa” và “chảy máu” ở Syria.

Đã rất nhiều lần ông Putin qua mặt ông Obama trong vòng hai năm qua, từ việc Crimea tái hợp Nga vào năm 2014 cho đến hoạt động quân sự tại Syria. Các chuyên gia tình báo Mỹ đều không đoán trước được những động thái trên của Nga. Trong một cuộc họp báo diễn ra vào tuần trước, một phóng viên đã hỏi ông Obama rằng liệu có phải ông đang bị Tổng thống Nga “vượt mặt” tại Syria hay không, và Tổng thống Mỹ chỉ đáp lại rằng cuộc không kích của Nga đang cho thấy rằng chính quyền Bashar al-Assad đang thất thế.

Cũng có thể, nguyên nhân ông Putin bất ngờ tuyên bố rút quân là do lo sợ bị sa lầy ở Syria. Khi bắt đầu cuộc không kích, Tổng thống Nga cho biết mục tiêu của Moscow tại Syria là đấu tranh tiêu diệt quân khủng bố, một nhiệm vụ đến nay vẫn chưa hoàn thành. IS vẫn chiếm giữ một vùng lãnh thổ rộng lớn, và vì vậy nhiều nhà phân tích cho rằng ông Putin chưa bao giờ thực sự muốn đánh bại IS mà là củng cố vị thế quân sự cũng như chính trị cho ông Assad.

Theo thông cáo báo chí của điện Kremlin, ông Putin đã có cuộc điện đàm với ông Assad và rằng hai bên nhất trí “sự can thiệp của Nga đã mang đến một bước ngoặt lớn trong cuộc chiến chống khủng bố ở Syria, khiên hàng ngũ của chúng bị rối loạn và gây ra nhiều thiệt hại đáng kể cho các phần tử cực đoan”. Truyền thông Nga cũng có những ý kiến tích cực về chiến dịch quân sự của Nga tại Syria.

Ông Obama tiếp tục bị công kích là "yếu thế" trước ông Putin.

Cho dù mục đích của việc rút quân lần này là gì đi chăng nữa, có thể thấy rằng các nước trên thế giới đều tỏ ra bất ngờ. “Một lần nữa, ông đã khiến tất cả các bên phải ngạc nhiên, thậm chí là cả các quan chức cấp cao trong chính phủ của mình”, ông Andrew Weiss, một chuyên gia chính trị Nga người Mỹ cho biết. Ông Weiss cũng nói thêm, vài giờ trước khi Tổng thống Nga công bố rút quân, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov còn phát biểu rằng Moscow và Washington đang bàn về việc “chia sẻ trách nhiệm” tại Syria.

Một số nhà phân tích cho rằng ông Putin đã tỏ ra bức xúc với Tổng thống Assad và tin rằng lãnh đạo Syria cố chấp và không muốn đi đến thỏa thuận hòa bình. Vào tháng 1 vừa qua, báo Financial Times dẫn lời một số quan chức tình báo phương Tây rằng ông Putin đã gây sức ép lên ông Assad để buộc ông từ chức.

“Thời điểm của quyết định này đúng vào lúc cuộc đàm phán hòa bình ở Geneva bắt đầu, điều này có thể coi là tín hiệu của Nga tới Assad rằng Tổng thống Syria nên ngồi vào bàn đàm phán”, chuyên gia Randa Slim cho biết. “Quyết định này có thể là do chính phủ Nga đã mất kiên nhẫn với ông Assad”.

Ông Adam Schiff, một quan chức thuộc Ủy ban Tình bao Hạ viện Mỹ khẳng định rằng: “Nếu ông Putin khéo léo thực hiện rút quân, điều này có thể buộc chính phủ Syria đàm phán để chấm dứt xung đột thay vì lợi dụng tình hình để có thêm thời gian để tiến ra các vùng lãnh thổ khác ở Syria”.

Trong khi một số đồng minh của Tổng thống Obama coi đây là sự rút lui của Nga, đảng Cộng hòa lại coi đây là minh chứng cho thấy ông Putin đang lợi dụng khoảng trống quyền lực mà chính sự thiếu quyết đoán của ông Obama đã gây ra.

Thượng nghị sỹ John McCain phát biểu: “Nga và các đồng minh của họ đã thay đổi tình hình chiến sự và tạo ra những điều kiện có lợi để giải quyết xung đột. Kết quả là cuộc chiến ở Syria sẽ còn tiếp tục, IS sẽ lớn mạnh hơn và người tị nạn sẽ tiếp tục đổ về các nước châu Âu”.

Nhà Trắng cho biết ông Obama và ông Putin đã trao đổi với nhau qua điện thoại về “tuyên bố rút phần chính của lực lượng quân đội Nga và những bước tiếp theo nhằm củng cố thỏa thuận ngừng bắn và hướng đến việc đàm phán chấm dứt xung đột”.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin của báo Politico, một ấn phẩm chuyên đưa tin và bình luận về chính trị và chính sách của Mỹ trong nước cũng như trên trường quốc tế, ra đời vào ngày 23/01/2007.