Philippines đã chủ quan trước sức mạnh tàn phá của siêu bão Haiyan

Thành phố Tacloban với hơn 200.000 cư dân sinh sống tại khu vực bờ biển phía đông hòn đảo Leyte đã hứng chịu một trong những cơn bão lịch sử với sức mạnh hủy diệt đổ bộ vào đất liền Philippines mang tên Haiyan. Siêu bão Haiyan đã cuốn theo toàn bộ những ngôi nhà lợp gỗ và tàu thuyền nằm trên đường di chuyển của nó. 

Phóng viên Paula Hancocks của hãng tin CNN đưa tin từ sân bay Tacloban cho biết những tòa nhà đón hành khách đã bị phá hủy không phải từ sức mạnh của siêu bão mà do những con sóng bão lớn đập vào thành phố từ khoảng cách vài kilomet. Thành phố Tacloban đã ghi nhận nhiều người thiệt mạng. Trong khi đó, người dân địa phương cho biết họ chỉ chuẩn bị đối phó với mưa to và gió lớn mà không tính tới sức mạnh của những cơn sóng ập vào khu dân cư. 

Phóng viên Hancock dẫn lời một người dân địa phương cho hay: "Nếu chúng tôi được cảnh báo về thảm họa siêu bão, chúng tôi sẽ di dời khỏi khu vực bờ biển. Song thực tế, chúng tôi chỉ được cảnh báo về "những con sóng bão" nên không thể dự đoán được hết mức độ nguy hiểm và sự chết chóc mà nó mang tới". 

Theo nhân viên cứu trợ Ned Olney từ Tổ chức Cứu trợ Trẻ em, một nhóm hoạt động đã được thành lập trước thời điểm siêu bão tấn công. 

"Họ báo cáo rằng Tacloban đã biến thành một thành phố chết. Mặc dù, một đội phản ứng khẩn cấp với kinh nghiệm xử lý cả trường hợp siêu bão tấn công đã được gây dựng song khi cơn bão đổ bộ, họ không thể làm được gì ngoại việc bỏ chạy. Mọi thiết bị theo dõi trong tòa nhà hai tầng kiên cố đã bị phá hủy hoàn toàn. Các cửa kính vỡ tan, mái nhà bị hất tung. Toàn bộ máy tính và thiết bị ghi nhận thông tin bị phá hủy. Việc người sống sót dường như là điều thần kỳ". 

Trước thời điểm siêu bão Haiyan đổ bộ vào Philippines hôm 8/11, Tổng thống Benigno S. Aquino III đã cảnh báo trên toàn quốc về một thảm họa thiên tai sắp tới. Tuy nhiên, giáo sư nghiên cứu bão kiêm nhà sáng lập Earth Uncut Productions và là người may mắn chạy thoát thân trước khi siêu bão Haiyan tấn công - James Reynolds cho hay những người dân địa phương không hề hay biết về thảm kịch mà họ sắp phải đối mặt. 

"Người dân Philippines chưa quen với cụm từ "sóng bão" bởi họ chưa từng liên kết mức độ tàn phá của các siêu bão với những con sóng lớn ập vào khu vực đất liền. Khi tôi hỏi người dân về khả năng cơn bão sẽ lớn hơn mức dự báo, họ trả lời: "Không, nó không lớn như vậy", ông Reynolds chia sẻ.  

Ngoài ra, việc tìm địa điểm đưa người dân đi sơ tán cũng gặp vô vàn khó khăn bởi Philippines là một quốc gia với bốn bề là biển và cơ sở hạ tầng yếu kém. Những người già trả lời phóng viên Ivan Watson của hãng tin CNN cho hay họ muốn ở lại trong nhà của mình và chờ đợi siêu bão hơn là đi di tản. Thực tế, không ai có thể lường trước mức độ hủy diệt của siêu bão Haiyan. 

Sebastian Rhodes Stampa – nhà lãnh đạo nhóm Hợp tác và Đánh giá thảm họa quốc gia thuộc Liên Hiệp Quốc cho biết trước đó, chính những đồng nghiệp tại Philippines khẳng định sức mạnh tàn phá của Haiyan tương đương với cơn bão Bopha quét qua khu vực phía nam Philippines hồi năm ngoái, cướp đi sinh mạng của 1.000 người. Nhưng thực tế, nó mạnh hơn gấp 100 lần.

Chính phủ Philippines cho rằng siêu bão Haiyan có mối liên hệ chặt chẽ với hiện tượng biến đổi khí hậu. Do đó, họ đã hối thúc chính phủ các nước ký kết một thỏa thuận trong cuộc đàm phán về khí hậu diễn ra tại thành phố Warsaw, Ba Lan. 

"Chúng tôi không thể ngồi và chờ đợi trong vô vọng tại các cuộc họp về biến đổi khí hậu. Giờ là lúc đưa ra hành động cụ thể. Chúng tôi cần một lộ trình phản ứng khẩn cấp trước hiện tượng biến đổi khí hậu", Yeb Sano – trưởng phái đoàn chính phủ Philippines tham gia các cuộc đàm phán biến đổi khí hậu tại Liên Hiệp Quốc trả lời tờ The Guardian.

Nhà nghiên cứu cấp cao Saleemul Huq tại Viện Môi trường và Phát triển quốc tế tại London nhận định trước đây, các sự kiện biến đổi khí hậu xảy ra khoảng 20 – 50 năm/lần nhưng hiện nay, chúng xảy ra với tần xuất 2 năm/lần. 

"Hình thái thời tiết như siêu bão Haiyan là một hiện tượng lạ. Thách thức đối với các quốc gia giàu có và nghèo nàn là tìm cách thích nghi với những biến đổi này. Những quốc gia giàu có sẽ chịu thiệt hại về tài sản nặng nề hơn do không chuẩn bị sẵn tâm lý đối phó. Trong khi những quốc gia như Philippines chuẩn bị khá tốt trước mỗi cơn bão song khả năng dự báo lại yếu kém, khiến nhiều người thiệt mạng", ông Huq  nói. 

Minh Thu