Ông Trump sắp gặp ông Kim, lò phản ứng hạt nhân Triều Tiên vẫn mập mờ hoạt động?

Hồi đầu tháng Ba, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bất ngờ đồng ý gặp mặt và đối thoại với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Đây là tuyên bố được một quan chức Hàn Quốc tới thăm Nhà Trắng công bố. Cũng theo người này, ông Kim đã nói với giới chức Hàn Quốc từng tới thăm Bình Nhưỡng rằng, Triều Tiên sẵn sàng ngừng tiến hành thử nghiệm vũ khí hạt nhân và tên lửa để đổi lại ký kết một hiệp ước hòa bình với Seoul và Washington.

Khả năng Triều Tiên vẫn tiếp tục triển khai chương trình hạt nhân trước thời điểm diễn ra cuộc họp thượng đỉnh lịch sử giữa ông Kim Jong-un và Donald Trump.

Tuy nhiên, hôm 28/3, AP đưa tin hai lò phản ứng thử nghiệm mới của Triều Tiên có thể đã đi vào hoạt động ở Trung tâm Nghiên cứu hạt nhân Yongbyon. Đây là cơ sở hạt nhân lớn nhất của Triều Tiên và nằm cách thủ đô Bình Nhưỡng 90 km về phía bắc.

Cũng theo AP, hai lò phản ứng của Triều Tiên có khả năng sản xuất nhiên liệu phân hạch phục vụ chương trình phát triển các loại vũ khí hạt nhân. 

AP cho biết, đây là thông tin được hé lộ trong những bức ảnh vệ tinh chụp trong khoảng thời gian giữa và cuối tháng Hai. Do đó, không rõ hai lò phản ứng này đã dừng hoạt động hay chưa sau khi tuyên bố Mỹ - Triều họp thượng đỉnh được công bố. Ngoài ra, không loại trừ khả năng hai lò phản ứng này chỉ sản xuất điện phục vụ sinh hoạt cho người dân Triều Tiên.

“Nếu các lò phản ứng này lại vận hành, đây là bằng chứng cho thấy Triều Tiên đã nối lại hoạt động sản xuất plutonium, phục vụ chương trình phát triển vũ khí hạt nhân”, theo một phân tích được được đăng trên trang web 38 North hôm 5/3.

Trước đó, công ty kỹ thuật ABB tại Thụy Sĩ đã cung cấp dịch vụ và các thiết bị để Bình Nhưỡng xây dựng hai lò phản ứng hạt nhân nước nhẹ vào năm 2000 nằm trong thương vụ trị giá 200 triệu USD.

Theo Fortune Magazine, ông Donald Rumsfeld, người từng là một trong những thành viên ban điều hành công ty ABB đã tự thân đi vận động hành lang chính quyền của Tổng thống Mỹ Bill Clinton vào năm 1994, thời điểm Tổng thống Mỹ Clinton đồng thuận giúp đỡ Triều Tiên xây dựng các lò phản ứng hạt nhân nước nhẹ để đổi lại Bình Nhưỡng hoàn toàn từ bỏ chương trình sản xuất vũ khí hạt nhân. 

Những lò phản ứng hạt nhân nước nhẹ này được xây dựng với mục tiêu chỉ để sản xuất điện. Vào thời điểm đó, các chuyên gia năng lượng hạt nhân nhận định, rất khó nhưng không hoàn toàn là không thể dùng các lò phản ứng này để sản xuất nguyên liệu nguyên tử giúp phát triển vũ khí hạt nhân.