Ông Mattis từ chức chỉ vì một cuộc điện thoại của Tổng thống Erdogan?

Được biết, cuộc gọi diễn ra vào ngày 14/12, một ngày sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu đồng ý sẽ để ông Trump và ông Erdogan thảo luận về những lời đe dọa tấn công vào lực lượng người Kurd ở Syria của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan.

Các nguồn tin cho biết, mặc dù trước đó ông Trump đã thuyết phục được ông Erdogan không được đưa binh lính Mỹ vào vòng nguy hiểm, song trong cuộc điện thoại này ông Trump đã bất ngờ thay đổi 180 độ và ủng hộ hành động của ông Erdogan mặc cho sự khuyên can của các ông Mattis và Pompeo cùng các cố vấn an ninh có mặt ở đó.

“Những gì được hai người thảo luận đều rất rõ ràng. Họ đều bày tỏ mong muốn rút lui và rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ có được một phần lợi ích nhỏ, ví dụ như có một phần lãnh thổ ở khu vực biên giới Syria”, một nguồn tin nói.

Được biết, ông Erdogan đã nhắc ông Trump rằng ông đã nhiều lần nói nguyên nhân duy nhất của việc quân đội Mỹ đảm bảo sự hiện diện của mình tại Syria là nhằm tiêu diệt IS, và giờ đây tổ chức khủng bố này 99% đã bị tiêu diệt.

Tổng thống Mỹ sau đó đã ngay lập tức hỏi Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton giải thích vì sao quân đội Mỹ vẫn ở lại Syria nếu những gì ông Erdogan nói là sự thật. Khi đó, ông Bolton thừa nhận rằng những gì Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã nói đều dựa trên thông tin của ông Mattis, Pompeo, đặc phái viên Mỹ về Syria Jim Jeffrey và đặc phái viên của liên quân chống IS Brett McGurk, khi họ khẳng định quân khủng bố IS hiện chỉ còn chiếm được 1% lãnh thổ mà chúng từng có.

Cùng lúc đó, các nguồn tin cho hay ông Bolton nhấn mạnh rằng đội ngũ an ninh quốc gia của ông đều nhất trí rằng cuộc chiến chống IS vẫn phải “kéo dài”.

Ông Trump sau đó đã bất ngờ yêu cầu quân đội Mỹ rút lui, khiến cả ông Bolton và ông Erdogan bất ngờ. Mặc dù ông Erdogan đã cảnh báo ông không được vội vàng rút quân, song ông Trump nói rằng ông sẽ thực hiện lời hứa của mình và đến đây cuộc trò chuyện giữa hai nguyên thủ quốc gia kết thúc.

Mặc dù các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ vẫn chưa có bình luận nào về cuộc trò chuyện trên, song Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ đã phủ nhận nội dung cuộc gọi.

“Không có bất kỳ nội dung nào được nêu ra là đúng sự thật. Có thể thấy rằng những sự kiện được nêu ra trong bài viết đều bắt nguồn từ những nguồn tin không biết rõ vấn đề, nhiều khả năng đây là những nguồn tin không chính thống ở Thổ Nhĩ Kỳ”, phát ngồn viên Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ Garrett Marquis cho biết.

Mặc dù ông Mattis và các quan chức cấp cao khác đều nỗ lực thay đổi ý định của ông Trump, song họ đã không thành công. Sau đó, ông Mattis đã gửi thư từ chức của mình lên Tổng thống và nói rằng ông Trump có quyền có được một bộ trưởng quốc phòng “có quan điểm phù hợp với ngài hơn tôi về những vấn đề hiện tại”. Quyết định từ chức của ông cũng diễn ra 1 ngày sau khi ông Trump quyết định rút 2.000 lính Mỹ khỏi Syria và tuyên bố Mỹ đã thắng IS.