Những thử thách đầu tiên của ông Tập Cận Bình

Không thâm hụt ngân sách, không có những vụ bê bối tình cảm của nhân viên dưới quyền như Tổng thống Mỹ, tuy nhiên, ông Tập Cận Bình, tân Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc vẫn phải chịu những áp lực không kém gì ông Obama khi ông chính thức nhận trách nhiệm lãnh đạo đất nước.

Phải đối mặt với một luồng hơi nóng của khủng hoảng đang thổi vào Trung Quốc, cũng như phải chờ đợi hơn 100 ngày nữa chờ đợi ngày chính thức nắm quyền Chủ tịch nước, ông Tập Cận Bình sẽ không dễ dàng gì xây dựng được bộ máy hỗ trợ cho mình trong việc thực hiện các quyết sách quan trọng. Ông Tập cũng không có đủ thời gian để chờ đợi có đủ quyền lực trong tay mới đưa ra những bước đi quan trọng cho Trung Quốc.

Đảng Cộng sản Trung Quốc đang phải tìm cách khống chế khủng hoảng đang xảy ra trong nền kinh tế, các chính sách đối ngoại và đối nội hiện nay ở nước này.

Những thử thách đầu tiên của ông Tập Cận Bình - ảnh 1
Ông Tập Cận Bình, người vừa được bầu làm Tổng Bí thư Đảng Cộng Sản, Chủ tịch Ủy ban Quân Ủy Trung Ương Trung Quốc.

Mối quan tâm đối ngoại lớn nhất hiện nay chính là sự bế tắc trong căng thẳng với Nhật Bản về việc tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu ngư. Tranh chấp này đã âm ỉ trong nhiều thập kỷ qua, nhưng đã được bùng lên hồi tháng Tư khi Thống đốc Tokyo Shintaro Ishihara, một người theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan đòi mua các đảo trong quần đảo này.

Để tránh chuyện đối đầu, Chính phủ Nhật Bản đã đứng ra mua lại 3 trong 5 hòn đảo từ chủ sở hữu tư nhân. Điều này đã khiến Trung Quốc tức giận và phản ứng bằng cách tăng sự khiêu khích bằng việc tăng cường tàu tuần tra xung quanh quần đảo cũng như việc người dân Trung Quốc tổ chức các cuộc biểu tình chống Nhật. Điều này bắt buộc Trung Quốc, tương lai có vai trò lãnh đạo của ông Tập Cận Bình phải có một sự khéo léo xử lý mối quan hệ Trung – Nhật đang trở nên nghiêm trọng và có thể dẫn đến một cuộc chiến tranh vũ trang.

Tập Cận Bình từng ban hành một tuyên bố mạnh mẽ hồi tháng Chín rằng “Nhật Bản nên kiềm chế hành vi của nó và ngăn chặn bất kỳ lời nói và hành vi chối bỏ chủ quyền của Trung Quốc và toàn vẹn lãnh thổ”. Theo Tân Hoa Xã, ông Tập đã mô tả việc Chính phủ Nhật Bản mua lại các hòn đảo là “một trò hề” và cho rằng “cộng đồng quốc tế sẽ không bao giờ quên được những gì đã xảy ra trong cuộc chiến tranh thế giới chống phát xít và tha thứ cho Nhật Bản vì những hành động trong quá khứ đó”. Bài viết cũng từng thể hiện quan điểm cho rằng chủ nghĩa quân phiệt Nhật Bản đang gia tăng trở lại.

Tuy nhiên, Tập Cận Bình cũng hiểu rằng một phản ứng thái quá có thể phản tác dụng. Các quan chức Trung Quốc khẳng định họ muốn có mối quan hệ sản xuất với Nhật Bản, đối tác thương mại lớn thứ hai của họ. Nếu căng thẳng còn kéo dài nữa, nó sẽ trở thành những ràng buộc làm ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của các công ty Nhật Bản ở Trung Quốc. Năm ngoái, doanh nghiệp Nhật đã đầu tư 6,3 tỷ USD vào Trung Quốc và đó là một trong những nguồn đầu tư nước ngoài lớn nhất trong vòng ba thập kỷ qua. Sau các sự kiện do căng thẳng gây ra, các công ty đa quốc gia như nhà sản xuất ô tô Nissan và chuỗi cửa hàng Lawson đã cảnh báo về việc họ có thể cắt giảm các kế hoạch mở rộng ở Trung Quốc.

Ông Tập Cận Bình còn phải lo lắng về phản ứng của các nước láng giềng đối với việc tranh chấp lãnh thổ. Hầu hết các nước có chung biên giới với Trung Quốc đều đang ra sức cảnh giác sự gia tăng sức mạnh quân đội của Trung Quốc và đều đang hành động để sẵn sàng chống lại một Trung Quốc đang cố bành trướng ra khắp thế giới.

Thực tế, ông Tập Cận Bình sẽ phải đối mặt với việc làm thế nào để thúc đẩy tuyên bố chủ quyền lãnh thổ của mình và hoàn thành mong muốn trở thành nước có quyền lực lớn nhất khu vực mà không sợ các nước láng giềng trở nên gần gũi hơn với Mỹ.

Những thử thách đầu tiên của ông Tập Cận Bình - ảnh 2
Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc diễn ra vào ngày 08/11/2012 tại Bắc Kinh trong bối cảnh Trung Quốc đang cần rất nhiều sự cải cách về cả kinh tế, đối ngoại và chính trị trong nước

Về kinh tế, ông Tập Cận Bình lại càng có ít thời gian hơn trong việc tìm kiếm những hỗ trợ cho các hoạt động cải cách cần thiết đã được chờ đợi mỏi mòn trong những năm qua khi mà vẫn có rất nhiều phản bối từ chính trong nội bộ Đảng Cộng Sản. Sự suy thoái mạnh của nền kinh tế thế giới trong năm qua cho thấy rằng các quyết định khó khăn là không thể tì hoãn. Nền kinh tế Trung Quốc đã tăng trưởng ở mức trần và phát triển một cách nhanh chóng bằng cách ném một lượng lớn tín dụng giá rẻ vào các dự án đầu tư. Cách thức điều hành kinh tế tăng trưởng nóng này sẽ không thể tiếp tục giúp đỡ Trung Quốc phát triển nữa khi mà tỷ lệ đầu tư hiện tại chiếm đến 50% GDP quốc gia. “Nó hoàn toàn là một cú đánh đau đớn nhất mà chúng ta từng thấy trong lịch sử”, Arvind Subranmanian của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson đã đánh giá. Sự thay đổi là thực sự cần thiết.

Nhiệm vụ đầu tiên của ông Tập Cận Bình trong vài tháng tới là phải tạo ra được sự đồng thuận của nhóm lãnh đạo mới và những cải cách mà họ cần phải nắm lấy khi mà ông Tập Cận Bình không có những ảnh hưởng đáng kể trong nhóm lãnh đạo 7 người của Ủy ban Thường Vụ Trung Ương Đảng. Các nhà lãnh đạo mới của Trung Quốc phải đưa ra được một gói các biện pháp thúc đẩy kinh tế và phân bổ tín dụng hiệu quả hơn. Các biện pháp này có khả năng sẽ bao gồm thả tự do cho một số bộ phận của hệ thống tài chính quốc gia và cổ phần hóa các tập đoàn lớn của nhà nước để tạo ra cạnh tranh công bằng hơn.  Một thực tế là tham nhũng và lợi ích của các tập đoàn nhà nước đã ảnh hưởng lớn đến cải cách kinh tế ở Trung Quốc. “Sự liên kết đầy quyền lợi riêng giữa các tập đoàn và các ngân hàng nhà nước đã làm ảnh hưởng đến cải cách”, ông Subramanian nhận định.

Điều khó khăn nhất cho ông Tập Cận Bình chính là cải cách chính trị. Việc Bí thư tỉnh Trùng Khánh Bạc Hy Lai bị bắt vào hồi tháng Ba đã tạo ra một cơn lốc xoáy chính trị trong nội bộ Đảng Cộng Sản Trung Quốc. Cú sốc chính trị này đã đi qua với những hành động lấy lại niềm tin của người dân cho Đảng Cộng Sản. Tuy nhiên, vụ bê bối Bạc Hy Lai đã chứng tỏ rằng trung tâm chính trị đã khiến cho người dân không hài lòng bởi sự tham nhũng, những thiếu sót trong các quy định pháp luật và bất bình đẳng xã hội. Trớ trêu thay, Bạc Hy Lai lại trở thành một biểu tượng của giới quan chức lợi dụng chức vụ để tham nhũng, nhưng trước khi bị bắt, ông đã sử dụng sự tức giận của người dân vì tham nhũng để trở thành một trong những chính trị gia nổi tiếng nhất đất nước – một con đường mà các chính trị gia đầy tham vọng vẫn còn có thể áp dụng.

Hơn 10 năm qua, xã hội Trung Quốc dưới thời Ôn Gia Bảo và Hồ Cẩm Đào đã có những thay đổi đáng kể. Tuy nhiên, trong bốn năm cuối cùng của mình, hai ông đã không thể điều chỉnh được những thay đổi cần thiết, hoặc nếu có cũng rất chậm chạp. Ông Tập Cận Bình đã không công bố bất cứ những quyết sách nào để cải cách hệ thống chính trị “lỗi thời” hiện nay. Nhưng trong tương lai gần, ông không thể trốn tránh mà buộc phải thiết lập sớm những chính sách định hướng cho những cải cách chính trị này. “Họ cần phải hành động nhanh chóng. Nếu không, họ sẽ gặp rắc rối lớn”, ông Cheng Li, một nhà khoa học chính trị tại Viện Brookings đưa ra nhận định.

Là sự kế thừa đáng chú ý nhất gần đây và đã có vài quyết định tạo được sự chú ý, Tập Cận Bình thực sự là một nhà cải cách mà Trung Quốc đang cần, ít nhất là với nền kinh tế và các vấn đề chính trị. Những điều bí ẩn sẽ dần được tiết lộ khi ông Tập Cận Bình trải qua thời gian chờ đợi để được nắm quyền một cách chính thức và khi ông phải thực sự đối mặt với các vấn đề nội tại của Trung Quốc mà ông được thừa kế từ thế hệ lãnh đạo cũ. 

PHAN SƯƠNG

Khoảnh khắc lính dù Nga bắn hạ UAV 'khủng' của Ukraine

Một lính dù Nga đã tìm được cách dùng súng ngắn bắn hạ thành công một máy bay không người lái (UAV) mang chất nổ của Ukraine.

Video Nga công phá 2 hệ thống tên lửa Mỹ ở tây nam Ukraine

Bộ Quốc phòng Nga vừa công bố đoạn video quay cảnh quân đội nước này tấn công, phá hủy 2 hệ thống tên lửa đất đối không Patriot do Mỹ chế tạo ở vùng Odessa, tây nam Ukraine.

Dàn tên lửa hiện đại của Nga trở thành ‘khắc tinh’ của F-16 ở Ukraine

Dàn tiêm kích F-16 mà các nước NATO hứa chuyển cho Ukraine sẽ bị các tên lửa hiện đại của Nga săn lùng, và tiêu diệt giống như cuộc tấn công đã phá hủy 5 chiếc Su-27 gần đây.

Nga hé lộ phiên bản xuất khẩu của hệ thống phòng không tầm ngắn Komar

Hệ thống tên lửa phòng không tầm ngắn Komar của Nga cung cấp khả năng phòng thủ tầm ngắn cho tàu chiến nhỏ và tàu hỗ trợ có lượng giãn nước lên tới 50 tấn.

Nga lần đầu ra mắt xuồng không người lái tại triển lãm quốc phòng

Nga vừa ra mắt xuồng không người lái “Vizir”, “Orkan”, “BEK-1000” tại Triển lãm Quốc phòng Hàng hải quốc tế FLEET-2024.

Video UAV Nga phóng lưới 'tóm gọn' UAV của Ukraine

Quân đội Nga đã triển khai loại máy bay không người lái (UAV) mang tên Setkomet có khả năng phóng lưới để "bắt" các UAV của Ukraine.

FPV Nga truy đuổi, hạ gục xe tăng Mỹ viện trợ cho Ukraine trong đêm

Một binh sĩ điều khiển máy bay không người lái góc nhìn thứ nhất (FPV) của Nga kể lại vụ truy đuổi, tấn công phá hủy xe tăng Abrams do Mỹ viện trợ cho Ukraine vào ban đêm.

Nữ hành khách người Việt khỏa thân ở sân bay Philippines vì bị phạt quá hạn visa

Một nữ hành khách người Việt đã bất ngờ khỏa thân tại sân bay Ninoy Aquino (Philippines) sau khi được yêu cầu trả thêm phí quá hạn visa.

Video lữ đoàn biệt kích Ukraine vô hiệu hóa xe tăng ‘mai rùa’ Nga bằng UAV

Chỉ với những chiếc UAV cảm tử, Lữ đoàn biệt kích biệt lập số 71 Ukraine đã khiến xe tăng ‘mai rùa’ của Nga hư hại nặng.

Video Ukraine phóng tên lửa nước ngoài, phá hủy S-400 của Nga ở Donetsk

Quân đội Ukraine đã phóng tên lửa đạn đạo ATACMS, phá hủy hệ thống phòng không S-400 Triumf của Nga ở khu vực Donetsk.

Đang cập nhật dữ liệu !