Nhật giận dữ vì Tổng thống Hàn đến thăm quần đảo tranh chấp

Những quần đảo đang có tranh chấp chủ quyền tại Đông Á

Nhật Bản triệu hồi đại sứ tại Hàn Quốc về nước vì Tổng thống Hàn Quốc đến thăm quần đảo mà hai quốc gia đang tranh chấp.

“Tôi không biết khi nào ông ấy sẽ quay trở lại Hàn Quốc”, Ngoại trưởng Nhật Bản Koichiro Gemba phát biểu trước các phóng viên và cho biết thêm ông sẽ họp với vị đại sứ vào sáng ngày mai để bàn về cách giải quyết vấn đề bao gồm “các biện pháp khác” mà Nhật Bản sẽ áp dụng.

Nhật Bản triệu hồi đại sứ Hàn Quốc về nước sau khi ông Gemba triệu tập đại sứ Hàn tại Nhật đến bày tỏ sự lo ngại của nước này về chuyến thăm của ông Lee đến các hòn đảo mà Nhật gọi là Takeshima còn Hàn Quốc gọi là Dokdo.

Ông Gemba tuyên bố các hòn đảo nằm ở Biển Nhật Bản mà Seoul đang quản lý là “thuộc về lãnh thổ của Nhật Bản cả về mặt lịch sử và theo luật pháp quốc tế”.

“Theo lập trường của Nhật Bản, chuyến thăm của Tổng thống Lee không có ý nghĩa gì cả. Chúng tôi đã gửi lời phản đối cực lực đến ngài đại sứ và tôi nói với ông ấy rằng các nhà lãnh đạo hai nước đã thống nhất rằng chúng ta nên giải quyết các vấn đề với tầm nhìn rộng hơn và hành động này đi ngược lại quan điểm đó. Tôi cũng nói với ông ấy rằng tôi không thể hiểu tại sao Tổng thống Lee lại đến thăm các hòn đảo vào thời điểm này ”, ông Gemba nói.

Trước đó vào sáng nay, trong một chuyến đi không có tiền lệ, Tổng thống Hàn Quốc Lee Myung-Bak đã đến các hòn đảo mà Nhật Bản và Hàn Quốc đang tranh chấp và chuyến thăm này đã khiến Tokyo nổi giận.

Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Osamu Fujimura mô tả chuyến đi đầu tiên của một vị tổng thống Hàn Quốc đến các hòn đảo tranh chấp là “vô cùng đáng tiếc” vào thời điểm mà Tokyo đang tìm kiếm các mối quan hệ “hướng đến tương lai” với Seoul.

“Tôi mong muốn Hàn Quốc hết sức kiềm chế”, ông Fujimura nói.

Chuyến thăm của ông Lee diễn chỉ vài ngày trước lễ kỉ niệm 67 năm ngày Nhật Bản đầu hàng trong Chiến tranh thế giới lần II và chấm dứt 35 năm nước Nhật đô hộ bán đảo Triều Tiên.

Tuần trước Hàn Quốc đã triệu tập một nhà ngoại giao cấp cao Nhật Bản đến đến phản đối cuốn sách trắng quốc phòng mới nhất của Nhật trong đó có tuyên bố các hòn đảo này thuộc chủ quyền của Nhật Bản.

Hồi đầu tháng 7, Tokyo đã lên tiếng phản đối khi một người Hàn Quốc đâm chiếc xe tải của mình vào cổng chính của đại sứ quán Nhật Bản tại Seoul.

Hàn Quốc thì vừa tuyên bố vào giữa tháng 8 nước này sẽ tiến hành một cuộc tập trận quân sự gần các hòn đảo với sự tham gia của 10 tàu chiến, máy bay chiến đấu F-15K và các vũ khí khác.

Theo một quan chức quân đội Hàn Quốc, máy bay chiến đấu và tàu hải quân nước này đã đi tuần xung quanh đảo Dokdo trước chuyến thăm của ông Lee.

Nhiều người già Hàn Quốc vẫn giữ những kỉ niệm cay đắng về thời kỳ Nhật Bản cai trị nước này. Những cuộc tranh chấp mang tính lịch sử như tranh chấp đảo Dokdo vẫn khiến mối quan hệ của hai quốc gia ở tình trạng “cơm chẳng lành, canh chẳng ngọt” bất kể mối quan hệ thương mại song phương chặt chẽ và cả hai nước đều có chung mối lo ngại về chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên.

Seoul cũng khó chịu vì Tokyo từ chối đền bù cho các phụ nữ Hàn Quốc bị ép phải làm nô lệ tình dục cho quân lính Nhật hồi Chiến tranh thế giới thứ II.

Hồi tháng 6, Seoul đã hủy hiệp ước chia sẻ thông tin tình báo với Nhật Bản vào phút chót sau khi người Hàn Quốc tổ chức các cuộc biểu tình phản đối.

Một nhà phân tích Hàn Quốc cho rằng chuyến đi của ông Lee là sự phản ứng thái quá trước các căng thẳng về ngoại giao giữa hai nước và nên được nhìn nhận một cách thận trọng hơn.

Theo chuyên gia Jin Chang-Soo của học viện Sejong, về mặt chiến lược, chuyến thăm của tổng thống có thể là một trong những hành động mạnh mẽ nhất mà Hàn Quốc có thể thực hiện.

“Về mặt dài hạn, nếu nhìn nhận rằng sẽ có rất nhiều vấn đề (giữa hai quốc gia) thì tôi nghĩ đây có thể không phải là thời điểm dùng đến nước cờ đó”, ông Jin bình luận.

Ông Jin cho rằng hiện Nhật Bản đang ở tình trạng bấp bênh, đang tranh chấp lãnh thổ với các quốc gia khác “và chúng ta chỉ đang đổ thêm dầu vào lửa. Điều đó thì có ích lợi gì chứ?”

Quần đảo Dokdo bao gồm 2 đảo chính và 35 mỏm đá nhỏ với diện tích đất khoàng 18,7 hecta. Seou đã đặt một lực lượng canh gác bờ biển tại quần đảo này từ năm 1954. Ngoài ra, trên đảo còn có 2 người dân Hàn Quốc là một cặp vợ chồng già đang sinh sống.

Vùng biển quanh quần đảo này giàu tài nguyên hải sản và các quan chức Seoul cho biết đáy biển ở đây có tài nguyên khí hydrat mặc dù chưa xác định được trữ lượng là bao nhiêu.

Lê Dung