Nhật Bản tăng cường quyền hạn cho Bộ Quốc phòng

Nhật Bản tăng cường quyền hạn cho Bộ Quốc phòng

Đạo luật về việc tăng cường quyền hạn cho Bộ Quốc phòng Nhật Bản mới đây đã chính thức có hiệu lực. Theo đó, một loạt hạn chế đối với Bộ Quốc phòng Nhật Bản khi tham gia các chiến dịch trong thành phần các lực lượng của Liên Hợp Quốc và khi hoạt động tại nước ngoài đã bị dỡ bỏ.

Theo đạo luật này, lần đầu tiên kể từ sau khi kết thúc Chiến tranh Thế giới lần thứ hai, các quân nhân Nhật Bản có quyền tham gia vào các hoạt động quân sự để bảo vệ “các quốc gia thân thiện” ngay cả khi Nhật Bản không bị đe dọa.

Ngoài ra, đạo luật còn cho phép các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng Nhật Bản trợ giúp hoạt động logistic không chỉ cho Mỹ mà còn cho lực lượng quân đội “các quốc gia thân thiện”.

Các quốc gia này hiện vẫn chưa được xác định rõ ràng. Các quân nhân Nhật hiện còn có thể tham gia vào các hoạt động giải thoát cho các công dân Nhật Bản bị bắt cóc làm tù binh. Và để thực hiện các chiến dịch này, quân nhân Nhật Bản sẽ được phép sử dụng vũ khí.

“Đạo luật mới rất quan trọng đối với Bộ Quốc phòng Nhật Bản và nó cho phép Nhật Bản bảo vệ công dân của mình”- Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe nhấn mạnh khi phát biểu tại Quốc hội Nhật Bản vào ngày 28/3.

Theo ông Abe, đạo luật này cũng cho phép củng cố mối quan hệ chiến lược của Nhật Bản với Mỹ. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nakatani nhấn mạnh rằng các lực lượng trong thành phần Bộ Quốc phòng nước này sẽ được “huấn luyện bổ sung” để có thể đáp ứng với các yêu cầu mới.

Thông qua đạo luật và sự thay đổi Hiến pháp

Đạo luật về việc tăng cường quyền hạn cho Bộ Quốc phòng Nhật Bản đã được Hạ viện Nhật Bản thông qua hồi tháng 7/2015 và Thượng viện thông qua hồi tháng 9/2015.

Đạo luật này được xây dựng trên cơ sở nghị quyết “về quyền phòng vệ tập thể” đã được thông qua hồi tháng 7/2014. Theo nghị quyết này, Nhật Bản sẽ có một số sửa đổi trong lĩnh vực an ninh khi xem xét mở rộng quyền hạn cho các quân nhân.

Trước đó, theo điều 9 trong Hiến pháp, tất cả các chính quyền Nhật Bản đều chỉ được phép phòng vệ khi bị tấn công nhưng Nhật Bản không được phép phòng thủ tập thể hoặc trợ giúp cho các đồng minh nếu như bị tấn công.

Chính vì vậy, phe đối lập Nhật Bản đã căn cứ vào điều 9 Hiến pháp để chỉ trích kịch liệt Chính phủ của Thủ tướng Shinzo Abe và cho rằng đạo luật mới là vi phạm pháp luật của Nhật Bản.

Chính phủ của Thủ tướng Shinzo Abe trước đó không ít lần đã đề nghị tiến hành sửa đổi Hiến pháp, xem xét lại điều luật thứ 9 (điều luật không cho phép Nhật Bản thành lập quân đội riêng và tham gia vào chiến tranh).

Chính quyền Shinzo Abe cho rằng bản Hiến pháp được xây dựng từ hơn 70 năm trước đã không theo kịp các điều kiện địa chính trị hiện nay và Nhật Bản cần phải có được lực lượng vũ trang riêng do bối cảnh trong khu vực khá bất ổn.

Phát biểu trong phiên họp Quốc hội vào tháng 2 vừa qua, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã khẳng định rằng “hầu hết các chuyên gia luật và các nhà sử học đều có ý kiến cho rằng bản thân sự tồn tại của lực lượng phòng vệ quốc gia Nhật Bản là đi ngược lại các điều khoản của Hiến pháp”. Do đó Nhật Bản “cần phải tiến hành cải cách”.

Phản ứng của người dân

Việc thông qua đạo luật mới về Quốc phòng trong năm 2015 đã khiến hàng trăm nghìn người ở cả thủ đô Tokyo cũng như các thành phố khác ở Nhật Bản đổ ra đường phản đối.

Cuộc biểu tình với số lượng đông đảo nhất ghi nhận có sự tham gia của hơn 100 nghìn người. Khi đó, uy tín của Thủ tướng Shinzo Abe đã xuống mức thấp nhất kể từ tháng 12.2012 (thời điểm ông Abe được bầu làm Thủ tướng Nhật Bản lần thứ hai).

Theo các cuộc thăm dò dư luận xã hội, khi đó chỉ có 40% người dân Nhật Bản ủng hộ ông Shinzo Abe.

Lần này, vào ngày thứ hai, khi đạo luật mới có hiệu lực cũng đã có vài nghìn người tụ tập trước tòa nhà chính phủ để bày tỏ sự phản đối đạo luật.

Ngoài ra, kết quả các cuộc thăm dò dư luận xã hội do hãng thông tấn Kyodo tiến hành cho thấy phần lớn người dân Nhật Bản ủng hộ đạo luật lần này.

Nếu như trong năm 2015, tỷ lệ người dân Nhật Bản ủng hộ đạo luật này chỉ là 16% thì hiện con số này đã lên đến 39%.

Trong khi đó, số lượng người Nhật Bản có thái độ tiêu cực đối với đạo luật mới vẫn giữ ở mức cũ là 48%.