Nhật Bản sẽ thay đổi hiến pháp để “hiếu chiến” hơn

Ông Shinzo Abe, 58 tuổi, quay trở lại Văn phòng nội các Nhật Bản cho một nhiệm kỳ thủ tướng thứ hai của mình. Ông đang ra sức tìm kiếm sự hỗ trợ rộng lớn cho chủ nghĩa Abenomics của mình, tìm kiếm sự hồi phục kinh thế thông qua chính sách chi tiêu công rộng rãi và cải cách cơ cấu chính phủ.

Thủ tướng Nhật Shinzo Abe

Hiện nay, ông đang tìm cách dỡ bỏ các rào cản để sửa đổi hiến pháp đã được soạn thảo bởi Hoa Kỳ sau Thế chiến thứ hai. Đây là khúc dạo đầu cho một sự thay đổi lịch sử của Điều 9 – điều lệ cấm xây dựng quân đội tại quốc gia này.

Đó sẽ là một sự chuyển hướng mang tính biểu tượng, nới lỏng các quy định nghiêm ngặt về hoạt động của quân đội Nhật ở nước ngoài nhưng lại có ảnh hưởng nhỏ đến khả năng phòng thủ bởi một số điều khoản trước đây đã được thay đổi và cho phép Nhật Bản xây dựng một quân đội có quy mô lớn hơn cả quân đội Anh.

Tuy nhiên, theo các nhà hoạt động và các học giả ở trong nước, lời đề nghị thay đổi của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) do ông Abe lãnh đạo, trong dự thảo hiến pháp sửa đổi đang tập trung "tấn công" vào điểm chính yếu của Điều lệ này.

Một dự thảo đầy hạn chế

“Điều tôi thấy lạ là mặc dù thủ tướng chưa già, nhưng ông ấy đang cố gắng để khôi phục lại các tập tục của thời đại ông nội mình”, ông Ryo Motoo, 80 tuổi, người đứng đầu một tổ chức xã hội bảo vệ hiến pháp bình luận.

Ông của Thủ tướng Abe, Nobusuke Kishi là Bộ trưởng nội các Nhật thời trước Thế chiến II, từng bị bắt nhưng không bao giờ tự xem mình là một tội phạm chiến tranh. Ông Kishi từng làm Thủ tướng từ năm 1957 đến 1960, sau đó đã từ chức do một cuộc tranh cãi về một Hiệp ước an ninh Mỹ - Nhật.

Đạt được các chỉ số ủng hộ cao trong các cuộc thăm dò ý kiến và phấn chấn bởi sự tăng trưởng ở thị trường chứng khoán, ông Abe đã thẳng thắn hơn về chương trình nghị sự bảo thủ của mình. Ông đề nghị sửa đổi Hiến pháp, ít "xin lỗi" hơn về những hoạt động của Nhật thời chiến tranh thế giới II – một vấn đề đã làm ảnh hưởng tới mối quan hệ vốn căng thẳng với Trung Quốc và Hàn Quốc, những nơi in sâu kỷ niệm về chế độ quân phiệt Nhật.

Nhiều người bảo thủ Nhật Bản cho rằng Hiến pháp đã không thay đổi kể từ khi nó được thông qua năm 1947 bởi phe đồng minh do Mỹ lãnh đạo. Hiến pháp lúc đó là hiện thân của phong cách phương Tây, người dân tin rằng tập tục văn hóa của họ đã bị xói mòn bởi thứ "Hiến pháp theo định hướng của Mỹ" này.

Các nhà phê bình xem kế hoạch của ông Abe là nhằm tạo ra các điều kiện cho việc yêu cầu sửa đổi điều lệ, sau đó tìm cách thay đổi Điều 9 như là một chiến lược “tàng hình”, giữ mục tiêu sâu xa của mình ra khỏi con mắt nhòm ngó của người dân.

Thay đổi hiến pháp sẽ khiến Nhật Bản có nhiều quyền hạn thay đổi quy mô quân sự hơn. Ảnh: Nhật - Mỹ tập trận vào tháng 4/2013.

“Hiến pháp là văn bản được tạo ra bởi con người”

Abe và LDP nói sẽ giảm bớt các thủ tục sửa đổi, cho phép các cử tri có tiếng nói lớn hơn trong việc thay đổi điều lệ. "Hiến pháp không phải do Thiên Chúa tạo ra, nó đã được viết bởi con người. Thay đổi nó không có gì đáng sợ, vì vậy tôi muốn mọi người cố gắng xem xét nó một lần'', Yosuke Isozaki, một phụ tá của ông Abe, nói với Tờ kinh doanh hàng ngày của Nikkei.

Theo Điều 96, thay đổi hiến pháp phải được ít nhất 2/3 số nghị sỹ của lưỡng viện và sau đó là đa số cử tri trong một cuộc trưng cầu quốc gia thông qua. Ông Abe yêu cầu phải được đa số các nhà lập pháp thông qua trước khi một cuộc bỏ phiếu công khai được tổ chức.

Với sự đồng thuận cao của những người ủng hộ ông Abe và phe đối lập chính đang bị phân tán, LDP và các bên ủng hộ sửa đổi sẽ xuất hiện nhằm giành chiến thắng đa số trong cuộc bầu cử Thượng viện vào tháng Bảy. Họ đã nắm giữ 2/3 số người ủng hộ trong Hạ viện.

Nhật Bản sẽ kỷ niệm ngày Hiến pháp vào thứ Sáu (3/5).