Nhật Bản mong 'hàn gắn' với các lãnh đạo mới của Trung Quốc
Hôm qua, thư ký báo chí Bộ Ngoại giao Nhật Naoko Saiki phát biểu rằng mối quan hệ giữa 2 nước là mối quan hệ “quan trọng nhất đối với Nhật Bản, Trung Quốc và cả thế giới”.
![]() |
Nhật Bản hi vọng sẽ xây dựng quan hệ “đôi bên có lợi” với Trung Quốc dưới thời của thế hệ lãnh đạo mới. |
“Chúng tôi thực sự hi vọng rằng giới lãnh đạo mới (của Trung Quốc) sẽ giúp mối quan hệ song phương đôi bên cùng có lợi dựa trên lợi ích chiến lược chung sẽ được tăng cường và củng cố hơn nữa”, bà Saiki nói.
Theo AFP, bà Saiki đưa ra bài phát biểu trên chỉ vài giờ sau khi Đảng Cộng sản Trung Quốc ra mắt 7 nhà lãnh đạo của Ủy ban thường trực Bộ chính trị và ông Tập Cận Bình chính thức trở thành Tổng bí thư Đảng kiêm chức Chủ tịch Quân ủy trung ương.
Triều Tiên, quốc gia coi Trung Quốc là đồng minh lớn duy nhất của mình, ngay lập tức phản ứng trước sự kiện này với “những lời chúc mừng ấm áp” từ nhà lãnh đạo Kim Jong Un gửi tới ông Tập.
Bộ Ngoại giao Hàn Quốc thì phát biểu rằng nước này hi vọng quan hệ hai nước sẽ tiếp tục phát triển với thế hệ lãnh đạo mới của Trung Quốc.
Tổng thống Đài Loan Mã Anh Cửu gửi lời chúc mừng tới ông Tập và cho rằng hai bên sẽ “củng cố sự tin tưởng và hợp tác chân thành trước những thách thức mới”. Đáp lại Đài Loan, ông Tập phát biểu rằng Trung Quốc và Đài Loan nên “xây dựng một cơ sở chính trị, kinh tế, văn hóa và xã hội cho sự phát triển hòa bình của mối quan hệ song phương”. Mối quan hệ giữa Đài Loan và Trung Quốc đã cải thiện đáng kể từ khi ông Mã trở thành tổng thống Đài Loan vào năm 2008.
Trong khi đó, mối quan hệ giữa Nhật Bản và “người khổng lồ” láng giềng của mình lại đang ở tình trạng căng thẳng bất chấp kim ngạch thương mại song phương đạt trên 300 tỷ USD mỗi năm. Bắc Kinh cho rằng Tokyo đã không tỏ ra “ăn năn” về những tội ác của mình trong thời kì xâm chiếm Trung Quốc vào những năm 1930 và 1940 trong khi Nhật Bản thì khăng khăng đã đến lúc phải lãng quên đi những sự kiện xảy ra cách đây hơn 6 thập kỷ.
Trong nhiều tháng qua, cuộc tranh chấp Nhật – Trung về chủ quyền quần đảo Senkaku/Điếu Ngư đã gây thiệt hại lớn về kinh cho cả hai nước và theo các nhà phân tích, nếu tình trạng trở nên nghiêm trọng thì không bên nào đủ sức chống đỡ.
Theo các nhà phân tích, sẽ còn phải rất lâu nữa mối quan hệ Nhật – Trung mới hồi phục. “Mặc dù ông Tập muốn cải thiện mối quan hệ kinh tế với Nhật Bản theo kiểu “quan hệ chính trị lạnh lẽo, quan hệ kinh tế ấm nóng” nhưng rõ ràng là hai quốc gia cần có khởi đầu mới về mặt chính trị”, Mitsuyuki Kagami, một chuyên gia về Trung Quốc của Đại học Aichi, bình luận.
Tuy nhiên theo ông Kagami, có khả năng cỗ máy quân sự khổng lồ của Trung Quốc – hiện đang có quan hệ sâu đậm với chính quyền – sẽ không cho phép điều đó xảy ra. “Với ngân sách quân sự khổng lồ và các nhóm lợi ích liên quan đến ngân sách đó, Trung Quốc rất khó thay đổi con đường hiện nay và sẽ trở thành một cường quốc quân sự”, ông nói.
Nhật Bản thì coi sự lớn mạnh về quân sự của Trung Quốc là mối đe dọa. Norihiro Sasaki, một chuyên gia về Trung Quốc của Viện các nền kinh tế đang phát triển, cho rằng ông Tập cần phải tìm kiếm một khởi đầu mới với Tokyo. Tuy nhiên, ông Sasaki cảnh báo rằng Nhật Bản sẽ tiếp tục bị Bắc Kinh sử dụng như một “người thế mạng tiện lợi”.
“Trong bối cảnh Trung Quốc đang gặp nhiều vấn đề như khoảng cách giàu nghèo lớn và các yếu tố bất ổn xã hội khác, đôi lúc nước này sẽ tỏ ra cứng rắn với Nhật Bản để chuyển hướng sự bất mãn của dư luận từ các vấn đề về chính quyền sang các vấn đề ngoại giao”, ông nhận xét.
Về phía Nhật Bản, sự chuyển giao quyền lực ở nước này có thể sẽ là yếu tố then chốt giúp mối quan hệ Nhật – Trung tốt đẹp hơn. Dự kiến hôm nay, Thủ tướng Yoshihiko Noda sẽ giải tán quốc hội, dọn đường cho tổng tuyển cử diễn ra ngày 16/12.
Ông Sasaki cho rằng Bắc Kinh sẽ không thể hiện nỗ lực nào cải thiện quan hệ với chính quyền ông Noda vì ông là người đã quyết định quốc hữu hóa quần đảo tranh chấp. Mặc dù có luận điệu hiếu chiến, nhưng “nếu ông Abe (lãnh đạo đảng đối lập) trở thành thủ tướng thì Trung Quốc sẽ thấy dễ dàng hàn gắn quan hệ với Nhật Bản hơn”. “Trung Quốc hi vọng khi trở thành Thủ tướng, ông ấy sẽ hành động một cách thực dụng”, ông Sasaki nói.