Nhật Bản hy vọng thuyết phục Mỹ tiếp tục TPP

“Chúng ta không phải chịu ảnh hưởng của các nước khác và mù quáng theo đuôi họ. Nhật Bản cần phải tiếp tục thực hiện ý tưởng của mình và các cam kết của mình. Hiện không nên lung lay về các mục đích đã đặt ra. Tôi sẽ kiên trì giải thích cho Mỹ hiểu tầm quan trọng của TPP”- Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tuyên bố tại phiên họp thường niên của Thượng viện Nhật Bản.

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe.

Trong khi đó, phe đối lập Nhật Bản lên tiếng chỉ trích mạnh mẽ quan điểm này của Thủ tướng Shinzo Abe, coi chính sách của Thủ tướng Nhật Bản đối với TPP là “thất bại hoàn toàn”. Trước đó, Hạ viện Nhật Bản đã chính thức phê duyệt TPP. Hiện quy trình phê duyệt TPP đã được đưa lên Thượng viện Nhật Bản và dự kiến sẽ nhanh chóng được thông qua vì phe Thủ tướng Shinzo Abe đang chiếm đa số tại Thượng viện Nhật Bản.

Hiệp định TPP được ký kết hồi tháng 2/2016 ở thành phố Oakland, New Zealand với sự tham gia của 12 quốc gia gồm Australia, Bruney, Canada, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Mỹ, Singapore, Chile, Nhật Bản và Việt Nam. Hiệp định này xem xét từng bước tháo dỡ hoặc cắt giảm thuế áp đặt đối với các hàng hóa và dịch vụ ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

TPP được Chính phủ của Tổng thống Obama thúc đẩy mạnh mẽ vì TPP được đánh giá là công cụ quan trọng để Mỹ kiềm chế Trung Quốc về kinh tế. Dù đã được các quốc gia thành viên ký kết nhưng hiệp định này sẽ chỉ có hiệu lực sau khi được quốc hội các nước thành viên phê chuẩn. Hiện mới chỉ có Quốc hội Nhật Bản phê chuẩn TPP.

Tương lai của TPP đang bị đặt dấu hỏi lớn sau khi tỷ phú Donald Trump thắng cử và trở thành Tổng thống Mỹ. Ủng hộ chính sách bảo hộ kinh tế, Donald Trump là Tổng thống Mỹ có quan điểm phản đối TPP. Ông Donald Trump mới đây cũng đã công khai ý định sẽ đưa Mỹ rút khỏi TPP.

Các chuyên gia phân tích chính trị cho rằng tuyên bố của Thủ tướng Nhật Bản không phải không có cơ sở. Cho dù phản đối và đã tuyên bố sẽ đưa Mỹ rút khỏi TPP, ông Donald Trump sẽ phải cân nhắc khá nhiều về khả năng đưa Mỹ rút khỏi TPP. Các cố vấn cũng có thể sẽ khuyên ông Trump rằng, TPP là một hiệp định thương mại tự do có tính chất nhằm cân bằng với các chính sách thương mại của Trung Quốc bởi Trung Quốc không tham gia TPP. 

Nếu TPP bị bỏ rơi, Bắc Kinh sẽ cố gắng thúc đẩy việc thông qua Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP), một thỏa thuận không bao gồm Mỹ.

Hơn nữa, nếu tăng thuế nhập khẩu, Mỹ có thể sẽ phải rời khỏi mạng lưới Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á Thái Bình Dương (APEC) bởi mục tiêu của APEC là giảm thuế và nhiều rào cản thương mại khác. Từ đó, ảnh hưởng của Mỹ ở đông Á và trên bờ Thái Bình Dương sẽ bị suy giảm.