Ngoại trưởng Mỹ phớt lờ NATO để đến Nga

Theo các quan chức Mỹ, ông Tillerson dự định sẽ không đến dự một hội nghị ngoại trưởng các nước NATO được tổ chức tại Bỉ vào tháng tới mà thay vào đó, ông sẽ đến thẳng tới thủ đô nước Nga.

Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson.

Động thái bất thường này của ông Tillerson đã khiên nhiều quốc gia lo ngại về cam kết của Mỹ đối với NATO. Ông Trump đã nhiều lần chỉ trích các đồng minh Mỹ khi họ không chi tiêu quốc phòng đúng như quy định và phụ thuộc quá nhiều vào sự hỗ trợ của quân đội Mỹ.

Dù vậy, Nhà Trăng tuyên bố Tổng thống Trump sẽ tham dự một hội nghị nguyên thủ các nước NATO sẽ diễn ra vào ngày 25/5 tới. Trong khi đó, ông Trump vẫn chưa có động thái nào đáng chú ý nhằm xây dựng quan hệ Nga – Mỹ.

Khi còn là ứng cử viên Tổng thống, ông Trump đã tuyên bố để ngỏ khả năng dỡ bỏ lệnh cấm vận kinh tế đối với Nga, được áp dụng sau khi bán đảo Crimea sáp nhập vào Nga cũng như cuộc xung đột ở miền Đông Ukraine bùng nổ vào năm 2014. Tuy nhiên ông Trump vẫn chưa thực hiện điều này khi cuộc chiến vẫn chưa có dấu hiệu kết thúc.

Chính quyền Trump cũng không đáp lại lời kêu gọi của Nga nhằm hợp lực để chống lại các phần tử khủng bố IS ở Syria, khi nước này đang đứng về phía chính phủ Syria còn Mỹ đang hậu thuẫn các lực lượng nổi dậy. Cho đến nay Lầu Năm Góc mới chỉ có các cuộc liên lạc nhỏ lẻ nhằm tránh tình trạng máy bay của Mỹ và Nga vô tình đối đầu nhau trên chiến trường.

Tuy nhiên, chướng ngại lớn nhất của ông Trump hiện tại lại là tình hình chính trị trong nước. Vào ngày 20/3, Giám đốc Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) James Comey cho biết cơ quan này đang điều tra liệu các thành viên trong nhóm vận động tranh cử của ông Trump có liên hệ với các quan chức Nga hay không. Trong khi đó, nhiều ủy ban Quốc hội Mỹ cũng điều tra cáo buộc Nga can thiệp vào cuộc tranh cử Tổng thống Mỹ, và đây sẽ là vấn đề còn được nhắc đến trong nhiều tháng tới.

Khi còn tranh cử, ông Trump đã nhiều lần bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin và nói rằng việc cải thiện quan hệ với Nga, đối thủ lâu năm của Mỹ, sẽ mang lại nhiều lợi ích. Ông cũng nói rằng Nga cũng có chung mục đích đánh bại IS giống như Mỹ. Dù vậy, việc xây dựng quan hệ với Nga của ông Trump hiện chỉ dừng lại ở đó.

Viễn cảnh Washington và Moscow hợp tác với nhau đã khiến nhiều nước châu Âu lo sợ. Ông Trump đã từng nói NATO đã “lạc hậu” và rằng Mỹ có thể sẽ không bảo vệ đồng minh của mình nếu họ không chi tiêu quốc phòng đóng mức cần thiết.

Mặc dù ông Trump khẳng định Mỹ vẫn sẽ đảm bảo cam kết của mình với NATO, song các quan chức Mỹ và phương Tây đã bày tỏ quan ngại khi ông Tillerson có quyết định bỏ qua hội nghị NATO và đến thăm Nga. Nhiều người cho rằng đây là sự đổi ý đột ngột của Mỹ sau khi Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence khẳng định rằng Mỹ sẽ đảm bảo an ninh của khối NATO vào tháng trước.

Trong khi hội nghị của NATO sẽ bao gồm các ngoại trưởng của các quốc gia thành viên, Mỹ sẽ cử đại diện là ông Tom Shannon, một quan chức ngoại giao nhiều kinh nghiệm. Hiện vị trí Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ cùng nhiều chức vụ khác vẫn chưa có người đảm trách.

Bộ Ngoại giao Mỹ không tiết lộ chi tiết mục đích của chuyến thăm Nga của ông Tillerson hay ông sẽ gặp nhân vật nào ở đó.